Witarianizm
Witarianizm – dieta wykluczająca spożywanie pokarmów poddanych obróbce termicznej oraz produktów wysokoprzetworzonych. Najczęściej, choć nie zawsze, jest łączony z wegetarianizmem lub weganizmem.
Rodzaje witarianizmu[edytuj | edytuj kod]
Zasadą odnoszącą się do wszystkich rodzajów witarianizmu jest dopuszczanie podgrzewania jedzenia do 40 °C (104 °F) oraz wykluczenie produktów wysokoprzetworzonych.
Witarianizm wegański[edytuj | edytuj kod]
Wyklucza jedzenie wszelkich produktów pochodzenia zwierzęcego. Wśród propagatorów surowego weganizmu można wymienić Douglasa Grahama[1], autora książki The 80-10-10 Diet, czy jego popularnych w Internecie zwolenników Freelee i Hayleya, autorów e-booków 30 bananas a day oraz Go fruit yourself[2]. Do witarian można zaliczyć osoby praktykujące dietę frutariańską, juiceariańską (osoby pijące wyłącznie wyciśnięte przez siebie soki) bądź sproutariańską (osoby jedzące wyłącznie kiełki roślin).
Witarianizm wegetariański[edytuj | edytuj kod]
Wyklucza jedzenie produktów pochodzenia zwierzęcego (powstałych przez uśmiercenie zwierząt). Prawdopodobnie najmniej popularna ze względu na wiele doniesień o zagrożeniu zakażeniem bakterią Salmonelli przez jedzenie surowych jajek[3][4] oraz małą liczbę publikacji odnośnie do tej diety.
Zalety witarianizmu i argumenty przeciw gotowaniu[edytuj | edytuj kod]
- Wysoka temperatura powoduje ścinanie się białka i „śmierć” żywności. Doug Graham tłumaczy to mieszaniem aminokwasów z wiązaniami odpornymi na enzymy, które uniemożliwiają ich całkowity rozpad i czynią aminokwasy substancjami bezużytecznymi, a nawet toksycznymi[5].
- Człowiek w przeszłości nie znał ognia, a więc w naturze jadł pokarmy surowe.
- W procesie gotowania i solenia potraw (a także podczas palenia papierosów) wytwarzają się nitrozoaminy, które mają właściwości rakotwórcze.
- Podczas gotowania wytwarzają się wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne[6][7], które są rakotwórcze oraz powodują przemysłowe zatrucie środowiska[8].
- Gotowanie posiłków (według niektórych źródeł) wzmaga również globalne ocieplenie[9].
Krytyka witarianizmu[edytuj | edytuj kod]
Richard Wrangham, profesor antropologii biologicznej, wysuwa tezę, iż jedzenie pokarmu gotowanego jest bardziej naturalne dla człowieka, ponieważ ludzki układ pokarmowy wyewoluował do jedzenia takich pokarmów[10][11]. Podaje to także jako przyczynę zwiększenia pojemności czaszki hominidów, zmniejszenia przewodu pokarmowego, zmniejszenia zębów i kłów oraz zmniejszenia dymorfizmu płciowego 1,8 miliona lat temu.
Diety witariańskie są powiązane z niską gęstością kości[12], erozją zębów[13] i zaburzeniami miesiączkowania[14].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Douglas Graham: The Challenges of Going on a Raw Food Diet. FoodnSport.com. [dostęp 2011-03-31].
- ↑ 30 Bananas a Day!. [dostęp 2012-06-18].
- ↑ Emily Sohn: How Does Salmonella Get Into Eggs?. 27 sierpnia 2010. [dostęp 2012-06-18].
- ↑ Cindy Galli: How to Make Sure Eggs Are Safe? Cook 'Em Good. 18 listopada 2011. [dostęp 2012-06-18].
- ↑ Douglas Graham: The 80-10-10 Diet. FoodnSport Press, 2006, s. 56. ISBN 978-1-893831-24-7. „But few people realize that cooking denatures the proteins in foods, fusing the amino acids together with enzyme-resistant bonds that preclude them from being fully broken down rendering the proteins substantially useless-and in fact toxic-to us.”.
- ↑ ATSDR – Redirect – ToxFAQs™: Polycyclic Aromatic Hydrocarbons (PAHs). [w:] Atsdr.cdc.gov [on-line]. 20 lipca 2010. [dostęp 2012-06-18].
- ↑ Chemicals in Meat Cooked at High Temperatures and Cancer Risk – National Cancer Institute. [w:] Cancer.gov [on-line]. [dostęp 2012-06-18].
- ↑ PAH – Occurrence in foods, dietary exposure and health effects.
- ↑ Andrew Buncombe: Cooking fires add to global warming. [w:] The New Zeland Herald [on-line]. 6 sierpnia 2007. [dostęp 2012-06-18].
- ↑ Brian Clement: Evolution of the Human Diet: The Know, the Unknown, and the Unknowable. Oxford, USA: Oxford University Press, 2006, s. 308–323, seria: The Cookieng Enigma. ISBN 0-19-518346-0.
- ↑ Richard Wrangham. Cooking as a biological trait. „Comparative biochemistry and physiology. Part A, Molecular & integrative physiology”. 136 (1), s. 34–35, 2003. DOI: 10.1016/S1095-6433(03)00020-5.
- ↑ L. Fontana, JL Shew. Low bone mass in subjects on a long-term raw vegetarian diet.. „Arch Intern Med”, 2005. DOI: 10.1001/archinte.165.6.684.
- ↑ C. Ganss, M. Schlechtriemen. Dental erosions in subjects living on a raw food diet.. „Caries Research”, 1999. DOI: 10.1159/000016498.
- ↑ C Koebnick, C Strassner. Consequences of a long-term raw food diet on body weight and menstruation: results of a questionnaire survey.. „Annals of Nutrition and Metabolism”. Karger. DOI: 10.1159/000012770.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Douglas Graham: The 80-10-10 Diet. USA, Floryda: FoodnSort Press, 2006. ISBN 978-1-893831-24-7.