Zębowice (województwo opolskie)
| wieś | |
.jpg) Kościół Wniebowzięcia NMP w Zębowicach | |
| Państwo | opolskie |
|---|---|
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2004) |
1500 |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 77 |
| Kod pocztowy |
46-048[1] |
| Tablice rejestracyjne |
OOL |
| SIMC |
0505869 |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:airport} | |
| Strona internetowa | |
Zębowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Zembowitz[2], od 1938 Föhrendorf[3]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie oleskim, w gminie Zębowice. Historycznie leży na Górnym Śląsku.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa opolskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Zębowice.
Nazwa
W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej w latach 1295-1305 miejscowość wymieniona jest w formie Sambowitz.[4][5] W 1936 roku hitlerowska administracja III Rzeszy, chcąc zatrzeć słowiańskie pochodzenie nazwy wsi, przemianowały ją ze zgermanizowanej na nową, całkowicie niemiecką nazwę Föhrendorf[6].
Części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0505881 | Borowiany | przysiółek |
| 0505906 | Malinów | przysiółek |
| 0505912 | Nowa Wieś | przysiółek |
| 0505875 | Osina | część wsi |
Historia
W czasach Bolesława II Opolczyka w dokumentach pojawia się dziedzic z Zębowic (Sambowicz) niejaki Stasco (Staszko, Stanisław). Za czasów Bolka V w 1447 r. Zębowice stały się parafią. Wówczas wybudowano drewniany barokowy kościółek, który przetrwał do naszych czasów, a obecnie znajduje się w Gliwicach. W połowie XIX wieku wieś liczyła 598 mieszkańców. Był tu pałac z początków XIX wieku, 73 domy, dwór z owczarnią, jedna katolicka szkoła, dwa młyny wodne, browar, gorzelnia, warzelnia potażu dla huty szkła w Kniei na Poliwodzie, wapiennik, dwie książęce kuźnie żelaza sztabowego. Końcem 1868 roku rozpoczęła funkcjonowanie linia kolejowa łącząca Zębowice z Kolonowskiem. Na przełomie XIX i XX wieku w miejscowości działy instytucje kulturotwórcze: Towarzystwo Czytelni Ludowych, Towarzystwo Gimnastyczne Sokół, koła śpiewacze i chóry. Organizowano pielgrzymki do Częstochowy skąd przywożono książki religijne i historyczne. W latach 1910-1911 powstał obecny kościół. Po zakończeniu I wojny światowej, powstaniach i plebiscycie Zębowice znalazły się w granicach Niemiec. Zębowice często zmieniały właścicieli, ostatnimi właścicielami - od 1834 roku - byli książęta raciborscy, przedstawiciele rodu Hohenlohe.
Zabytki
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest[9]:
- zespół pałacowy, z XVIII/XIX w.:
- park z alejami grabowymi
- Pałac w Zębowicach, w miejscowości od przełomu XVIII i XIX wieku istnieje pałac – obecnie zrujnowany. Budowlę wzniósł hrabia Wiktor von Hessen - Rothenburg. W roku 1921 budynek został spalony przez powstańców, co spowodowało przebudowę i zmniejszenie o część północną. Po zakończeniu II wojny światowej obiekt został rozparcelowany. Zarząd nad obiektem przejęło wojsko, które użyczyło pomieszczeń spółdzielni produkcyjnej, szkole i przedszkolu. W 1960 roku władze gminy przekazały obiekt Zakładowi Przemysłu Dziewiarskiego z Białej Pródnickiej, który w latach 70. ub. w. organizował tu kolonie dla dzieci. Obiekt stał przez 11 lat nieużytkowany do czasu zakupu przez Bogdana Szpryngla – przez pewien czas posiadacza pałacu w Niemodlinie.
Galeria
-
Urząd gminy -
Kościół -
Pałac -
Szkoła podstawowa -
Gimnazjum -
Pleciony koń w centrum Zębowic -
Tablica powitalna
Zobacz też
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ http://www.mswia.gov.pl/download.php?s=4&id=1417
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
- ↑ http://www.verwaltungsgeschichte.de/rosenberg.html
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 18, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2013-04-24].
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 84. [dostęp 31.12.2012].
