Wanaty
50°41′21″N 19°08′36″E/50,689167 19,143333| wieś | |
 Kościół bł. Karoliny Kózkówny w Wanatach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
651[2] |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-260[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SCZ |
| SIMC |
0133741 |
Położenie na mapie gminy Kamienica Polska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego  | |
| 50°41′21″N 19°08′36″E/50,689167 19,143333[1]
| |
Wanaty – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Kamienica Polska.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Etymologia nazwy[edytuj | edytuj kod]
Nazwa wsi wywodzi się od określenia miejsca położonego na mokradłach, bagnach (czes. banatky, węg. banat) Takie warunki środowiskowe były typowe od strony Zawady i Kamieniczki. Przez Wanaty płynie potok Buczydło, mający swój początek pod Górą Łysiecką, który w czasie wiosennych roztopów znacznie zwiększa swoją objętość.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o wsi w dokumentach parafii w Poczesnej pochodzi z 1662 roku. W 1782 we wsi było tylko 10 chałup, w 1791 było ich 16. W 1791 Wanaty liczyły 83 mieszkańców (42 mężczyzn i 41 kobiet). W spisie z 1789 wymienione były następujące rodziny: Szymczykowie, Grucowie, Czerwikowie, Drozdowie, Golisowie, Churasowie, Noconiowie. Z akt parafialnych pobliskiej Poczesnej wynika, że najstarsze rodziny: Foxów, Grzybów, Golisów i Noconiów, osiedliły się we wsi już z początkiem XVIII wieku. W 1827 wieś miała 22 domy, w których mieszkało 147 osób. Domy były rozrzucone pomiędzy miejscem zwanym Miklosie, Karoliną, Wanatami pierwszymi (przy drodze z Częstochowy do Romanowa), a także bliżej Kamieniczki. Są też części wsi zwane "Krzaki", "Piaski" i "Pustkowie". Ta rozległość osady spowodowała powstanie powiedzenia: "zaginął jak dziad na Wanatach". Gleby wokół Wanat były niezbyt urodzajne, piaszczyste, w części podmokłe.
W Królestwie Polskim wieś wchodziła w skład dóbr rządowych ekonomii Poczesna, jednej z pięciu w regionie częstochowskim. W 1854 roku miała powierzchnię 648 mórg[4].
W latach 1954-1961 wieś była siedzibą gromady, następnie do 1973 wchodziła w obszar gromady Kamienica Polska.
Parafia rzymskokatolicka[edytuj | edytuj kod]
W Wanatach znajduje się rzymskokatolicka parafia bł. Karoliny Kózkówny i kościół pod tym samym wezwaniem.
Ochotnicza Straż Pożarna[edytuj | edytuj kod]
Wieś Wanaty posiada własną jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej. Została założona w 1951 roku przez 17 strażaków.
Komunikacja[edytuj | edytuj kod]
Drogi[edytuj | edytuj kod]
Linie autobusowe[edytuj | edytuj kod]
- W Wanatach znajdują się przystanki autobusowe obsługiwane przez połączenia PKS Częstochowa: Częstochowa-Koziegłowy-Częstochowa, Częstochowa-Tarnowskie Góry-Częstochowa, Pajęczno-Katowice-Pajęczno, Częstochowa-Kraków-Częstochowa.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 143976
- ↑ Liczba ludności Gminy Kamienica Polska (stan na dzień 31.12.2020 r.). kamienicapolska.pl. [dostęp 2021-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-22)].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1335 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Poczesna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 355.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Folder informacyjny Gminy Kamienica Polska