Zagórzyce (województwo świętokrzyskie)
50°16′32″N 20°33′36″E/50,275556 20,560000| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
28-500[4] |
| Tablice rejestracyjne |
TKA |
| SIMC |
0242430[5] |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kazimierskiego  | |
Położenie na mapie gminy Kazimierza Wielka  | |
| 50°16′32″N 20°33′36″E/50,275556 20,560000[1]
| |
Zagórzyce – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kazimierskim, w gminie Kazimierza Wielka[5][6].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0242447 | Bagno | część wsi |
| 0242453 | Galicja | część wsi |
| 0242460 | Kapliczka | część wsi |
| 0242476 | Krzyżaki | część wsi |
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.
Historia i zabytki
[edytuj | edytuj kod]Niedawno na tym terenie archeolodzy z Uniwersytetu Jagiellońskiego odnaleźli nieprzemieszane ślady osadnictwa pradziejowego z przestrzeni minionych kilku tysięcy lat – od okresu wczesnego neolitu po schyłek okresu wczesnego średniowiecza.
W wyniku wykonanych badań i analizy archeologom dało się wyróżnić co najmniej osiem faz osadnictwa na tym terenie. Przerwy między kolejnymi osiedleniami trwały niekiedy tysiąc i więcej lat. Pierwsze datowane ślady pochodzą z osady powstałej w VI tysiącleciu p.n.e. Najmłodsze to ślady średniowiecznego osadnictwa z XII wieku.
Najważniejszym z dotychczasowych odkryć jest odsłonięcie fragmentów osady datowanej na najstarszą fazę grupy tynieckiej kultury lateńskiej. Odkrycie to bowiem dostarcza kolejnych informacji w kwestii pobytu Celtów w Małopolsce.
W dotychczas odkrytych i zbadanych półziemiankach i jamach o charakterze gospodarczym znaleziono liczne materiały ceramiczne, wśród których na szczególną uwagę zasługują fragmenty naczyń zaliczonych do kategorii ceramiki „siwej” i tzw. ceramiki „grafitowej” a wykonanych przy użyciu koła garncarskiego, jak również serię form ręcznie lepionych bez śladów stylistyki charakterystycznej dla wczesnej kultury przeworskiej. Natrafiono również na przedmioty z brązu, żelaza i szkła, m.in. fragmenty zapinek, pasów łańcuchowych i klamer do pasa, fragmenty bransolet i paciorków szklanych.
Jednym z istotniejszych odkryć jest krzyżyk relikwiarzowy – zawieszka, wykonany ze złota i datowany na ok. X wiek. Według Michała Grygiela prowadzącego prace archeologiczne, z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, odkrycie cennego rekwizytu należącego z dużym prawdopodobieństwem do osoby zamożnej i wpływowej potwierdza, że okolice Zagórzyc musiały odegrać silną rolę w tworzeniu się południowych rejonów państwa wczesnopiastowskiego[7].
Badania sugerują, że odkryta w Zagórzycach osada grupy tynieckiej została założona przez ludność celtycką u schyłku wczesnego okresu lateńskiego i stosunkowo szybko opuszczona.
Ustalono, że u schyłku młodszego okresu przedrzymskiego teren ten został na krótko ponownie zasiedlony przez ludność kultury przeworskiej, przybyłą prawdopodobnie z terenu Wyżyny Sandomierskiej, która założyła w tym miejscu swoją osadę.
Najintensywniej obszar Zagórzyc był zamieszkiwany i użytkowany w młodszym stadium wczesnego okresu rzymskiego. Istniała tu wtedy rozległa osada ludności kultury przeworskiej, której niewielki przebadany obszar ukazuje liczne obiekty półziemiankowe o charakterze mieszkalnym i gospodarczym oraz jamy zasobowe pełniące funkcje przydomowych piwniczek.
Odkrycia archeologiczne
[edytuj | edytuj kod]Latem 2008 r. archeolodzy z Uniwersytetu Jagiellońskiego, prowadzący badania na miejscowym terenie od 2001 w ramach tzw. „Ekspedycji Ponidzie”, kierując się wskazówkami rolnika, odkopali na jego polu uprawnym niemal kompletny piec garncarski sprzed 2 tys. lat[8] Znalezisko jest prawdziwą rzadkością, gdyż do tej pory odnajdywano piece rozbite albo zniszczone podczas prac polowych. Piec z Zagórzyc jest jednym z najlepiej zachowanych obiektów tego rodzaju na ziemiach polskich, wygląda na prawie kompletny, według wstępnych badań mierzy co najmniej ok. 1,3 m wysokości, wyraźnie widoczna jest komora, do której wkładano naczynia do wypalenia, kanał doprowadzający gorące powietrze i pozostałości komory paleniskowej. Najprawdopodobniej służył do wypalania wysokiej jakości ceramiki stołowej. Zdaniem archeologów piec jest dziełem tzw. kultury przeworskiej, pochodzi z okresu wpływów rzymskich i można go datować na czas od końca II w. do przełomu IV/V w. naszej ery.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 156230
- ↑ Wieś Zagórzyce w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-03-06], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1579 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Krzysztof Kowalski. Złoty krzyżyk z X wieku rodem z Rusi. „Rzeczpospolita”. Czwartek, 30 sierpnia 2007 roku. 202 (7799). s. 10.
- ↑ Odkryto piec garncarski sprzed około 2 tys. lat. – artykuł + zdjęcia.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Instytut Archeologii UJ – informacja o prowadzonych badaniach. archeo.uj.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-15)].
| Miasta | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Integralne części wsi |
|
