Uraninit
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy | uranin, uranityt, nasturan (forma naciekowa) |
|---|---|
| Skład chemiczny | UO2 / UO3 |
| Twardość w skali Mohsa | 5 – 6 |
| Przełam | muszlowy |
| Łupliwość | niewyraźna |
| Pokrój kryształu | rzadko sześciany lub ośmiosciany, skupienia nerkowe, groniaste i skorupowe |
| Układ krystalograficzny | regularny |
| Właściwości mechaniczne | kruchy |
| Gęstość minerału | 7,5 – 10,7 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa | czarna, zielonoczarna, szara |
| Rysa | czarna, brunatna, zielonkawa |
| Połysk | półmetaliczny, tłusty, matowy |
| Inne | silne ciemno-brunatne refleksy wewnętrzne |
Uraninit – minerał promieniotwórczy z gromady tlenków. Należy do minerałów rzadkich. Nazwa pochodzi od składnika uranu. Badania tego minerału doprowadziły Marię Skłodowską-Curie do odkrycia polonu i radu, za co otrzymała w 1911 r. drugą Nagrodę Nobla.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Właściwości[edytuj | edytuj kod]
Rzadko tworzy kryształy. Najczęściej występuje w skupieniach ziemistych, proszkowych (czerń uranowa), ziarnistych, naciekowych (smółka uranowa, blenda smolista). Jest izostrukturalny z thorianitem i cerianitem. Niekiedy tworzy pseudomorfozy po innych minerałach, także drewnie, kościach, bakteriach. Jest kruchy i nieprzezroczysty.
Skład chemiczny[edytuj | edytuj kod]
Zawiera głównie dwutlenek uranu (UO2)[1]. Skład chemiczny charakteryzuje się znacznymi wahaniami spowodowanymi różnym stopniem utleniania tego minerału, a także dużymi domieszkami innych pierwiastków takich jak: żelazo, krzem, wapń, magnez, cyrkon, argon, hel, azot, miedź, tantal, wolfram, tytan, rad, wanad, kobalt, ołów, cer, niob, tor, aktyn i polon. Silnie radioaktywny[2]. W strefie wietrzenia łatwo ulega przeobrażeniom, przechodząc w różne wtórne minerały uranu zabarwione na żółto, pomarańczowo, zielono.
- Odmiany uraninitu
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Stanowi składnik pegmatytów, i żył hydrotermalnych, skał osadowych.
Miejsca występowania: Kanada – okolice Wielkiego Jeziora Niedźwiedziego, USA – Teksas, Kolorado, Karolina PN, Australia – Terytorium Północne, Demokratyczna Republika Konga – prowincja Katanga[2], RPA, Francja, Włochy, Czechy, Norwegia.
W Polsce występuje na Dolnym Śląsku; w okolicach Kowar, w okolicach Ogorzelca, w Miedziance, Kletnie.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Stanowi główne źródło otrzymywania uranu (86% U), radu, a także wielu innych pierwiastków.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Uraninit, Webmineral.com
- ↑ a b uraninit, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-11-06].
- ↑ Thorian Uraninite (synonym: Brøggerite) (ang.). W: mindat.org - the mineral and locality database [on-line]. Jolyon Ralph and Ida Chau. [dostęp 2014-06-16].
- ↑ C. Wadsworth. Density of Radio-Lead from Pure Norwegian Cleveite (Volume 2). „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”. 2, s. 505-506. National Academy of Sciences (Internet Archive). ISSN 00278424 (ang.).
- ↑ Cleveite (ang.). W: mindat.org - the mineral and locality database [on-line]. Jolyon Ralph and Ida Chau. [dostęp 2014-06-16].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- O.Medenbach, C.Sussieck –Fornefeld -Minerały – „Świat Książki” – 1996
- J.Żaba – Ilustrowany słownik skał i minerałów – Videograf II – 2003
- W.Schumann – Minerały świata – O. Wyd.”Alma- Press” 2003
- J.Bauer – Przewodnik Skały i minerały – Wyd. Multico 1997
- G.G. Gormaz, J.J.Casanovas – Atlas mineralogii – Wiedza i życie 1992