Przejdź do zawartości

Zdzisław Żmigryder-Konopka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zdzisław Żmigryder-Konopka
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

23 listopada 1897
Warszawa

Data i miejsce śmierci

4 listopada 1939
Lwów

Zawód, zajęcie

wykładowca akademicki

Tytuł naukowy

profesor nauk humanistycznych

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowej

Zdzisław Żmigryder-Konopka (ur. 23 listopada 1897 w Warszawie[1], zm. 4 listopada 1939 we Lwowie) – historyk starożytności rzymskiej i greckiej, członek POW, senator V kadencji w II RP, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Ukończył gimnazjum w Warszawie. Od 1915 był członkiem Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej, następnie POW. W latach 1915–1918 walczył w Legionach. Od listopada 1918 w Wojsku Polskim, był członkiem Warszawskiej Legii Akademickiej, wziął udział w obronie Lwowa. Później jako podchorąży w szeregach 8 pułku piechoty Legionów walczył pod Rawą Ruską, gdzie został ranny. Pomimo obrażeń wyniósł z pola walki rannego dowódcę kompanii. Za swój czyn został odznaczony Orderem Virtuti Militari[2]. 17 października 1919 roku został mianowany z dniem 1 października 1919 roku podporucznikiem piechoty[3].

17 lipca 1921 roku otrzymał zezwolenie Naczelnego Wodza na przybranie do nazwiska rodowego „Żmigryder” nazwiska „Konopka”, używanego w czasie pełnienia służby w POW[4]. Kapitan rezerwy[5].

Po ukończeniu w 1925 studiów historycznych i filologii klasycznej na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego poświęcił się pracy naukowej, kontynuując kształcenie w Berlinie i Rzymie (1928–1931). Był uczniem Gustawa Przychockiego. Doktorat w 1925, habilitacja w 1933 na UW. Zajmował się ewolucją ustroju rzymskiego, historią wojskowości starożytnej w powiązaniu z dziejami społecznymi. Jako docent historii starożytnej na Uniwersytecie Warszawskim uczył również łaciny i greki w Państwowym Gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie[6][7].

Profesor Uniwersytetu Warszawskiego, Wolnej Wszechnicy Polskiej i Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Członek Związku Żydów Uczestników Walk o Niepodległość Polski (ZŻUWoNP) i jego wiceprezes. W 1938 mianowany przez prezydenta Mościckiego senatorem RP[8]. Jesienią 1939 zaczął wykładać na Uniwersytecie Lwowskim; zmarł podczas prowadzonych zajęć[1] na atak serca[9].

Od 24 grudnia 1920 był mężem Leokadii z Zająców[5]. Jego syn Jerzy (1923–1944) ps. Poręba zginął w powstaniu warszawskim[10].

Wybrane prace

[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b „Zmigryder (Żmigryder)-Konopka Zdzisław”, [w:] Polski słownik judaistyczny. Dzieje, kultura, religia, ludzie, tom 2, Prószyński i S-ka, Warszawa 2003, ISBN 83-7255-175-8, s. 832
  2. a b Zob. Głos Gminy Żydowskiej
  3. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 95 z 26 listopada 1919 roku, poz. 3678.
  4. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 30 z 30 lipca 1921 roku, poz. 1252.
  5. a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 848. [dostęp 2021-12-08].
  6. Jan Świątecki, Krótka historia Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Tadeusza Reytana w Warszawie, [w:] „Poszukiwania. Biuletyn Informacyjny”, Nr 9, wyd. Ośrodek Wspierania Rozwoju Zawodowego Nauczycieli, Kuratorium Oświaty, Warszawa, 1993
  7. Wojciech Rylski: Wykaz profesorów i pracowników Szkoły im. Tadeusza Reytana w Warszawie. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2020-08-15].
  8. Lista mianowanych senatorów ogłoszona. „Sztandar Polski i Gazeta Rybnicka”. Rok XIX Nr 137, s. 1, 24 listopada 1938. Rybnik: Wyd. M. Kwiatkowski w Rybniku. [dostęp 2021-12-08]. 
  9. Jerzy Rylski: Szkic wspomnień z mojego pobytu w gimnazjum im. Tadeusza Reytana w Warszawie. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2021-08-15].
  10. Powstańcze Biogramy - Jerzy Żmigryder-Konopka [online], www.1944.pl [dostęp 2021-12-08] (pol.).
  11. M.P. z 1932 r. nr 217, poz. 249 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  12. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych 1922.07.08 R.3 Nr 19 s. 492

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Kto był kim w II Rzeczypospolitej, red. Jacek Majchrowski, Warszawa 1994.
  • Mniejszość żydowska w parlamencie II Rzeczypospolitej: (1922–1939), Janusz Fałowski, Kraków 2006.
  • Szymon Rudnicki: Żydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2004, s. 411–419. ISBN 83-70596-39-8.
  • Iza Bieżuńska-Małowist, Zdzisław Zmigryder-Konopka, „Przegląd Historyczny”, 36 (1946), s. 17–18.
  • Iza Bieżuńska-Małowist, Zdzisław Zmigryder-Konopka, „Kwartalnik Historyczny”, 53 (1946), s. 655–659.
  • Iza Bieżuńska-Małowist, Zdzisław Zmigryder-Konopka 1897–1939, [w:] Historycy warszawscy ostatnich dwóch stuleci, Warszawa 1986, s. 359–374.
  • Iza Bieżuńska-Małowist, Dzieje ustroju rzymskiego w ujęciu Zdzisława Zmigrydera-Konopki, „Przegląd Historyczny”, 40 (1949), s. 72–95.
  • Iza Bieżuńska-Małowist, Zdzisław Zmigryder-Konopka 1897–1939, [w:] W kręgu wielkich humanistów. Kultura antyczna w Uniwersytecie Warszawskim po I wojnie światowej, pod red. I. Bieżuńskiej-Małowist, Warszawa 1991, s. 143–154.
  • Uczniowie. Zdzisław Zmigryder-Konopka, „Kwartalnik Historyczny”, 53 (1939–1945), s. 655–659.
  • Andrzej Biernat, Zmigryder-Konopka Zdzisław, [w:] Słownik historyków polskich, pod red. M. Prosińskiej-Jackl, Warszawa 1994, s. 583.
  • Mateusz Mieses Żydzi w akcji wyzwolenia Polski, [w:] Głos Gminy Żydowskiej, 10–11/1938 s. 235–238 (wersja elektroniczna w Bibliotece Cyfrowej Uniwersytetu Warszawskiego).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]