Przejdź do zawartości

Metropolitalna Velostrada nr 1 Katowice – Sosnowiec

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Velostrada GZM nr 1)
pierwszy wybudowany w Metropolii GZM fragment velostrady nr 1 Katowice - Sosnowiec

Velostrada nr 1 — opisywana też jako Velostrada Wschód – prowadząca z Katowic do Sosnowca – pierwszy etap planowanej inwestycji[1] Metropolitalnych Velostrad GZM, określany jako kluczowy[2], w zamyśle mający odciążyć drogę ekspresową S86[a][2]. Przebieg tej trasy śladem dawnej linii kolei piaskowej po raz pierwszy został opublikowany w listopadzie 2014 w Metropolitalnym studium systemu tras rowerowych dla GZM[3]. Ten sam przebieg rowerowego połączenia Sosnowca i Katowic pojawił się 9 grudnia 2016 r. jako wynik audytu do projektu VeloSilesia[4][5], a następnie po utworzeniu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii ponownie opublikowany 3 października 2018 roku w ramach opracowania Metropolia Przyjazna Rowerom - Studium Systemu Tras Rowerowych dla Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii[6][7].

Przebieg[edytuj | edytuj kod]

Przewidywany przebieg velostrady nr 1 na podstawie porozumienia z 20 maja 2022[8] oraz audytu projektu VeloSilesia z 9 grudnia 2016[9][5] oraz Metropolitalnego Studium systemu tras rowerowych dla GZM[3]

Według opracowania z 2021 roku firmy LPW na zlecenie Metropolii „Wielokryterialna analiza i wariantowa koncepcja przebiegu drogi rowerowej (Velostrady) Metropolia Wschód. Etap I[10][8] ma składać się z dwóch odcinków[11]:

  1. Katowice (Bulwary Rawy) – Sosnowiec (ul. Kresowa, S86)[1]; w ulicy Kresowej połączy się z istniejącą infrastrukturą rowerową Sosnowca[12],
  2. od granicy z Katowicami, przez ul. Kresową, planowaną kładką nad ul. Piłsudskiego i do centrum Sosnowca z wykorzystaniem śladu i nasypu dawnej linii kolejowej nr 678[13].

Porozumienie m.in. między Sosnowcem, Katowicami a GZM, w którym strony zobowiązują się do podjęcia działań na rzecz realizacji drogi rowerowej w ustalonym przebiegu podpisano w 20 maja 2022 r.[7][8]

Katowice Burowiec — widok z droga na ślad po zlikwidowanej linii kolejowej, która wg. porozumienia z 2022 ma stanowić przebieg velostrady nr 1[8]

Trasa tej velostrady ma przebiegać od okolicy kampusu Uniwersytetu Śląskiego przy ul. Bankowej i z wykorzystaniem Bulwarów Rawy w dzielnicy Zawodzie. Po przekroczeniu drogi krajowej nr 79 (pod wiaduktem drogowym), trasa rowerowa biegnie śladem nieczynnej linii kolejowej w Rozdzieniu wzdłuż firmy Katowickie Wodociągi S.A. Dalej przecina linię kolejową nr 161 (tunel) i biegnie dalej wzdłuż firmy Baterpol Szopienice, dochodząc do ul. Hallera. Następnie przecina ul. Hallera i przebiega dalej wąwozem nieczynnej linii kolei piaskowej nr 678 w Burowcu i Borkach do ul. Borki, zbliżając się zarazem do drogi ekspresowej S86. Dalej trasa przecina ul. Borki i wykorzystuje ślad nieczynnej linii kolei piaskowej. Od linii kolejowej odbija w kierunku miasta Sosnowiec do granicy osiedla Piastów i dzielnicy Milowice – ulicy Kresowej[14][15]. Na terenie Sosnowca początkowo trasa biegnie przez tereny niezagospodarowane, następnie przekracza rzekę Brynicę (w ciągu ulicy Kresowej), a następnie biegnie wzdłuż ul. Kresowej aż do ul. M. J. Piłsudskiego. Po przekroczeniu ul. M. J. Piłsudskiego przebiega wzdłuż drogi ekspresowej S86 (istniejący ciąg pieszo-rowerowy) do śladu po nieczynnej linii kolejowej. Dalej trasa rowerowa prowadzona jest na granicy Pogoni i Starego Sosnowca po śladzie kolei piaskowej nieczynnej linii Wiktora w kierunku centrum Sosnowca[16], biegnąc równolegle do ul. Wiązowej, przecina al. Mireckiego i dalej przebiega wzdłuż ul. Ks. W. Sedlaka do wysokości obiektów Akademii Humanitas. Dalej trasa śladem nieczynnej linii kolejowej dociera do wiaduktu przy ul. Orlej i skręca w lewo w rejon skrzyżowania ul. gen. S. Grota-Roweckiego i ul. Orlej, gdzie łączy się z istniejącą drogą rowerową[15]. Pierwotnie miała kończyć się w okolicy ulicy Hallera w Sosnowcu[1][17], jednak ostatecznie koniec trasy został przewidziany przy parku Dietla, nieopodal ul. Żeromskiego[16].

