Dzbanów
50°30′14″N 16°47′57″E/50,503889 16,799167| wieś | |
.jpg) Dwór w Dzbanowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
260-290[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
216[3] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
57-255[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DZA |
| SIMC |
0851241 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego  | |
Położenie na mapie gminy Bardo  | |
| 50°30′14″N 16°47′57″E/50,503889 16,799167[1]
| |
Dzbanów (starop. Tbanouo, Tbanovo, niem. Banau[5]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Bardo.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Dzbanów to wieś łańcuchowa o długości około 2 km, leżąca na granicy Gór Bardzkich i Przedgórza Paczkowskiego, na wysokości około 260–290 m n.p.m.[2]
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]Nazwa tej wsi ma korzenie w słowiańskim słowie "dzban", którego staropolska odmiana brzmiała czban[6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś powstała prawdopodobnie w połowie XII wieku. W 1189 roku biskup wrocławski Żyrosław nadaje joannitom z Barda dziesięciny ze wsi Cebanov. W roku 1210 biskup Wawrzyniec, zakładając klasztor augustianów w Kamieńcu Ząbkowickim, przekazał mu jako uposażenie dziesięciny ze wsi Tbanovo. Biskup Tomasz I wzmiankuje wieś Tbanouo w 1260. Pierwszym znanym właścicielem Dzbanowa był niejaki Grabisza, któremu książę Bolko I świdnicki sprzedał las i ziemie położoną między Opolnicą i Bardem. W 1297 roku opat Otto kupił folwark w Dzbanowie dla klasztoru kamienieckiego, a w 1394 roku klasztor w Kamieńcu stał się właścicielem całej wsi[6]. W 1836 roku w Dzbanowie powstała szkoła katolicka, a w roku 1838 wieś przeszła na własność Marianny Orańskiej[2]. W 1840 roku były tu 74 budynki, dwór i folwark[2]. Po 1945 roku Dzbanów nie zmienił swego charakteru i pozostał wsią rolniczą[2]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[7]:
- dwór pochodzący z XVIII wieku.
Inne zabytki[2]:
- zabudowania folwarku położone w zachodniej części wsi, pochodzące z XVIII i XIX wieku, ustawione wokół rozległego dziedzińca,
- kamienny krzyż pokutny z zakończeniami ramion typu koniczynkowego,
- liczne domy mieszkalne i zabudowania gospodarcze pochodzące głównie z XIX wieku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 27940
- ↑ a b c d e f Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 12: Góry Bardzkie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, s. 93–97. ISBN 83-85773-04-5.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 242 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Banau [online], www.meyersgaz.org [dostęp 2023-11-04].
- ↑ a b Dzbanów [online], Bardo, 3 września 2018 [dostęp 2023-11-04] (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 240. [dostęp 2012-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 12: Góry Bardzkie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, ISBN 83-85773-04-5.
