Wincenty Biskupski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wincenty Biskupski
Ilustracja
Wincenty Biskupski (ok. 1900)
Data i miejsce urodzenia

1854
Kania

Data i miejsce śmierci

20 września 1923
Warszawa

Zawód, zajęcie

adwokat, wydawca, polityk, działacz gospodarczy i społeczny

Alma Mater

Cesarski Uniwersytet Warszawski

Partia

Polska Partia Postępowa

Rodzice

Zenon Biskupski, Michalina z domu Rokossowska

Małżeństwo

Izabella z domu Bratkowska

Dzieci

Stefan, Tadeusz, Mieczysław, Izabela Bazylska, Stanisław

Wincenty Biskupski (ok. 1880)

Wincenty Piotr Adam Biskupski (ur. 1854 w majątku Kania, zm. 20 września 1923 w Warszawie) – polski adwokat, wydawca, polityk, działacz gospodarczy i społeczny.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Rodzicami byli Zenon Franciszek Onufry Biskupski herbu Szreniawa, właściciel Kani i sąsiednich Siernicz Małych, oraz Michalina z domu Rokossowska herbu Glaubicz[1].

Po ukończeniu Wydziału Prawnego Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego Wincenty Biskupski wstąpił w szeregi adwokatury. Przez ponad czterdzieści lat był obrońcą przed sądami cywilnymi[2].

Sytuacja adwokatury w b. zaborze rosyjskim była szczególna. Tu bowiem adwokat-Polak, mimo że zmuszony był bronić spraw przed sądami carskimi i wprowadzać sprawy w języku rosyjskim, nie przestawał być adwokatem polskim. Dziwaczność tej sytuacji miała swe źródło w tym, że adwokatura w b. zaborze rosyjskim była na wskroś polska. Tłumaczy się to tym, że adwokatura była na ziemiach b. zaboru rosyjskiego jedynym zawodem prawniczym dostępnym dla Polaków, gdyż stanowiska w sądownictwie i administracji były obsadzane wyłącznie przez nasyłanych do Polski i wabionych perspektywą wysokich dodatków służbowych prawników rosyjskich[3].

Wincenty Biskupski był również obrońcą przed sądami konsystorskimi katolickim i ewangelicko-augsburskim[4]. Rozgłos przyniosło mu uzyskanie przed Rotą Rzymską unieważnienia małżeństwa Aurelii z domu Szacsznajder z Teodorem Szabłowskim. Wkrótce potem Aurelia została żoną Władysława Reymonta[5].

Wincenty Biskupski był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych[6].

W 1908 Wincenty Biskupski był wydawcą „Prawdy.Tygodnika Politycznego, Społecznego i Literackiego” utworzonego przez Aleksandra Świętochowskiego[7].

Był czynnym członkiem Polskiego Towarzystwa Turystycznego[8].

Okres I wojny światowej[edytuj | edytuj kod]

Po wybuchu I wojny światowej Wincenty Biskupski brał czynny udział w działaniach Komitetu Obywatelskiego Miasta Warszawy jako członek Sekcji Prawnej i przewodniczący Komisji Rozdawnictwa[9].

Wincenty Biskupski należał do grona przywódców Polskiej Partii Postępowej – liberalnej partii politycznej, działającej od 1909 w Królestwie Polskim. Działaczami tej partii byli też Henryk Konic, Aleksander de Rosset, Stanisław Popowski, Stefan Przanowski, Emil Stanisław Rappaport. W październiku 1915 Polska Partia Postępowa weszła w skład Międzypartyjnego Koła Politycznego, organizacji zrzeszającej partie, które liczyły na rozwiązanie sprawy polskiej przy pomocy carskiej Rosji i państw zachodnich sprzymierzonych z nią w czasie I wojny światowej. Był przedstawicielem Polskiej Partii Postępowej w Sekretariacie, który był organem kierowniczym Międzypartyjnego Koła Politycznego.

Po ustąpieniu Rosjan z Warszawy w sierpniu 1915 uprawnienia Komitetu Obywatelskiego przejął Zarząd Miasta Stołecznego Warszawy. W 1916 Wincenty Biskupski pełnił następujące funkcje w Zarządzie Miasta Stołecznego Warszawy:

Wincenty Biskupski pełnił funkcję członka Towarzystwa Osad Rolnych i Przytułków Rzemieślniczych, był członkiem honorowym Towarzystwa[14].