Parametry techniczne[edytuj | edytuj kod]

Wszystkie velostrady w ramach sieci metropolitalnej mają wspólne standardy wyznaczone przez Metropolię GZM i do których dąży.

 Zobacz więcej w artykule Velostrady_GZM, w sekcji parametry techniczne.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy przebieg tej trasy z użyciem wąwozu i śladu po linii nr kolei piaskowej został opublikowany w listopadzie 2014 w Metropolitalnym studium systemu tras rowerowych dla GZM[3]. Ten

Protest mieszkańców Burowca. Nagranie programu Głos Regionów dla TVP3

sam przebieg rowerowego połączenia Sosnowca i Katowic pojawił się 9 grudnia 2016 r. jako wynik audytu do projektu VeloSilesia[4][5], a następnie po utworzeniu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii ponownie opublikowany 3 października 2018 roku w ramach opracowania Metropolia Przyjazna Rowerom - Studium Systemu Tras Rowerowych dla Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii[6][7].

20 maja 2022 roku, 11 samorządów miast i gmin Metropolii podpisało porozumienie dotyczące przebiegu i wykonania tras velostrad. Uzgodniono wykonanie 8 tras o łącznej długości 120 km, które połączą miasta Zagłębia Dąbrowskiego i Górnego Śląska: Będzin, Chorzów, Czeladź, Dąbrowę Górniczą, Gliwice, Katowice, Mysłowice, Rudę Śląską, Sosnowiec, Świętochłowice i Zabrze. Wśród uzgodnionych velostrad znalazła się trasa Katowice Sosnowiec z zakładanym przebiegiem identycznym z przebiegiem trasy z dokumentów z 2014 i 2016[18][19][20].

W styczniu 2023 Metropolia zadeklarowała, że realizacja połączenia Katowice-Sosnowiec znajduje się na wczesnym etapie realizacji. Zgodnie z opracowanym porozumieniem, obecnym zadaniem GZM będzie zlecenie prac koncepcyjnych dla wytyczenia połączenia rowerowego[14]. W tym samym miesiącu media obiegła informacja, że w śladzie wąwozu na Burowcu, przez który miała przebiegać velostrada, deweloper Pietrzak B. B. chce wybudować osiedle, w związku z czym powstały koncepcje alternatywne[21] proponujące standardową drogę rowerową w miejsce velostrady[22]. Deweloper w trakcie spotkania z mieszkańcami oraz w trakcie nagrania programu Głos regionów dla TVP3 przyznał, że nie da się na spornym terenie umieścić zaplanowanej inwestycji mieszkaniowej oraz drogi rowerowej w parametrach velostrady zadeklarowanych w standardach GZM[23][24]. 21 marca Komisja Rozwoju Miasta Rady Miasta Katowice głosami Forum Samorządowe i Marcin Krupa (Forum) opowiedziała się dopuszczeniem wspomnianej inwestycji mieszkaniowej w trybie Lex deweloper na przedmiotowym terenie zaplanowanym pierwotnie pod przebieg velostrady nr 1[25][26]. W głosowaniu rady miejskiej w dniu 30.03.2023 ostatecznie projekt nie uzyskał poparcia stosunkiem głosów 13 do 13; Za głosowali radni Forum oraz Prawa i Sprawiedliwości, przeciw radni niezrzeszeni i Koalicji Obywatelskiej[27][28]. Nawiązując do tych wydarzeń 16 Zagłębiowska Masa Krytyczna przejedzie pod hasłem „Velostrady bez kompromisów[29].

