Zygmunt Nawratil (pułkownik)
pułkownik saperów | |
Data urodzenia |
12 marca 1876 |
---|---|
Data śmierci |
16 grudnia 1941 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1897–1927 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
1 Pułk Saperów |
Stanowiska |
inspektor saperów |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Zygmunt Grzegorz Nawratil (ur. 12 marca 1876, zm. 16 grudnia 1941) – pułkownik saperów Wojska Polskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 12 marca 1876. Ukończył Wojskową Akademię Techniczną w Mödling. W 1897 rozpoczął zawodową służbę w wojskową w c. i k. armii. Został wcielony do batalionu pionierów nr 10 w Przemyślu[1]. W 1903 został przeniesiony do batalionu pionierów nr 9 w Krakowie[2][3], a w 1912 do batalionu saperów nr 4 w Villach[4][5][6][7]. Podczas I wojny światowej służył na froncie wschodnim i włoskim[8]. W 1917 został przeniesiony do batalionu saperów nr 32[9]. W czasie służby w c. i k. armii awansował na kolejne stopnie w korpusie oficerów piechoty: podporucznika (1 września 1897)[10], porucznika (1 listopada 1901)[11], kapitana (1 maja 1911)[12] i majora (1 maja 1917)[13].
18 stycznia 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony z dniem 1 listopada 1918 do Batalionu Saperów Kraków[14]. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, służył w Ministerstwie Spraw Wojskowych. 22 maja 1920 roku został przydzielony z Sekcji Inżynieryjnej Departamentu III do Oddziału IV Sztabu MSWojsk. celem zorganizowania Sekcji Zdobyczy Wojennej[15]. 29 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika, w inżynierii i saperach, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[16]. Podczas Bitwy Warszawskiej 1920 był dowódcą Grupy Fortyfikacyjnej Nr 8 Naczelnego Dowództwa[8].
Został zatwierdzony w stopniu pułkownika saperów ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[17][18]. Później był dowódcą kursów szkolnych, wykładowcą taktyki saperów w Oficerskiej Szkole Inżynierii w Warszawie[8]. W 1923, 1924 jako oficer nadetatowy 1 pułku saperów był Inspektorem Saperów w Departamencie Inżynierii Ministerstwa Spraw Wojskowych[19][20]. W powołanym w połowie 1925 Departamencie V Wojsk Technicznych Ministerstwa Spraw Wojskowych był inspektorem saperów do 16 lutego 1925, po czym został szefem Wojsk Technicznych przy Dowództwie Okręgu Korpusu Nr X. Z dniem 1 marca 1927 roku został mu udzielony dwumiesięczny urlop z zachowaniem uposażenia, a z dniem 30 kwietnia 1927 roku został przeniesiony w stan spoczynku[21]. Pod koniec lat 20. mieszkał w Krakowie[22]. W 1934 jako emerytowany pułkownik był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr I jako oficer przewidziany do użycia w czasie wojny i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III[23].
Zmarł 16 grudnia 1941 i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A8-6-10)[24][25].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)[8]
- Krzyż Zasługi Wojskowej 3 klasy z dekoracją wojenną (Austro-Węgry)[9]
- Signum Laudis Srebrny Medal Zasługi Wojskowej na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)[9]
- Signum Laudis Brązowy Medal Zasługi Wojskowej na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (Austro-Węgry)[9]
- Krzyż Wojskowy Karola (Austro-Węgry)[8]
- Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii (Austro-Węgry)[5]
- Krzyż Jubileuszowy Wojskowy (Austro-Węgry)[5]
- Krzyż Żelazny II klasy (Cesarstwo Niemieckie)[8]
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja, 1923)[26]
- Order Palm Akademickich (Francja)[8]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1903 ↓, s. 922.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1904 ↓, s. 927.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1912 ↓, s. 1059.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1913 ↓, s. 1114.
- ↑ a b c Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 941.
- ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1916 ↓, s. 840.
- ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1917 ↓, s. 1144.
- ↑ a b c d e f g Jakuboszczak 2007 ↓, s. 58.
- ↑ a b c d Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 1442.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1898 ↓, s. 285.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1902 ↓, s. 284.
- ↑ Rocznik oficerski c. i k. Armii i Marynarki Wojennej 1914 ↓, s. 228.
- ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 110.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 9 z 28 stycznia 1919, poz. 334, 348.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 czerwca 1920 roku, s. 422, tu jako kapitan wojsk technicznych.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 9 czerwca 1920, s. 400.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 905.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 827.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 20, 873.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 20, 797.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 39, 44.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 886.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 349, 852.
- ↑ Spis pochowanych na Powązkach Wojskowych (d. Cmentarzu Komunalnym Powązki) w Warszawie. sowa.website.pl. [dostęp 2016-07-10].
- ↑ Lista pochowanych.Zygmunt Nawratil. um.warszawa.pl. [dostęp 2017-03-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-18)].
- ↑ Marszałek Foch w Polsce. „Kurier Warszawski”. Nr 121, s. 14, 3 maja 1923.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1898. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1897.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1902. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1901.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1903. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1902.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1904. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1903.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1912. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1911.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1912.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1914. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, luty 1914.
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916.
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917.
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Piotr Jakuboszczak. Szkolenie taktyczne w okresie tworzenia szkół oficerskich inżynierii wojskowej Wojska Polskiego w latach 1923–1939. „Zeszyty naukowe WSOWL”. Nr 4 (146), 2007. Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych im. gen. Tadeusza Kościuszki.
- Absolwenci Technicznej Akademii Wojskowej
- Odznaczeni Krzyżem Jubileuszowym Wojskowym
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (dwukrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Wojskowym Karola
- Odznaczeni Krzyżem Zasługi Wojskowej
- Odznaczeni Krzyżem Żelaznym
- Odznaczeni Medalem Jubileuszowym Pamiątkowym dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii
- Odznaczeni Medalem Zasługi Wojskowej Signum Laudis
- Oficerowie 1 Batalionu Saperów Legionów
- Oficerowie cesarskiej i królewskiej Armii
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Polacy – Kawalerowie Legii Honorowej
- Polacy odznaczeni Orderem Palm Akademickich
- Pułkownicy saperów II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy I wojny światowej (Austro-Węgry)
- Uczestnicy Bitwy Warszawskiej (1920)
- Urodzeni w 1876
- Wykładowcy uczelni i szkół wojskowych II Rzeczypospolitej
- Zmarli w 1941