Dzbanów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dzbanów
wieś
Ilustracja
Dwór w Dzbanowie
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

ząbkowicki

Gmina

Bardo

Wysokość

260-290[2] m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

216[3]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

57-255[4]

Tablice rejestracyjne

DZA

SIMC

0851241

Położenie na mapie gminy Bardo
Mapa konturowa gminy Bardo, po prawej znajduje się punkt z opisem „Dzbanów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Dzbanów”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Dzbanów”
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego
Mapa konturowa powiatu ząbkowickiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Dzbanów”
Ziemia50°30′14″N 16°47′57″E/50,503889 16,799167[1]

Dzbanów (starop. Tbanouo, Tbanovo, niem. Banau[5]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Bardo.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Dzbanów to wieś łańcuchowa o długości około 2 km, leżąca na granicy Gór Bardzkich i Przedgórza Paczkowskiego, na wysokości około 260-290 m n.p.m.[2]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Nazwa tej wsi ma korzenie w słowiańskim słowie "dzban", którego staropolska odmiana brzmiała czban[6].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś powstała prawdopodobnie w połowie XII wieku. W 1189 roku biskup wrocławski Żyrosław nadaje joannitom z Barda dziesięciny ze wsi Cebanov. W roku 1210 biskup Wawrzyniec, zakładając klasztor augustianów w Kamieńcu Ząbkowickim, przekazał mu jako uposażenie dziesięciny ze wsi Tbanovo. Biskup Tomasz I wzmiankuje wieś Tbanouo w 1260. Pierwszym znanym właścicielem Dzbanowa był niejaki Grabisza, któremu książę Bolko I świdnicki sprzedał las i ziemie położoną między Opolnicą i Bardem. W 1297 roku opat Otto kupił folwark w Dzbanowie dla klasztoru kamienieckiego, a w 1394 roku klasztor w Kamieńcu stał się właścicielem całej wsi[6]. W 1836 roku w Dzbanowie powstała szkoła katolicka, a w roku 1838 wieś przeszła na własność Marianny Orańskiej[2]. W 1840 roku były tu 74 budynki, dwór i folwark[2]. Po 1945 roku Dzbanów nie zmienił swego charakteru i pozostał wsią rolniczą[2]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[7]:

  • dwór pochodzący z XVIII wieku.

Inne zabytki[2]:

  • zabudowania folwarku położone w zachodniej części wsi, pochodzące z XVIII i XIX wieku, ustawione wokół rozległego dziedzińca,
  • kamienny krzyż pokutny z zakończeniami ramion typu koniczynkowego,
  • liczne domy mieszkalne i zabudowania gospodarcze pochodzące głównie z XIX wieku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 27940
  2. a b c d e f Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 12: Góry Bardzkie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, s. 93–97. ISBN 83-85773-04-5.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 242 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  5. Banau [online], www.meyersgaz.org [dostęp 2023-11-04].
  6. a b Dzbanów [online], Bardo, 3 września 2018 [dostęp 2023-11-04] (pol.).
  7. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 240. [dostęp 2012-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-29)].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]