Veľký Meder
47°51′N 17°46′E/47,850000 17,766667
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kraj | |||
| Powiat | |||
| Burmistrz |
Samuel Lojkovič[1] | ||
| Powierzchnia |
55,55[2] km² | ||
| Wysokość |
112[potrzebny przypis] m n.p.m. | ||
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|||
| Nr kierunkowy |
0 31 | ||
| Kod pocztowy |
932 01 | ||
| Tablice rejestracyjne |
DS | ||
Położenie na mapie kraju trnawskiego  | |||
Położenie na mapie Słowacji  | |||
| 47°51′N 17°46′E/47,850000 17,766667
| |||
| Strona internetowa | |||
Veľký Meder (węg. Nagymegyer, 1948–1990 Čalovo) – miasto w południowo-zachodniej Słowacji, w kraju trnawskim, w powiecie Dunajská Streda.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Miasto leży w południowej części Wyspy Żytniej, 8 km na północ od koryta Dunaju i granicy słowacko-węgierskiej. Położone jest ok. 20 km na południowy wschód od Dunajskéj Stredy, 32 km na zachód od Komárna i 25 km na północny wschód od węgierskiego Győr. Przez Veľký Meder biegnie linia kolejowa Bratysława – Komárno[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Na terenie miasta znaleziono dowody osadnictwa neolitycznego, zaliczanego do tzw. słowackiej kultury ceramiki linearnej, następnie osadnictwa ze starszej epoki brązu i wreszcie ślady osady germańskiej z czasów rzymskich. Zapewne już w czasach panowania księcia Gejzy I w latach 70. XI w. w miejscu czasowych obozowisk wędrownych plemion powstała stała osada, której mieszkańcami byli członkowie zbrojnego pocztu władcy.
Pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1268. W dokumencie Beli IV, zwanym "Wielką Kartą" (węg. Nagy diploma), pojawia się ona pod nazwą Villa Meger, co świadczy o tym, że w tym czasie była to już znacząca osada. Jako jej właściciel jest w dokumencie wymieniony comes Parabuch, który część swoich włości przekazał synowi imieniem Izsop – stąd nazwa wsi Ižop, która obecnie jest dzielnicą miasta.
W latach I wojny światowej w mieście funkcjonował obóz jeniecki, w którym przetrzymywano żołnierzy serbskich. Kilka tysięcy z nich zmarło tu na skutek epidemii tyfusu[6]. W latach międzywojennych Veľký Meder był miejscem szeregu demonstracji i strajków źle opłacanych robotników rolnych. Po II wojnie światowej miasto, leżące w najbardziej żyznym regionie Wyspy Żytniej, stało się znaczącym ośrodkiem przetwórstwa spożywczego, w tym mleczarstwa. W latach 60. i 70. rozwinął się również przemysł elektromaszynowy i elektroniczny (m.in. zakłady "Elektrosvit" oraz "Tesla")[7].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
W 2001 roku 84,6% ludności stanowili Węgrzy (do 2015 roku najliczniejsza społeczność miejska Węgrów na Słowacji), 13,5% Słowacy, Romowie i Czesi 0,7%[8].
Kąpielisko termalne[edytuj | edytuj kod]
W parku leśnym na obrzeżach miasta, przy drodze do Číčova, znajduje się kąpielisko geotermalne otwarte w 1974 r., noszące imię Macieja Korwina. Na obszarze 14,7 ha znajduje się 5 basenów (w tym jeden basen kryty, całoroczny oraz basen olimpijski długości 50 m) o zróżnicowanych temperaturach wody, duża zjeżdżalnia (tobogan), plaże, boiska sportowe itp. wraz z niezbędną infrastrukturą (szatnie, gastronomia). Dziennie może z nich korzystać ok. 5,5 tysiąca gości. Wody, pobierane z dwóch różnych odwiertów na głębokości 1500 m, mają temperatury odpowiednio 56,5 i 76,5 °C i są bogate m.in. w związki wapnia, potasu, sodu, magnezu i żelaza[6].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-06]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 55,55S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Czechosłowacja. Mapa przeglądowa Europy, skala 1:1000 000, Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Warszawa 1973
- ↑ a b Swajdo Jarosław: Kąpieliska termalne Węgier i Słowacji, Wydawnictwo Bezdroża, Kraków 2003, ISBN 83-916762-7-7
- ↑ Adamec Vladimír, Jedličková Nora: Slovensko. Turistický lexikon, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1991, ISBN 80-7096-152-X
- ↑ Veľký Meder. Vybrané výsledky zo sčítania v roku 1991 a 2001. Štatistický úrad Slovenskej republiky. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-08)].
