Przejdź do zawartości

Zygmunt August Wrześniowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zygmunt Wrześniowski
major kawalerii major kawalerii
Data i miejsce urodzenia

30 kwietnia 1891
Bohorodczany

Data śmierci

11 maja 1964

Przebieg służby
Lata służby

do 1930

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

2 Pułk Strzelców Konnych

Główne wojny i bitwy

wojna polsko-bolszewicka

Późniejsza praca

muzealnik

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej

Zygmunt August Wrześniowski (ur. 30 kwietnia 1891 w Bohorodczanach, zm. 11 maja 1964) – major kawalerii Wojska Polskiego, prawnik, malarz, muzealnik.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w 30 kwietnia 1891 w Bohorodczanach[1]. Był synem Tadeusza Wrześniowskiego (polityk, poseł do Sejmu Krajowego Galicji, urzędnik samorządowy, starosta sanocki) i Eugenii z domu Towarnickiej (1868-1954)[1][2]. Jego rodzeństwem byli: Janusz Stefan (wzgl. Stefan Janusz, ur. 1889, absolwent gimnazjum w Sanoku z 1907, doktor praw, adwokat, ppor. rez. art. Wojska Polskiego, ofiara masakr więziennych NKWD we Lwowie w czerwcu 1941[3][4][5][6][7], Maria (ur. 1894, w 1911 poślubiła Adama, syna generała Adama Dembickiego von Wrocień)[8][9][8] oraz brat Andrzej[8] (marynarz, po II wojnie światowej mieszkający na stałe w Stanach Zjednoczonych, I oficer floty handlowej USA[potrzebny przypis]. W 1909 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Karol Friser, Jakub Mikoś, Władysław Owoc, Jan Scherff, Stanisław Sinkowski, Karol Zaleski)[10][11][12][13]. W młodości w mieście przedstawiał swoje obrazy malarskie, które uznano wtedy za najwybitniejsze[14].

Podczas I wojny światowej w październiku 1915 został mianowany chorążym kawalerii w 3 pułku ułanów Obrony Krajowej[15]. uczestnik frontu włoskiego na Piawą w 1916[potrzebny przypis].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Został awansowany na stopień rotmistrza kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[16]. 1 grudnia 1924 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 23. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[17][18]. W latach 20. pełnił służbę w 2 pułku strzelców konnych w Hrubieszowie[19][20][21] oraz pełnił stanowisko rejonowego inspektora koni w Gródku Jagiellońskim (po nim tę funkcję sprawowali mjr Emil Macieliński i mjr Edward Baranowicz). Z dniem 31 stycznia 1930 roku został przeniesiony z dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr X w stan spoczynku[22]. Absolwent prawa, akademii malarskiej w Paryżu. Jako malarz był portrecistą.[potrzebny przypis].

Do lipca 1932 był pracownikiem kontraktowym Starostwa Grodzkiego Lwowskiego, po czym został przyjęty do Urzędu Wojewódzkiego Tarnopolskiego na pięciomiesięczną praktykę[23]. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto i posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI, będąc wówczas „w dyspozycji dowódcy OK VI[24]. W 1934 sprawował stanowisko zastępcy starosty powiatu złoczowskiego[25].

Po II wojnie światowej był pracownikiem Muzeum Archidiecezjalnego we Wrocławiu. Był autorem publikacji pt. Przewodnik po Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu z 1952[26][27]. W muzeum pełnił funkcję wicedyrektora[28][29] i dyrektora pod koniec lat 50. XX wieku[30][31].

Jego żoną była Jadwiga de le Bouton, córka burmistrza Gródka Jagiellońskiego, z którą miał córkę Alinę[potrzebny przypis]. Zmarł 11 maja 1964 i został pochowany w rodzinnym grobowcu na cmentarzu św. Wawrzyńca we Wrocławiu[2].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1901/1902 (zespół 7, sygn. 29). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 49.
  2. a b Wrześniowska Eugenia z Towarnickich. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2016-08-15].
  3. CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 898.
  4. 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 62, 78.
  5. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 141, 955.
  6. Józef Stachowicz: Apel poległych. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 69.
  7. Lwów - upamiętnienie Polaków zamordowanych przez reżim komunistyczny w VI 1941 r. (Ukraina). miejscapamiecinarodowej.pl. [dostęp 2019-11-07].
  8. a b c Księga małżeństw 1905–1912 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 107 (poz. 54).
  9. Kronika. Ślub. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, Nr 44 z 22 października 1911. 
  10. XXVIII. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1908/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1909, s. 54.
  11. Kronika. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 135 z 17 czerwca 1909. 
  12. Sprawozdanie jubileuszowe z działalności Państwowego Gimnazjum w Sanoku w latach 1888 – 1938 wydane z okazji Wielkiego Zjazdu Wychowawców i Wychowanków Zakładu w 50 rocznicę pierwszego egzaminu dojrzałości. Lwów: Drukarnia Urzędnicza we Lwowie, 1938, s. 47.
  13. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-03-22].
  14. Emilia Słuszkiewicz: Pamiętnik (1853–1939). Sanok: 1971, s. 56.
  15. Militärisches. „Fremden-Blatt”. Nr 297, s. 10, 26 października 1915. (niem.). 
  16. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 679.
  17. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 736.
  18. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 600.
  19. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 657.
  20. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 585.
  21. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 329, 340.
  22. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 22 z 31 grudnia 1929 roku, s. 442.
  23. Tarnopolski Dziennik Wojewódzki Nr 7 z 1 lipca 1932 roku, poz. 126.
  24. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 336, 971.
  25. 71. Ogłoszenie. „Tarnopolski Dziennik Wojewódzki”, s. 55, Nr 6 z 15 maja 1934. 
  26. Przewodnik po Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu. katalog.fides.org.pl. [dostęp 2015-03-01].
  27. Agnieszka Patała. Pokłon Trzech Króli z Muzeum Archidiecezjalnego we Wrocławiu – import z kręgu antwerpskiego atelier Pietera Coecke van Aelsta. „Quart”, s. 48, Nr 4(18) / 2010. 
  28. Krzysztof Przylicki. Złota Katarzyna z Katternecke. „Cenne”, s. 8, Nr 4 (73), październik-grudzień 2012. ISSN 1428-6467. 
  29. Krzysztof Przylicki. Złota Katarzyna z Katternecke. „Cenne”, s. 8, Nr 4 (73), październik-grudzień 2012. ISSN 1428-6467. 
  30. Życzenia dla uczestników zjazdu. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 55.
  31. Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 152.
  32. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 12 z 6 sierpnia 1929 roku.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]