Wanda Bartówna

Wanda Bartówna

Wanda Bartówna w filmie Ostatni etap (1947).
Imię i nazwisko	Wanda Gebethner
Data i miejsce urodzenia	21 czerwca 1917 Warszawa
Data i miejsce śmierci	31 sierpnia 1980 Warszawa
Zawód	aktorka

Wanda Bartówna (Wanda Bart, zamężna Gebethner) (ur. 21 czerwca 1917 w Warszawie, zm. 31 sierpnia 1980 tamże) – polska aktorka teatralna i filmowa, także radiowa.

Życiorys

Urodziła się w rodzinie Adama i Zofii Bartów. Po ukoń­czeniu gimnazjum w Warszawie, uczyła się gry aktorskiej prywatnie. W roku 1937 zdała eksternistyczny egzamin aktorski PIST i zadebiutowała 8 czerwca tego roku na scenie Teatru Kameralnego w Warszawie w komedii Mecenas Bolbec i jego mąż L. Verneuila i G. Bera. Z tym teatrem związana była aż do wybuchu II wojny światowej. Współpra­cowała też z teatrem radiowym.

Podczas okupacji niemieckiej była kelnerką w kawiarniach „Café Jaracz” i „Café Bodo”, a potem – w roku 1940 – krótko była aktorką Theater der Stadt Warschau. W roku 1942 wyszła za mąż i do końca wojny nie pracowała w ogóle. Po powstaniu warszawskim wyjechała do Łodzi.

Od czerwca 1945 należała do zespołu Teatru Mi­niatur Syrena w Łodzi, od października tego roku i następnie w sezonie 1945/46 była w Teatrze Miejskim Komedia w Gdyni. W sezonie 1946/47 występowała w Teatrze Aktorów Województwa Gdańskiego, w latach 1947–1949 w Teatrze Wybrzeże. Do stolicy powróciła w roku 1950, pracując kolejno w Teatrze Domu Wojska Polskiego, Teatrze Dramatycznym, Teatrze Sensacji oraz w Teatrze Lalek „Guliwer” (do roku 1960). W latach 1954–1958 występowała w Teatrze Polskiego Radia.

Po zakończeniu kariery aktorskiej została urzędniczką w Śródmiejskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w Warszawie.

Wanda Bartówna-Gebethner jest bohaterką filmu dok. z 1973 r. pt. Przeżyć dobrze jedno życie... w reż. Krystyny Gryczełowskiej.

Scena z przedstawienia Expose pani ministrowej w Teatrze Kameralnym w Warszawie (1939). Od lewej: Stanisław Kwaskowski, Hanna Różańska, Helena Zarembina, Wanda Bartówna, Pelagia Relewicz-Ziembińska i Włodzisław Ziembiński.

Zmarła w Warszawie, pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 236-5-3).

Wybrane role teatralne

• 1937 – Mecenas Bolbec i jego mąż
• Niewiniątka jako uczennica
• Głębia na Zimnej jako Nika Kerczówna
• Elżbieta królowa, kobieta bez mężczyzny jako Mary
• 1939 – Kobieta o małym sercu jako Izabela
• Moralność pani Dulskiej jako Hanka
• 1946 – Muzyka na ulicy jako Fela (reż. Wacław Zastrzeżyński)
• 1947 – Mąż i żona jako Justysia (reż. Wanda Jarszewska)
• 1948 – Strzały na ulicy Długiej jako Lola (reż. Halina Gallowa)
• 1950 – Za tych, co na morzu jako Szabunina (reż. Łazarz Kobryński)

Grób Wandy Bartówny-Gebethner na cmentarzu Powązkowskim

1953 – Wassa Żeleznowa jako Natalia (reż. Stanisława Perzanowska)

• 1953 – Panie Kochanku jako Leosia Puciatówna (reż. Stefan Wroncki)
• 1954 – Wielki człowiek do małych interesów jako Aniela (reż. Olga Koszutska)
• 1954 – Rok 1944 jako chłopka (reż. Władysław Krasnowiecki)
• 1954 – Alkad z Zalamei jako Ines (reż. Ludwik René)
• 1960 – Tajemniczy sobowtór jako Edyta (reż. Zbigniew Stok)

Filmografia

• 1937 – Ty, co w Ostrej świecisz Bramie jako sąsiadka Malewiczów
• 1938 – Moi rodzice rozwodzą się jako Zosia Czerska
• 1938 – Strachy jako kasjerka
• 1938 – Za winy niepopełnione jako Amelia, córka Holskiego
• 1947 – Ostatni etap jako Helena

Linki zewnętrzne

• Wanda Bartówna w bazie IMDb (ang.)
• Wanda Bartówna w bazie Filmweb
• Wanda Bartówna w bazie filmpolski.pl
• Wanda Bartówna, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
• Wanda Bartówna na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”