Przejdź do zawartości

Sejm PRL

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – jednoizbowy parlament Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej istniejący w latach 1952–1989. Formalnie najwyższy organ władzy państwowej, działający na podstawie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Posłowie

[edytuj | edytuj kod]

Sejm składał się w I kadencji z 425, w II kadencji z 459, a w pozostałych kadencjach z 460 posłów. Początkowo ustalono jednolitą normę przedstawicielską – 1 poseł: 60 tysięcy mieszkańców, później wykreślono ją z konstytucji jako niepraktyczną. Zerwano z zasadą mandatu wolnego (poseł był przedstawicielem ludu pracującego i mógł być przezeń odwołany, w praktyce nie wykorzystano tego przepisu – jako zbyt niebezpiecznego). Wprowadzono czteroprzymiotnikowe prawo wyborcze (wykreślenie zasady proporcjonalności).

Procedura i funkcje

[edytuj | edytuj kod]

Sejm większością głosów przyjmował ustawy i podejmował uchwały, wybierał ze swego grona Prezydium (funkcja marszałka zwykle przypadała przedstawicielowi Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego), na pierwszym swym posiedzeniu powoływał Prezesa Rady Ministrów wraz z Radą Ministrów oraz Radę Państwa. Uchwalał budżet i narodowe plany społeczno-gospodarcze. Miał prawo przyjmować petycje od obywateli. Do niego należały też niektóre uprawnienia kreacyjne, między innymi wybór szefa Najwyższej Izby Kontroli, członków Trybunału Stanu i Konstytucyjnego oraz Rzecznika Praw Obywatelskich (trzy ostatnie instytucje powołane dopiero w latach osiemdziesiątych). Parlament obradował w trybie sesyjnym. Sesje zwoływane były w określonych terminach przez Radę Państwa.

W organizacji wewnętrznej (Prezydium Sejmu, Konwent Seniorów, komisje) nawiązywał do międzywojennych tradycji parlamentarnych, w praktyce poddany zasadzie kierowniczej roli Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i pozbawiony politycznej reprezentatywności.

Szefowie Kancelarii Sejmu

[edytuj | edytuj kod]

Wybory do Sejmu PRL

[edytuj | edytuj kod]
Wybory Data Podana frekwencja Mandaty
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza Zjednoczone Stronnictwo Ludowe Stronnictwo Demokratyczne Znak Stowarzyszenie „Pax” Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne Polski Związek Katolicko-Społeczny Bezpartyjni niestowarzyszeni Razem posłów
1952[2][3][4] 26 października 1952 95% 273 90 25 37 425
1957[3][4] 20 stycznia 1957 95% 241 118 39 5 56 459
1961[3][4] 16 kwietnia 1961 95% 256 117 39 5 3 3 37 460
1965[3][4] 26 lutego 1965 96,6% 255 117 39 5 5 3 36 460
1969[3][4] 1 czerwca 1969 97,61% 255 117 39 5 5 2 37 460
1972[3][4] 19 marca 1972 97,94% 255 117 39 5 5 2 37 460
1976[3][4] 21 marca 1976 98,3% 261 113 37 5 5 2 37 460
1980[3][4] 23 marca 1980 99,52% 261 113 37 5 7 5 32 460
1985[3][4] 13 października 1985 78,86%[a]/78,64%[b] 245 106 35 9 7 5 53 460

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Listy okręgowe.
  2. Lista krajowa.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Tadeusz Mołdawa: Ludzie władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991, s. 168.
  2. Wybory do Sejmu PRL pierwszej kadencji [online], dzieje.pl [dostęp 2018-06-07].
  3. a b c d e f g h i Archiwum Danych o Posłach [online], sejm.gov.pl [dostęp 2018-06-07].
  4. a b c d e f g h i Andrzej Rzepliński, Niewolne wybory parlamentarne. Doświadczenie polskie 1947–1989 [online] [dostęp 2018-06-12].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]