Wincenty Biskupski był kuratorem Domu Wychowawczego im. ks. Boduena w Warszawie[15].

Z inicjatywy adwokatury po ustąpieniu Rosjan stworzona została struktura sądownictwa obywatelskiego złożona z Sądów Pokoju, Trybunału, Sądu Głównego i Prokuratury. Wincenty Biskupski został mianowany wiceprezesem Sądu Głównego[16]. Po zniesieniu przez okupanta niemieckiego sądów obywatelskich we wrześniu 1915 na zebraniu ogólnym adwokatury została powołana do życia Delegacja Adwokatury Warszawskiej[17] jako organ samorządu. Wincenty Biskupski został prezesem Delegacji złożonej z trzydziestu cieszących się ogólnym poważaniem adwokatów warszawskich[18].

W 1916 z inicjatywy Zdzisława Lubomirskiego powstał Bank Kredytowy, a współzałożycielem i wiceprezesem Rady Banku był Wincenty Biskupski[19].

Gdy 12 września 1917 powstała Rada Regencyjna, pierwszy organ władzy na drodze do niepodległości, Wincenty Biskupski został powołany 2 listopada 1917 na stanowisko radcy prawnego Gabinetu Cywilnego Rady Regencyjnej[20].

W Polsce Niepodległej[edytuj | edytuj kod]

W dniu 29 marca 1919 odbyło się w pałacu Rzeczypospolitej w sali posiedzeń Sądu Najwyższego pierwsze zgromadzenie organizacyjne adwokatury okręgu sądu apelacyjnego w Warszawie. Przybyło na nie 292 adwokatów. Miejsca honorowe na wzniesieniu zajęli przedstawiciele dawnej palestry polskiej sprzed reformy z r. 1876, a mianowicie: b. obrońca przy senacie pan Aleksander. Kraushar, b. adwokat przy sądzie apelacyjnym p. Ludwik Marczewski oraz patronowie przy trybunale cywilnym pp. Kirszrot Jakób, Kozanecki Bronisław, Poznański Maksymilian, Rytel Władysław i Skurzyński Jan. Zebranie zagaił prezydujący komisji organizacyjnej p. Wincenty Biskupski, który w dłuższym przemówieniu skreślił historię palestry polskiej od ostatniego rozbioru i oświetlił ją na tle dziejów ogólnonarodowych. – W końcu pan B. wezwał obecnych do wyboru przewodniczącego, na którego przez aklamację powołano p. Henryka Konica, a na jego zastępcę p. Jana Hebdzyńskiego[21].

Wincenty Biskupski został wybrany na wiceprezesa Naczelnej Rady Adwokackiej[22].

W 1922 kandydował do Senatu RP z listy Centrum Mieszczańskiego[22].

W latach 1894–1912 był właścicielem majątku Zawada powiatu włocławskiego[23].

W dowód zasług na polu działalności społecznej i dobroczynnej Wincentego Biskupskiego, Filip Rodkiewicz, weteran Powstania Styczniowego, społecznik i filantrop, zapisał mu w testamencie dobra Czyste na terenie dzisiejszej dzielnicy Wola w Warszawie. Wincenty Biskupski stał się właścicielem dóbr w 1920 po bezpotomnej śmierci Rodkiewicza[24].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Wincenty Biskupski z żoną Izabellą

Wincenty Biskupski poślubił w 1878 Izabellę Bratkowską herbu Świnka (1857–1944). Mieli pięcioro dzieci:

Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 79-6-29/30/31)[29].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Akt małżeństwa
  2. Kurier Warszawski, wtorek, 25 września 1923, strona 4 (Nekrologia Minakowskiego https://wielcy.pl/nekrologia/56749)
  3. Stanisław Janczewski. Adwokatura międzywojenna (przyczynek do dziejów adwokatury). „Palestra”. 12 (11), s. 25, 1968. 
  4. Kurier Warszawski, niedziela, 23 września 1923, s. 13 (Nekrologia Minakowskiego https://wielcy.pl/nekrologia/56749)
  5. Kronika rodziny Talikowiczów-Talikowskich, https://web.archive.org/web/20190908121337/http://kronikatalikowskich.com/pl/36#poczatek
  6. Sprawozdanie Komisji Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych za rok 1899, s. 33 http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/publication/29822
  7. "Prawda, Tygodnik Polityczny, Społeczny i Literacki", Nr 35 (1442) 29 sierpnia 1908 R. XXVIII https://jbc.bj.uj.edu.pl/Content/839832/NDIGCZAS022296_1908_035.pdf
  8. "Ziemia. Tygodnik Krajoznawczy Ilustrowany". 1914 R.5 Nr 15 https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/show-content/publication/edition/121765?id=121765
  9. Sprawozdanie Komitetu Obywatelskiego Miasta Warszawy sierpień-grudzień 1914 http://www.sbc.org.pl/Content/126052/iii562149.pdf
  10. Kalendarzyk Polityczno – Historyczny Miasta Stoł. Warszawy na 1916 rok s. 115, 118
  11. Kalendarzyk Polityczno-Historyczny Miasta Stoł. Warszawy na 1916 rok s. 211
  12. Kalendarzyk Polityczno-Historyczny Miasta Stoł. Warszawy na rok 1917 s. 66, 70, 243
  13. Kalendarzyk Polityczno-Historyczny Miasta Stoł. Warszawy na rok 1917 s. 268
  14. Rocznik Towarzystwa Osad Rolnych i Przytułków Robotniczych za r. 1916 http://bc.wimbp.lodz.pl/Content/25504/Rocznik_Tow_Osad_Rolnych_1916_a.pdf
  15. "Kurier Warszawski" 25 września 1923, s. 7 (Nekrologia Minakowskiego https://wielcy.pl/nekrologia/56749)
  16. "Kurier Warszawski", 25 września 1923, s. 4 (Nekrologia Minakowskiego https://wielcy.pl/nekrologia/56749)
  17. Stanisław Janczewski, Adwokatura warszawska w dobie walki o niepodległość, „Palestra” (40), 1996, str. 113 [dostęp 2022-12-17].
  18. Stanisław Janczewski: Adwokatura międzywojenna (przyczynek do dziejów adwokatury), "Palestra" 12/11(131), str. 27 https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Palestra/Palestra-r1968-t12-n11(131)/Palestra-r1968-t12-n11(131)-s25-34/Palestra-r1968-t12-n11(131)-s25-34.pdf
  19. "Kurier Warszawski" 24 września 1923, s. 9 (Nekrologia Minakowskiego https://wielcy.pl/nekrologia/56749)
  20. "Goniec Częstochowski" nr 248, 4 listopada 1917, s. 2 http://zbiory.biblioteka.czest.pl/czasopisma/goniec_czestochowski/1917/Goniec_Czestochowski_Nr_248_1917.pdf
  21. Samorząd adwokacki w Warszawie i Lublinie ma 100 lat. „Głos Prawa”. 2 (1 (3)), s. poz. 19, 2019-03-28. Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów. 
  22. a b Kurier Warszawski, poniedziałek, 24 września 1923, s. 9 (Nekrologia Minakowskiego https://wielcy.pl/nekrologia/56749)
  23. Ks. Piotr Paweł Obolewski, Dwory ziemiańskie na terenie Parafii Nowotarsk w latach 1918–1939. "Studia Włocławskie" 16 (2014) s. 11 https://docplayer.pl/5818618-Dwory-ziemianskie-na-terenie-parafii-bialotarsk-w-latach-1918-1939.html
  24. Wpis w Dziale III KW Warszawa Nr hip.1996
  25. http://www.grajewiak.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=866&Itemid=88
  26. Jan Tryburcy, Tadeusz Biskupski, ochotnik-sanitariusz : I wojna światowa na odnalezionych zdjęciach mojego dziadka, Warszawa 2022, https://play.google.com/books/reader?id=9IJgEAAAQBAJ&pg=GBS.PP1&hl=pl
  27. Archiwum Korporacyjne - Archiwum i Muzeum Polskich Korporacji Akademickich [online], archiwumkorporacyjne.pl [dostęp 2024-04-26].
  28. Andrzej Pepłoński, Zarys rozwoju organizacyjnego polskiego wywiadu wojskowego w latach 1914–1945 "Słupskie Studia Historyczne" 2000 nr 8, s. 183 https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Slupskie_Studia_Historyczne/Slupskie_Studia_Historyczne-r2000-t8/Slupskie_Studia_Historyczne-r2000-t8-s179-192/Slupskie_Studia_Historyczne-r2000-t8-s179-192.pdf
  29. Cmentarz Stare Powązki: WINCENTY BISKUPSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2022-11-16].