Bulwar Rawy w Katowicach, po którym ma przebiegać velostrada GZM nr 1

W kwietniu 2023 zarząd metropolii wybrał firmę DMK Inżynieria z Rybnika do opracowania koncepcji technicznej, której opracowanie ma potrwać 9 miesięcy[30]. Inwestycja w tej lokalizacji nie ma jednak poparcia władz miasta: nie czekając na zakończenie prac Metropolii, Rada Miasta Katowice 27 kwietnia odrzuciła uzasadnienie dla poprzedniego głosowanie i ponownie próbowała głosować za inwestycją mieszkaniową w miejscu planowanej velostrady; Ze względów formalnych głosowanie nie odbyło się, ale zapowiedziano nadzywczajną sesję rady miasta poświęconą temu tematowi[31][32][33]. Grupa Pietrzak od zarządu Metropolii GZM otrzymała propozycję wykupu działki pod velostradę nr 1, ale propozycję tą odrzuciła[17]. 9 maja odbyło się ponowne głosowanie na nadzwyczajnej sesji rady miejskiej, powołanej by głosować nad tym wnioskiem — radni miasta Katowice opowiedzieli się ostatecznie przeciwko velostradzie Sosnowiec-Katowice[34]. W czerwcu 2023 roku wojewoda śląski unieważnił uchwałę katowickich radnych, a w odpowiedzi Katowice zaskarżyły jego rozstrzygnięcie nadzorcze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Sąd orzekł na korzyść miasta, a wojewoda nie wniósł skargi kasacyjnej do wyroku. Własną skargę na uchwałę radnych złożyli mieszkańcy m.in. zrzeszeni wokół inicjatywy Zielony Burowiec[35]. 27 maja 2024 Wojewódzki Sąd Administracyjny ogłaszając wynik postępowania przyznał rację mieszkańcom i uznał uchwałę katowickich radnych za niezgodną z prawem zwracając też uwagę, aby nie budować sypialni, a miejsca do życia[36][37]. W ocenie sądu Rada Miasta Katowice naruszyła Konstytucję i nie wykonała analizy wniosku dewelopera[38]. Radni podjeli decyzję, której nie byli w stanie uzasadnić[39].

Wikiźródła Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 27 maja 2024 r. sygn. akt II SA/Gl 1093/23

W listopadzie 2023 rozpoczęła się budowa pierwszego odcinka Velostrady nr 1. Jest to fragment łączący Pogoń i Stary Sosnowiec[7]. W grudniu 2023 zlecono opracowanie programu funkcjonalno – użytkowego Velostrada nr 1 i 7 w granicy miasta Sosnowiec w ramach zadnia inwestycyjnego: Metropolitarna droga rowerowa w obszarze GZM na terenie Gminy Sosnowiec[40].

