Walter Późny

Walter Późny

Data i miejsce urodzenia	22 lutego 1910 Dębowiec
Data i miejsce śmierci	20 września 2012 Olsztyn
Poseł na Sejm PRL II i III kadencji
Okres	od 1957 do 1965
Przynależność polityczna	Zjednoczone Stronnictwo Ludowe
Odznaczenia

Walter Późny (ur. 22 lutego 1910 w Dębowcu, zm. 20 września 2012 w Olsztynie) – polski działacz narodowy na Mazurach, dziennikarz i polityk, poseł na Sejm PRL II i III kadencji (1957–1965).

Życiorys

Ukończył Państwowe Seminarium Nauczycielskie w Działdowie, po czym studiował jako stypendysta Światowego Związku Polaków z Zagranicy w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie. Był aktywistą okręgu mazurskiego Związku Polaków w Niemczech, a także wydawcą „Mazura”. Działał również w Towarzystwie Młodzieży Polskiej. W 1939 wziął udział w wojnie obronnej, za co został w 1940 osadzony na Pawiaku (do grudnia 1940). Odbity z więzienia przez bojowników polskiego podziemia ukrywał się pod przybranym nazwiskiem Władysław Woźniak. Brał udział w ruchu oporu na Mazowszu i Lubelszczyźnie. W 1943 wraz z m.in. Bohdanem Wilamowskim organizował Związek Polaków z Warmii i Mazur (tzw. Związek Mazurów).

Po 1945 pełnił obowiązki pierwszego polskiego starosty powiatowego w Szczytnie. W 1949 odsunięty od funkcji w administracji publicznej stanął na czele lokalnego muzeum, został również nauczycielem w Zespole Szkół Zawodowych w Szczytnie. Przez kilka miesięcy więziony w Olsztynie za tzw. odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne. Działał w Stronnictwie Ludowym, a następnie w Zjednoczonym Stronnictwie Ludowym. W 1951 mianowano go dyrektorem zespołu szkół zawodowych nr 1 na terenie powiatu szczycieńskiego. Po odwilży październikowej w 1957 został posłem na Sejm PRL z okręgu Mrągowo. Zasiadał w Komisji Nadzwyczajnej Ziem Zachodnich. W 1961 ponownie uzyskał mandat parlamentarzysty (w okręgu Olsztyn).

Przez krótki okres był redaktorem naczelnym pisma „Warmia i Mazury” (1957–1958). Po odejściu z Sejmu objął mandat radnego Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (do 1972 był wiceprzewodniczącym jej prezydium). Działał w Towarzystwie Rozwoju Ziem Zachodnich, pełnił funkcję prezesa Zarządu Wojewódzkiego i wiceprezesa Rady Naczelnej. Współzakładał również Stowarzyszenie „Pojezierze”, którego był wiceprezesem. W latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego.

Na emeryturze pracował m.in. jako olsztyński przewodnik Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.

Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Olsztynie (kwatera 26-R1-12).

Życie prywatne

Był synem działacza narodowego Bogumiła Późnego (1874–1945) oraz wujem Janusza Kijowskiego. Miał brata Fryderyka (1912–1981), również zaangażowanego w walkę o polskość Mazur.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1985)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1 czerwca 1945)
• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Złoty Krzyż Zasługi (19 sierpnia 1955)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (22 lipca 1955)
• Odznaka Honorowa za Zasługi dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego nr 5 (2006)

Bibliografia

• Tadeusz Oracki: Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku), Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1983.
• Agnieszka Wróblewska: Zgoda na wyjazd, Warszawa 1989.
• Arbatowski Robert: Walter Późny – ojciec powojennego Szczytna / Robert Arbatowski // „Kurek Mazurski” – 1999, nr 51, s. 24–25; 1999, nr 52, s. 24–25; 2000, nr 2, s. 10–11; nr 3, s. 10–11; nr 4, s. 10–11; nr 6, s. 10–11; nr 7, s. 11; nr 8, s. 11.
• 99 lat Waltera Późnego, „Kartki mazurskie”, Biuletyn Mazurskiego Towarzystwa Ewangelickiego w Olsztynie, Nr 1/2 (67–68) Rok X, styczeń–luty 2009.
• Życzenia dla jubilata, „Kurek Mazurski”, 9 marca 2005.
• 100 lat starosty, „Kurek Mazurski”, 16 lutego 2010.