Zofia Stachurska
 Zofia Stachurska (lata 70.) | |
| Data i miejsce urodzenia |
25 stycznia 1915 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci |
13 lutego 1980 |
| Typ głosu | |
| Gatunki | |
| Zawód |
śpiewaczka klasyczna (sopranistka), pedagog |
| Powiązania | |
| Odznaczenia | |
| |
Zofia Stachurska (ur. 25 stycznia 1915 w Mírovie, zm. 13 lutego 1980 w Krakowie) – polska śpiewaczka klasyczna (sopranistka) i pedagog.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w Mírovie na Morawach, dzieciństwo i młodość spędziła w Rzeszowie. W latach 1943–1947 uczyła się prywatnie śpiewu u Marii Świeżawskiej. W latach 1947–1948 studiowała na Wydziale Pedagogicznym łódzkiej PWSM (dyplom w 1951), ucząc się równocześnie śpiewu w klasie Olgi Olginy[1]. Jako pedagog była zaangażowana w powojenną odbudowę życia muzycznego Rzeszowa – m.in. uczyła śpiewu, zasad muzyki i solfeżu w Miejskiej Szkole Muzycznej oraz pełniła funkcję dyrektora Instytutu Muzycznego im. F. Chopina (1949–1950)[1][2]. Po 1950 kontynuowała studia wokalne w PWSM w Krakowie w klasie Stanisławy Argasińskiej (dyplom w 1957)[1].
W 1950 rozpoczęła współpracę z Filharmonią Krakowską jako solistka śpiewaczka i pozostała z nią związana aż do przejścia na emeryturę w 1975 (z krótką przerwą w latach 50.). W latach 1954–1955 była także solistką Państwowej Organizacji Imprez Artystycznych «Artos» w Krakowie, a w latach 1955–1959 Orkiestry i Chóru Polskiego Radia w Krakowie[1].
Specjalizowała się w muzyce współczesnej, aczkolwiek była śpiewaczką wszechstronną i w swoim repertuarze miała także kompozycje Bacha, Händla, Beethovena, Mozarta, Haydna, Glucka. W repertuarze romantycznym zasłynęła jako doskonała interpretatorka cyklu pieśni Miłość i życie kobiety Schumanna. Głównie jednak śpiewała utwory współczesnych kompozytorów polskich: Karola Szymanowskiego, Kazimierza Wiłkomirskiego, Tadeusza Bairda, Zygmunta Mycielskiego, Piotra Perkowskiego, i obcych: Benjamina Brittena, Antona Weberna, Igora Strawinskiego, Carla Orffa, Luigiego Nona, Béli Bartóka, Albana Berga, Arthura Honeggera[1].
Brała udział w wielu prawykonaniach utworów polskich kompozytorów współczesnych, m.in.: Kantata serc Tadeusza Szeligowskiego (1952), Wierchy Artura Malawskiego (1952), Mazowsze Kazimierza Serockiego (1952)[3], Strofy Krzysztofa Pendereckiego („Warszawska Jesień” 1959)[4], Symfonia pieśni Kazimierza Serockiego (1959), Koncert na głos i orkiestrę Tadeusza Machla (1960), Koncert na sopran i małą orkiestrę symfoniczną Ireny Garzteckiej (1960)[1].
Do 1973 dużo koncertowała, biorąc udział w licznych koncertach symfonicznych Filharmonii Krakowskiej, a także w recitalach w Warszawie, Opolu, Bydgoszczy, Lublinie, Rzeszowie, Poznaniu, Wrocławiu, Częstochowie. Była stałym gościem Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” od początku jego istnienia[1]. Podczas pierwszej edycji festiwalu w 1956 brała udział w polskiej premierze Symfonii wiosennej Benjamina Brittena[5]. Uczestniczyła w Internationale Ferienkurse für Neue Musik w Darmstadt[6] oraz we włoskim Biennale Muzyki w Wenecji, Treviso, Bolonii i Padwie[1].
W działalności pozaartystycznej zajmowała się upowszechnianiem muzyki, organizując audycje umuzykalniające i koncerty kameralne dla młodzieży szkolnej. Od 1970 do ostatnich lat życia wykładała śpiew solowy w krakowskiej Akademii Muzycznej. Do jej uczniów należeli soliści oper w Krakowie, Bytomiu i Wiedniu. Od 1959 była aktywnym członkiem Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków, pełniąc różne funkcje, m.in. członka Zarządu Głównego (ZG SPAM) w latach 1971–1974[1].
Zmarła w 1980. Została pochowana na cmentarzu Rakowickim[1], część wojskowa, kwatera LXXIX, rząd 8, miejsce 13[7].
Nagrody i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- 1949 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki
- 1965 – Złota Odznaka SPAM
- 1970 – Srebrna Odznaka „Za zasługi dla Ziemi Krakowskiej”
- 1975 – Złoty Krzyż Zasługi
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j Jacek Chodorowski: Zofia Stachurska. [w:] Internetowy Polski Słownik Biograficzny [on-line]. 2002. [dostęp 2018-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-21)]. (pol.).
- ↑ Anna Wiślińska: Rys historyczny. [w:] Zespół Szkół Muzycznych nr 2 im. Wojciecha Kilara w Rzeszowie [on-line]. [dostęp 2018-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-31)]. (pol.).
- ↑ Serocki: Mazowsze. [w:] Polmic [on-line]. [dostęp 2018-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-21)]. (pol.).
- ↑ Penderecki: Strofy na sopran, głos recytujący i 10 instrumentów. [w:] ninateka.pl [on-line]. [dostęp 2018-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-21)]. (pol.).
- ↑ Paja 1979 ↓, s. 418.
- ↑ Die Internationalen Ferienkurse für Neue Musik Darmstadt 1946-1966. 2013-07-02. [dostęp 2018-01-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-21)]. (niem.).
- ↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Zofia Stachurska. rakowice.eu. [dostęp 2018-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-27)].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zofia Stachurska w bazie filmpolski.pl
- Dyskografia {Discogs) (ang.)
- Krzysztof Penderecki AWANGARDA (CD). domkultury.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-22)].