Walter Późny
| ||
Data i miejsce urodzenia | 22 lutego 1910 Dębowiec | |
Data i miejsce śmierci | 20 września 2012 Olsztyn | |
Poseł na Sejm PRL II i III kadencji | ||
Okres | od 20 lutego 1957 do 16 kwietnia 1965 | |
Przynależność polityczna | Zjednoczone Stronnictwo Ludowe | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() |
Walter Późny (ur. 22 lutego 1910 w Dębowcu[1], zm. 20 września 2012 w Olsztynie[2]) – polski działacz narodowy na Mazurach, dziennikarz i polityk, poseł na Sejm PRL II i III kadencji (1957–1965).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył Państwowe Seminarium Nauczycielskie w Działdowie, po czym studiował jako stypendysta Światowego Związku Polaków w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie. Był aktywistą okręgu mazurskiego ZPwN, a także wydawcą „Mazura”. Działał również w Towarzystwie Młodzieży Polskiej. W 1939 wziął udział w kampanii wrześniowej, za co został w 1940 osadzony na Pawiaku (do grudnia 1940). Po wyjściu na wolność brał udział w ruchu oporu na Lubelszczyźnie i Mazowszu. W 1943 wraz z m.in. Bohdanem Wilamowskim organizował Związek Polaków z Warmii i Mazur (tzw. Związek Mazurów).
Po 1945 pełnił obowiązki pierwszego polskiego starosty powiatowego w Szczytnie[3]. W 1949 odsunięty od funkcji w administracji publicznej stanął na czele lokalnego muzeum, został również nauczycielem. Przez kilka miesięcy więziony w Olsztynie za tzw. odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne. Działał w Stronnictwie Ludowym, a następnie w Zjednoczonym Stronnictwie Ludowym. W 1951 mianowano go dyrektorem zespołu szkół zawodowych nr 1 na terenie powiatu szczycieńskiego. Po tzw. odwilży październikowej został posłem na Sejm PRL z okręgu Mrągowo z ramienia ZSL z okręgu Mrągowo. Zasiadał w Komisji Nadzwyczajnej Ziem Zachodnich. W 1961 ponownie uzyskał mandat parlamentarzysty (w okręgu Olsztyn).
Przez krótki okres był redaktorem naczelnym pisma „Warmia i Mazury” (1957–1958). Po odejściu z Sejmu objął mandat radnego Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (do 1972 był wiceprzewodniczącym jej prezydium). Działał w Towarzystwie Rozwoju Ziem Zachodnich, pełnił funkcję prezesa Zarządu Wojewódzkiego i wiceprezesa Rady Naczelnej. Współzakładał również Stowarzyszenie „Pojezierze”, którego był wiceprezesem. W latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego.
Na emeryturze pracował m.in. jako olsztyński przewodnik PTTK. W maju 2006 został laureatem Odznaki Honorowej za Zasługi dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego (nr 5)[4]. Posiadał także Order Virtuti Militari V klasy oraz Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Był synem działacza narodowego Bogumiła Późnego (1874–1945) oraz wujem Janusza Kijowskiego[5]. Miał brata Fryderyka (1912–1981), również zaangażowanego w walkę o polskość Mazur.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Setne urodziny Waltera Późnego. gazetaolsztynska.pl, 22 lutego 2010.
- ↑ Zmarł Walter Późny. tvp.pl, 26 września 2012.
- ↑ 100 lat starosty. kurekmazurski.pl, 16 lutego 2010.
- ↑ Rejestr odznak. bip.warmia.mazury.pl.
- ↑ Janusz Kijowski: Siedem grzechów. gazeta.pl, 19 lutego 2007.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Arbatowski Robert: Walter Późny – ojciec powojennego Szczytna / Robert Arbatowski // „Kurek Mazurski” – 1999, nr 51, s. 24–25; 1999, nr 52, s. 24–25; 2000, nr 2, s. 10–11; nr 3, s. 10–11; nr 4, s. 10–11; nr 6, s. 10–11; nr 7, s. 11; nr 8, s. 11.
- Tadeusz Oracki: Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku), Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1983
- 99 lat Waltera Późnego, „Kartki mazurskie”, Biuletyn Mazurskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Olsztynie, Nr 1/2 (67–68) Rok X, styczeń–luty 2009
- Życzenia dla jubilata, „Kurek Mazurski”, 9 marca 2005
- 100 lat starosty, „Kurek Mazurski”, 16 lutego 2010
- Agnieszka Wróblewska: Zgoda na wyjazd, Warszawa 1989
- Członkowie Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego
- Członkowie Prezydiów Wojewódzkich Rad Narodowych
- Członkowie Związku Polaków w Niemczech
- Działacze polskiego podziemia 1939–1945
- Działacze Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego
- Ludzie związani z Działdowem
- Ludzie związani ze Szczytnem
- Mazurzy
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1944–1989)
- Odznaczeni Odznaką Honorową za Zasługi dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego
- Pochowani na Cmentarzu Komunalnym w Olsztynie
- Politycy Stronnictwa Ludowego (1944–1949)
- Polscy działacze narodowi na Warmii i Mazurach
- Polscy dziennikarze prasowi
- Polscy nauczyciele
- Polscy stulatkowie
- Polskie ofiary represji stalinowskich
- Posłowie z okręgu Mrągowo (PRL)
- Posłowie z okręgu Olsztyn (PRL)
- Radni Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie
- Starostowie Polski Ludowej (1944–1950)
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1910
- Więźniowie Pawiaka (okupacja niemiecka)
- Zmarli w 2012