Z początkiem maja 2024 rady katowickich dzielnic otrzymały do konsultacji opracowaną przez DMK dla GZM koncepcję velostrady Katowice-Sosnowiec, które przez stowarzyszenie Zielony Burowiec, zostało zaopiniowane negatywnie pod kątem spełniania standardów velostrady, również tych przyjętych przez GZM[41]. 11 czerwca GZM uruchomił konsultacje online dotyczące projektu velostrady nr 1[42][43].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Chcą wybudować rowerowe autostrady na Śląsku i w Zagłębiu. Mieszkańcy czekają na to od dawna [online], Fakt, 17 marca 2021 [dostęp 2021-04-14].
  2. a b W Katowicach może powstać kilka autostrad rowerowych, ale najpierw metropolia musi się porozumieć z miastem – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-02-23].
  3. a b c INKOM, METROPOLITALNE STUDIUM SYSTEMU TRAS ROWEROWYCH DLA GZM. ETAP II. OPRACOWANIE METROPOLITALNEGO SYSTEMU TRAS ROWEROWYCH PO OPINIOWANIU I AUTORSKIEJ WERYFIKACJI [online], Górnośląski Związek Metropolitalny, listopad 2014, s. 31 [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-30] (pol.).
  4. a b Plan Ogólny - Zielony Burowiec - Dzielnica Katowic [online], www.zielony-burowiec.pl [dostęp 2024-04-10].
  5. a b c Przebieg VeloSilesia na odcinku Katowice - Sosnowiec [online], Zielony Burowiec, 9 grudnia 2016 [dostęp 2024-05-04] (pol.).
  6. a b Nowybip.pl, METROPOLIA PRZYJAZNA ROWEROM - STUDIUM SYSTEMU TRAS ROWEROWYCH DLA GÓRNOŚLĄSKO-ZAGŁĘBIOWSKIEJ METROPOLII (GZM) [online], BIP Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia [dostęp 2023-11-06] (pol.).
  7. a b c d Wojciech Todur, W Sosnowcu powstaje pierwszy odcinek velostrady w Metropolii GZM [online], sosnowiec.wyborcza.pl, 6 listopada 2023 [dostęp 2023-11-06] (pol.).
  8. a b c d Porozumienie w sprawie przygotowania metropolitalnej drogi rowerowej w obszarze GZM podpisane dnia 20 maja 2022 w Katowicach z udziałem: Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, Miasta Katowice, Miasta Sosnowiec. [PDF], 20 maja 2022 [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  9. Śląskie: Gotowy audyt dawnych linii kolejowych pod kątem tras rowerowych [online], www.portalsamorzadowy.pl, 9 grudnia 2016 [dostęp 2024-05-04] (pol.).
  10. Velostrada połączy miasta Śląska i Zagłębia. Koncepcja dla pierwszego etapu gotowa [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  11. Rower usprawni codzienne podróże po Metropolii. Oto założenia programów [online], silesia.info.pl, 10 marca 2021 [dostęp 2023-11-06] (pol.).
  12. Kamil Zatoński, Velostrada. Metropolia planuje budowę trasy dla rowerów [online], Radio Piekary, 27 listopada 2019 [dostęp 2020-03-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-06] (pol.).
  13. Sosnowiec przygotuje plan budowy velostrad. Pół miliona złotych wsparcia z Metropolii – Metropolia GZM [online], 9 lutego 2023 [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  14. a b Rowerowa autostrada z Katowic do Mysłowic i Sosnowca prawie gotowa [online], Ślązag.pl [dostęp 2023-01-13] (pol.).
  15. a b Velostradami z Katowic do Sosnowca i Mysłowic. Metropolia wybrała firmy, które wykonają koncepcje – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-04-11].
  16. a b PAP, Velostrady na Śląsku. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia ma oferty czterech firm zainteresowanych budową [online], Dziennik Zachodni, 10 lutego 2023 [dostęp 2023-02-23] (pol.).
  17. a b [TYLKO U NAS] Metropolia chce kupić od Grupy Pietrzak teren pod budowę velostrady w Burowcu – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-05-04].
  18. Porozumienie w sprawie przygotowania metropolitalnej drogi rowerowej w obszarze GZM podpisane dnia 20.05.2022 r. w Katowicach z udziałem: Metropolii GZM, Miasta Katowice, Miasta Mysłowice [PDF], 20 maja 2022 [dostęp 2024-03-25] (pol.).
  19. Porozumienie w sprawie przygotowania metropolitalnej drogi rowerowej w obszarze GZM podpisane dnia 20.05.2022 r. w Katowicach z udziałem: Metropolii GZM, Miasta Chorzów, Miasta Gliwice, Miasta Katowice, Miasta Ruda Śląska, Miasta Świętochłowice, Miasta Zabrze [online], 20 maja 2022 [dostęp 2022-03-25] (pol.).
