Wietnam Południowy
| 1955−1975 | |||||
| |||||
| Hymn: Thanh niên Hành Khúc (1948–1975) (Marsz Młodych) | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Data powstania | |||||
| Data likwidacji | |||||
| Prezydent |
Huỳnh Tấn Phát (ostatni) | ||||
| Premier |
Nguyễn Hữu Thọ (ostatni) | ||||
| Powierzchnia |
173 809 km² | ||||
| Populacja (1973) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
111,4 os./km² | ||||
| Waluta |
đồng południowowietnamski (₫) | ||||
| Strefa czasowa |
UTC +7 | ||||
| Język urzędowy | |||||
| |||||
Położenie na mapie
| |||||
.svg)
Wietnam Południowy (oficjalnie Republika Wietnamu) − państwo wietnamskie istniejące w latach 1955−1975.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wietnam Południowy został proklamowany 23 kwietnia 1949 roku w Kochinchinie, na podstawie porozumienia zawartego między utworzonym tam antykomunistycznym Centralnym Rządem Tymczasowym i francuskimi władzami kolonialnymi. Głową państwa został były cesarz Wietnamu, Bảo Đại.
Konflikt z rządem proklamowanej na północy Demokratycznej Republiki Wietnamu doprowadził do wybuchu I wojny indochińskiej. Faktyczny podział państwa został utrwalony przez postanowienia konferencji genewskiej, która odbyła się w 1954 roku. Wietnam został podzielony wzdłuż 17 równoleżnika. Porozumienie genewskie nakazywało przeprowadzenie w obu częściach Wietnamu wyborów, po których miało nastąpić zjednoczenie państwa. Władzę w państwie oficjalnie sprawował cesarz Bảo Đại, którego w 1955 roku odsunął od władzy jego premier Ngô Đình Diệm, który stał się tym samym prezydentem z woli Stanów Zjednoczonych[1]. Ngô Đình Diệm wycofał się z pomysłu przeprowadzenia wyborów, co spowodowało powstanie pod koniec lat 50. lewicowej partyzantki Wietkong. Wietkong zyskał wsparcie rządu komunistycznego na północy. Ngô Đình Diệm nie radził sobie z postępującym rozkładem państwa, a ponadto wszedł w konflikt ze stanowiącymi większość mieszkańców państwa buddystami, czego źródłem był jego fanatyczny katolicyzm[2]. Represje stosowane wobec buddystów spowodowały utratę przez Ngô Đình Diệma poparcia ze strony władz Stanów Zjednoczonych. W 1963 roku agenci Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA) zorganizowali pucz, w wyniku którego rząd Wietnamu Południowego zastąpiono rządem jeszcze bardziej uzależnionym od woli Administracji Stanów Zjednoczonych[3]. Utworzenie nowego rządu umożliwiło interwencję wojsk amerykańskich w Wietnamie Południowym. Wojska amerykańskie rozpoczęły akcje przeciwko lewicowym partyzantom, co wywołało II wojnę indochińską. Wojska amerykańskie i południowowietnamskie nie były w stanie konkurować z oddziałami Wietkongu[potrzebny przypis], który w 1969 roku powołał Tymczasowy Rząd Rewolucyjny Wyzwolenia Wietnamu Południowego. 30 kwietnia 1975 roku wojna zakończyła się zwycięstwem sił armii północnowietnamskiej i Wietkongu. Przejęcie władzy na południu przez Wietkong umożliwiło w 1976 roku utworzenie zjednoczonej Socjalistycznej Republiki Wietnamu[4].
Ludność
[edytuj | edytuj kod]Wietnamczycy (ok. 80%), Chińczycy, Khmerowie, Tajowie.
Religia
[edytuj | edytuj kod]Podział religijny w Wietnamie Południowym w 1963 r. (dane szac.) Wśród 14 mln mieszkańców następujące religie wyznawało:[5]:
- konfucjanizm: 4 mln wyznawców - 28,57%
- buddyzm: 3,5 mln wyznawców - 25%
- kaodaizm: 1,5 mln wyznawców - 10,71%
- katolicyzm: 1,5 mln wyznawców - 10,71%
- Hòa Hảo: 1 mln wyznawców - 7,14%
- animizm: 1 mln wyznawców - 7,14%
- protestantyzm: 0,5 mln wyznawców - 3,57%
- taoizm, islam i hinduizm: 1 mln wyznawców - 7,14%
Łącznie chrześcijanie stanowili ok. 14,28% populacji.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ S.Karnow, s.223.
- ↑ Zachary Abuza, Renovating politics in contemporary Vietnam, Lynne Rienner Publishers, Boulder 2001, s. 191.
- ↑ Ostatnie dni dyktatorów. znak.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-29)]., red. Diane Ducret, Emmanuel Hecht, Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 76-77
- ↑ Wietnam. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-08-06].
- ↑ Higgins, Vietnam Nightmare, s 47.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wiesław Olszewski: Historia Wietnamu. Ossolineum, 1991. ISBN 83-04-03550-2.
- Stanley Karnow: Vietnam: a History. New York: Viking Press, 1983. ISBN 0-670-74604-5.