Przejdź do zawartości

Władysław Fiszdon

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Fiszdon
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

12 czerwca 1912
Kozin

Data i miejsce śmierci

25 października 2004
Warszawa

Profesor nauk technicznych
Alma Mater

Uniwersytet Paryski

Doktorat

1951
Politechnika Warszawska

Profesura

1970

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Lotniczy Złoty Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Odznaka Nagrody Państwowej
Grób Władysława Fiszdona na cmentarzu Powązkowskim

Władysław Fiszdon (ur. 12 czerwca 1912 w Kozinie na Wołyniu, zm. 25 października 2004 w Warszawie) – polski matematyk, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk[1], profesor doktor inżynier.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Maksymiliana[2]. Absolwent Faculté des Sciences Uniwersytetu Paryskiego na Sorbonie i École Nationale Supérieure d’Aéronautique w Paryżu[3], gdzie w 1935 roku uzyskał dyplom inżyniera lotnictwa. W Polsce w latach 1936–1939 pracował w Lubelskiej Wytwórni Samolotów, brał udział w pracach przy konstruowaniu samolotów LWS-6 Żubr i LWS-3 Mewa[4].

W czasie wojny przebywał we Francji, gdzie pracował przy obliczeniach flatteru myśliwca Dewoitine D.520[5]. Od 1940 r. pracował w Wielkiej Brytanii w Royal Aircraft Establishment w Farnborough[5]. Otrzymał numer rejestracyjny RAF 784383 i polski P-1860[6]. Rozwiązał problem drgań i wytrzymałości konstrukcji samolotów Hurricane, na których zamontowano po dwa działka 40 mm do zwalczania niemieckich czołgów w Afryce. Hurricany zniszczyły wiele czołgów, co miało ogromny wpływ na sukcesy aliantów w walce z niemieckimi wojskami gen. Rommla. Udoskonalił też konstrukcję samolotów Mosquito. W czasie wojny uzyskał licencję pilota wojskowego[7] i stopień majora RAF.

Po powrocie do kraju zorganizował Instytut Lotnictwa w 1946 r. i został jego pierwszym dyrektorem. W 1948 roku brał udział w opracowaniu projektu samolotu myśliwskiego ITL M.48, aerofotogrametrycznego ITL Aerofoto 48, bezzałogowego samolotu rozpoznawczego SWS Upiór oraz kierowanej bomby ślizgowej BSS (BSK)[5]. W 1951 r. uzyskał stopień doktora na Politechnice Warszawskiej, na której wykładał w latach 1947–1969. Był pierwszym dziekanem nowo utworzonego Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej[7]. Od 1955 r. pracował również w Instytucie Podstawowych Problemów Techniki PAN, gdzie w latach 1961–1980 pełnił funkcję kierownika Zakładu Mechaniki Cieczy i Gazów[7], od 1978 był zastępcą, a w latach 1981–1983 przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu[8]. Członek założyciel (1958) Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej[9]. Był członkiem Polskiej Akademii Nauk (1960 członek korespondent, 1969 członek rzeczywisty)[10]. W 1970 r. został profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego, a w latach 1980–1981 był prorektorem UW[3]. Jako emerytowany profesor spędził kilka lat w Max-Planck Institut für Strömungsforschung w Getyndze[3], gdzie zajmował się problemami nadciekłości i kwantową turbulencją.

Według zasobów archiwalnych był zarejestrowany jako kontakt operacyjny Służby Bezpieczeństwa PRL[11].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 101-6-23)[12].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ FISZDON, Władysław [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-01] (pol.).
  2. ↑ a b M.P. z 1954 r. nr 23, poz. 366 „za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie przemysłu maszynowego”.
  3. ↑ a b c Władysław Fiszdon (1912–2004) [online], bcpw.bg.pw.edu.pl [dostęp 2019-05-07] (pol.).
  4. ↑ Władysław Fiszdon [online], www.samoloty.pl [dostęp 2019-05-07] (pol.).
  5. ↑ a b c Fiszdon Władysław [online], www.samolotypolskie.pl [dostęp 2019-05-07] (pol.).
  6. ↑ Fiszdon Władysław [online], listakrzystka.pl [dostęp 2019-05-07] (pol.).
  7. ↑ a b c Prof. Władysław Fiszdon [online], www.meil.pw.edu.pl [dostęp 2019-05-07] (pol.).
  8. ↑ 50 lat Instytutu Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk 1952–2002. Warszawa: Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN, 2002, s. 21, 248. ISBN 83-917926-0-9. [dostęp 2024-06-26].
  9. ↑ Członkowie założyciele [online], Polskie Towarzystwo Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej, 5 lutego 2018 [dostęp 2024-06-26] (pol.).
  10. ↑ Profesorowie - Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk [online], www.ippt.pan.pl [dostęp 2024-06-26].
  11. ↑ Spętana akademia, Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL, materiały Służby Bezpieczeństwa (1967–1987), wybór, wstęp i opracowanie: Patryk Pleskot, Tadeusz Paweł Rutkowski, t. I, Warszawa 2009, s. 278.
  12. ↑ Cmentarz Stare Powązki: TEODORA MARIA WĘGLEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-02].
  13. ↑ M.P. z 1952 r. nr 86, poz. 1353 „za zasługi położone w pracy naukowej i dydaktyczno-wychowawczej”.
  14. ↑ M.P. z 1955 r. nr 35, poz. 341 - Uchwała Rady Państwa z dnia 4 stycznia 1955 r. nr 0/11 - na wniosek Ministra Przemysłu Maszynowego.
  15. ↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-06-26]. 

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Władysław_Fiszdon&oldid=75046068”