Zygmunt Janiszewski
Zygmunt Janiszewski (ur. 12 czerwca lub 12 lipca[1] 1888 w Warszawie, zm. 3 stycznia 1920 we Lwowie) – polski matematyk, organizator nauki, jeden z czołowych przedstawicieli warszawskiej szkoły matematycznej, inicjator i twórca programu polskiej szkoły matematycznej[2][3].
Życiorys
Studiował w Zurychu, Getyndze i Paryżu. Pracę doktorską pt. Sur les continus irréductibles entre deux points, której promotorem był Henri Lebesgue, obronił w 1911. W skład komisji egzaminacyjnej wchodzili tacy matematycy jak Henri Poincaré i Maurice Fréchet. W 1913 opublikował fundamentalną pracę On cutting the plane by continua (O rozcinaniu płaszczyzny przez kontinua) z zakresu topologii płaszczyzny.
W latach 1914–1915 walczył w I wojnie światowej jako żołnierz Legionów Polskich.
W 1917 roku w polskim czasopiśmie naukowym „Nauka Polska” ukazał się jego artykuł O potrzebach matematyki w Polsce, który zainicjował polską szkołę matematyczną[2].
W 1918 został profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. W 1920 zmarł w wieku 31 lat na grypę, której pandemia w latach 1918–1920 znana jest potocznie jako hiszpanka. Odziedziczony majątek rodowy oraz część swoich dochodów przeznaczył na cele oświatowe i społeczne.
Jego prace dotyczyły głównie topologii, stąd też uważany jest za jednego z twórców warszawskiej szkoły topologii. Jako autor programu rozwoju polskiej matematyki (który stał się podstawą powstania polskiej szkoły matematycznej), postulował koncentrację wysiłków na teorii mnogości, topologii i logice matematycznej. Był współtwórcą pierwszego w świecie wyspecjalizowanego czasopisma matematycznego "Fundamenta Mathematicae"[3].
Przypisy
- ↑ JANISZEWSKI ZYGMUNT (1888-1920). wiw.pl. [dostęp 2014-12-16]. (pol.).
- ↑ a b Iłowiecki 1981 ↓.
- ↑ a b Przeniosło 2016 ↓.
Bibliografia
- Maciej Iłowiecki: Dzieje nauki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”, 1981, s. 251–256. ISBN 83-223-1876-6.
- Małgorzata Przeniosło. Szkoły matematyczne w międzywojennej Polsce i ich związki z nauką światową. „Przegląd Nauk Historycznych, R. XV, nr 2”, 2016. Łódź: Wydawn. Uniwersytetu Łódzkiego. ISSN 1644-857X.
Linki zewnętrzne
- O Zygmuncie Janiszewskim – Delta 06/1982
- Prace Zygmunta Janiszewskiego dostępne w Sieci (Katalog HINT)