  20. Porozumienie w sprawie przygotowania metropolitalnej drogi rowerowej w obszarze GZM podpisane dnia 20.05.2022 r. w Katowicach z udziałem: Metropolii GZM, Miasta Będzin, Miasta Czeladź, Miasta Dąbrowa Górnicza, Miasta Sosnowiec [online], 20 maja 2022 [dostęp 2022-03-25] (pol.).
  21. Wojciech Todur, Hulajnogą elektryczną w 20 minut z Sosnowca do Katowic. Plany może pokrzyżować Burowiec [online], sosnowiec.wyborcza.pl, 2 marca 2023 [dostęp 2023-03-02].
  22. Velostrada tylko na wizualizacjach. Mieszkańcy ostrzegają, że prywatny inwestor uniemożliwi jej budowę – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-03-21].
  23. Marcin Śliwa, Katowice. Osiedle czy velostrada? Mieszkańcy Szopienic i Burowca nie zgadzają się na lex deweloper [online], Dziennik Zachodni, 15 marca 2023 [dostęp 2023-03-21] (pol.).
  24. Telewizja Polska S.A, 16.03.2023 [online], regiony.tvp.pl [dostęp 2023-03-21] (pol.).
  25. Radni prezydenta popierają osiedle z lex developer w Burowcu – Katowice24 [online], katowice24.info [dostęp 2023-03-22].
  26. Katowice: radni za budową osiedla w Burowcu. Za tydzień ostateczna decyzja [online], www.eska.pl [dostęp 2023-03-22].
  27. Lex deweloper na Burowcu - Rada Miasta Katowice 30.03.2023. [dostęp 2023-04-04].
  28. Telewizja Polska S.A, Radni zablokowali budowę mieszkań w katowickiej dzielnicy Burowiec [online], katowice.tvp.pl [dostęp 2023-04-04] (pol.).
  29. Wojciech Todur, Zagłębiowska Masa Krytyczna pojedzie po raz 16. Na mecie będzie czekała pomidorowa z ryżem [online], Sosnowiec | Wyborcza.pl, 3 kwietnia 2023 [dostęp 2023-04-03] (pol.).
  30. Wybrano wykonawców koncepcji technicznej velostrad - netTG.pl – Gospodarka - Ludzie [online], nettg.pl [dostęp 2023-05-05] (ang.).
  31. Chronologia wydarzeń - Zielony Burowiec - Dzielnica Katowic [online], www.zielony-burowiec.pl [dostęp 2023-05-03].
  32. Prezydent Katowic zwołał Radę Miasta w sprawie "lex deweloper" na Burowcu. Radna PO pisze w tej sprawie do prezesa PiS [online], katowice.wyborcza.pl [dostęp 2023-05-05].
  33. Osiedle zamiast velostrady w Burowcu? Radni podejmą decyzję podczas nadzwyczajnej sesji Rady Miejskiej - Aktualności.news [online], 4 maja 2023 [dostęp 2023-05-05] (pol.).
  34. Mieszkańcy chcieli zablokować budowę osiedla z lex deweloper. Radni pozwolili na inwestycję [online], TVN24 [dostęp 2023-05-09] (pol.).
  35. WSA rozstrzygnie sprawę "lex deweloper" na Burowcu. Mieszkańcy mają wiele zarzutów, urząd nie komentuje [online], www.eska.pl [dostęp 2024-02-15] (pol.).
  36. Marcelina Przystał- Skarżyńska, Katowice: Uchwała lex deweloper niezgodna z prawem [online], TVS.pl, 27 maja 2024 [dostęp 2024-06-12] (pol.).
  37. Magdalena Kurenda, Od miejsca do nie-miejsca. Drugie życie podziemi Dworca Centralnego w Warszawie, „Kultura i Społeczeństwo”, 60 (2), 2016, s. 55–67, DOI10.35757/kis.2016.60.2.4, ISSN 2300-195X.
  38. Marcin Śliwa, Miażdżący wyrok w sprawie lex Burowiec. W ocenie sądu Rada Miasta Katowice naruszyła Konstytucję i nie wykonała analizy wniosku dewelopera [online], Dziennik Zachodni, 28 maja 2024 [dostęp 2024-06-12] (pol.).
  39. Redakcja, Sąd nie zostawił suchej nitki na „Lex deweloper” w Burowcu. Radni m.in. podjeli decyzję, której nie byli w stanie uzasadnić [online], Infokatowice.pl, 11 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-12] (pol.).
  40. Metropolitarna Sieć Tras Rowerowych: Velostrada 1 Katowice-Sosnowiec, Velostrada 7 Sosnowiec-Czeladź-Będzin-Dąbrowa Górnicza – Sosnowiec łączy [online] [dostęp 2024-01-22] (pol.).
  41. OPINIA NT. KONCEPCJI TECHNICZNEJ VELOSTRADY NR 1 KATOWICE-SOSNOWIEC [online], Zielony Burowiec, 27 maja 2024 [dostęp 2024-06-12] (pol.).
  42. GZM udostępniło koncepcję techniczną velostrady katowice-sosnowiec. [online], Profil Facebook: Sosnowieckie Stowarzyszenie Rowerowe, 12 czerwca 2024 [dostęp 2024-06-12] (pol.).
  43. Koncepcja velostrady z Katowic do Sosnowca. Opinia społeczników jest miażdżąca. Co na to Metropolia? [online], slaskie.eska.pl [dostęp 2024-06-18] (pol.).

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Druga najbardziej zatłoczona droga ekspresowa w Polsce wg danych na lata 2015–2020.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]