Dyoplozaur: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Usunięta treść Dodana treść
nowy
(Brak różnic)

Wersja z 19:29, 23 gru 2009

Dyoplozaur
{{{nazwa łacińska}}}[1]
Parks, 1924
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|]]
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury ptasiomiedniczne

Podrząd

tyreofory

Infrarząd

ankylozaury

Rodzina

Ankylosauridae

Rodzaj

dyoplozaur

Gatunki
  • D. acutosquameus Parks, 1924

Dyoplozaur (Dyoplosaurus) – rodzaj ankylozaura żyjącego w późnej kredzie na terenach Ameryki Północnej. Został opisany w 1924 roku przez Williama Parksa na podstawie skamieniałości odnalezionych w dolinie rzeki Red Deer w kanadyjskiej prowincji Alberta[2]. Przez wielu naukowców Dyoplosaurus był uznawany za synonim euoplocefala[3], jednak badania Victorii Arbour i współpracowników z 2009 roku sugerują, że jest on osobnym taksonem, a synonimizacja tych rodzajów mogła wynikać z fragmentaryczności holotypu euoplocefala. Holotyp dyoplozaura jest jednym z najbardziej kompletnych znanych okazów ankylozaurów – obejmuje częściowy dach czaszki, cztery fragmenty żuchwy z dwoma zębami in situ, elementy pancerza pozaczaszkowego, odciski skóry, połączone stawowo kręgi, dziesięć fragmentarycznych żeber piersiowych, niekompletną lewą kość biodrową, obie kości kulszowe oraz maczugę ogonową, a także połączone z nimi IV kość śródręcza, kość udową, strzałkową oraz kości stopy[4]. Maczuga ogonowa, zbudowana z końcowych kręgów ogonowych oraz osteoderm, ważyła około 20 kg i służyła prawdopodobnie jako broń w walkach wewnątrzgatunkowych, do obrony przed drapieżnikami lub do obydwu tych celów. Popęd wywoływany uderzeniem maczugi mógł wynosić około 376 kg·m/s[5].

  1. {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. William A. Parks. Dyoplosaurus acutosquameus, a new genus and species of armored dinosaur; and notes on a skeleton of Prosaurolophus maximus. „University of Toronto Studies Geological Series”. 18, s. 1–35, 1924. (ang.). 
  3. Matthew K. Vickaryous, Anthony P. Russell. A redescription of the skull of Euoplocephalus tutus (Archosauria: Ornithischia): a foundation for comparative and systematic studies of ankylosaurian dinosaurs. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 137 (1), s. 157–186, 2003. DOI: 10.1046/j.1096-3642.2003.00045.x. (ang.). 
  4. Victoria M. Arbour, Michael E. Burns, Robin L. Sissons. A Redescription of the Ankylosaurid Dinosaur Dyoplosaurus acutosquameus Parks, 1924 (Ornithischia: Ankylosauria) and a Revision of the Genus. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 29 (4), s. 1117–1135, 2009. DOI: 10.1671/039.029.0405. (ang.). 
  5. Victoria M. Arbour. Estimating Impact Forces of Tail Club Strikes by Ankylosaurid Dinosaurs. „PLoS ONE”. 4 (8), s. e6738, 2009. DOI: 10.1371/journal.pone.0006738. (ang.).