Dombrücke (Kolonia): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz” za pomocą gadżetu CzyWiesz
+ rozbudowa na podst. przypisow, dr.red, ujednolicenie zapisu dat, przypisy w liste
Linia 24: Linia 24:
|liczba przęseł =
|liczba przęseł =
|rozpiętość przęseł =
|rozpiętość przęseł =
|data budowy = 1855-1859
|data budowy = 1855–1859
|data zburzenia = 1909
|data zburzenia = 1909
|data odbudowy =
|data odbudowy =
Linia 36: Linia 36:
|www =
|www =
}}
}}

[[Plik:Dombruecke 1850.jpg|alt=|lewo|mały|Most Katedralny w 1850 roku]]
[[Plik:Dombruecke 1850.jpg|alt=|lewo|mały|Most Katedralny w 1850 roku]]
'''Most Katedralny w Kolonii''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Dombrücke'') – były most kolejowo-drogowy na rzece [[Ren]] w [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]] na 688,5 kilometrze jej wysokości, w [[Kraje związkowe Niemiec|kraju związkowym]] [[Nadrenia Północna-Westfalia]] w [[Niemcy|Niemczech]]. Rozebrany został w 1909 i zastąpiony oddanym do użytku w 1911 roku [[Most Hohenzollernów|mostem Hohenzollernów]].
'''Most Katedralny w Kolonii''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Dombrücke'') – były most kolejowo-drogowy na rzece [[Ren]] w [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]] na 688,5 kilometrze jej wysokości, w [[Kraje związkowe Niemiec|kraju związkowym]] [[Nadrenia Północna-Westfalia]] w [[Niemcy|Niemczech]].
Otwarty w 1859 roku, został rozebrany w roku 1909 i zastąpiony oddanym do użytku w 1911 roku [[Most Hohenzollernów|mostem Hohenzollernów]].


== Historia ==
== Historia ==
[[Kamień węgielny]] pod budowę mostu położono 3 października 1855 roku{{r|:5}}. Most został oddany do użytku 6 października 1859 roku{{r|:0}}, wraz z pierwszym głównym [[Dworzec kolejowy|dworcem kolejowym]] (obecnie [[Köln Hauptbahnhof]]) przy ''Maximinenstraße'' w Kolonii. Uroczystego otwarcia dokonał przyszły cesarz [[Wilhelm I Hohenzollern]] (1797–1888){{r|:0}}. Budowa mostu pochłonęła 11,8 miliona marek{{r|:0}}.
⚫
Oddany do użytku na początku października 1859, wraz z pierwszym głównym [[Dworzec kolejowy|dworcem kolejowym]] (obecnie [[Köln Hauptbahnhof]]) przy ''Maximinenstraße'' w Kolonii. Wraz z budową nowego budynku głównego dworca kolejowego w 1894, most katedralny w wyniku zwiększenia ruchu okazał się niewystarczający i po około pięćdziesięciu latach funkcjonowania w 1909 r. został rozebrany. Most był drugim mostem kolejowym nad Renem, po znacznie krótszym moście w Waldshut, który został otwarty kilka miesięcy wcześniej, 18 sierpnia 1859. Most Katedralny był nazywany „stałym mostem”, ponieważ był pierwszą, nie licząc mostu rzymskiego ([[język niemiecki|niem.]] ''Römerbrücke'', zwanego również: ''Konstantinbrücke'') istniejącego w IV wieku, stałą przeprawą Renu między [[Bazylea|Bazyleą]] a [[Holandia|Holandią]]. Wcześniej istniał tzw. „latający most” – [[prom linowy]], następnie w [[Średniowiecze|średniowieczu]] [[prom]] wahadłowy, oraz w czasach [[Prusy (państwo)|pruskich]] [[most pontonowy]]. Projektantem mostu był inspektor budownictwa wodnego Hermann Lohse. [[Żelazo|Żelazne]] elementy konstrukcji mostu użyte przy budowie wykonała huta „''Steinhauser''” w [[Zagłębie Ruhry|Zagłębiu Ruhry]] ([[Język niemiecki|niem.]] ''Steinhauser Hütte an der Ruhr'')<ref>{{Cytuj |tytuł = BRÜCKEN – Architektur, Technik, Geschichte |data dostępu = 2019-01-28 |opublikowany = www.bernd-nebel.de |url = http://www.bernd-nebel.de/bruecken/index.html?/bruecken/3_bedeutend/hohenzollern/hohenzollern.html}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Köln_Dombrücke |data dostępu = 2018-11-17 |opublikowany = www.rheinische-industriekultur.de |url = http://www.rheinische-industriekultur.de/objekte/koeln/bruecke_dom/dombruecke.html}}</ref>.

⚫
Most był drugim mostem kolejowym nad Renem, po znacznie krótszym moście w Waldshut, który został otwarty kilka miesięcy wcześniej, 18 sierpnia 1859 roku. Most Katedralny był nazywany „stałym mostem”, ponieważ był pierwszą, nie licząc mostu rzymskiego ([[język niemiecki|niem.]] ''Römerbrücke'', zwanego również: ''Konstantinbrücke'') istniejącego w IV wieku, stałą przeprawą Renu między [[Bazylea|Bazyleą]] a [[Holandia|Holandią]]. Wcześniej istniał tzw. „latający most” – [[prom linowy]], następnie w [[Średniowiecze|średniowieczu]] [[prom]] wahadłowy, oraz w czasach [[Prusy (państwo)|pruskich]] [[most pontonowy]]. Projektantem mostu był inspektor budownictwa wodnego Hermann Lohse. [[Żelazo|Żelazne]] elementy konstrukcji mostu użyte przy budowie wykonała huta „''Steinhauser''” w [[Zagłębie Ruhry|Zagłębiu Ruhry]] ([[Język niemiecki|niem.]] ''Steinhauser Hütte an der Ruhr''){{r|:1|:2}}. Most Katedralny nazywany był także ''Mausefalle'' (pol. „pułapka na myszy”){{r|:4|:5}}.

Otwarcie mostu i dworca kolejowego przyczyniło się do rozwoju Kolonii jako ważnego węzła komunikacyjnego w Europie zachodniej – w 1880 roku podróż z [[Monachium]] przez [[Moguncja|Moguncję]] i Kolonię do [[Antwerpia|Antwerpii]], [[Bruksela|Brukseli]] czy [[Amsterdam]]u trwała mniej niż 24 godziny{{r|:3}}. W 1890 roku przez most przejeżdżało 100 pociągów pasażerskich a w 1907 roku – 456{{r|:4}}.

Wraz z budową nowego budynku głównego dworca kolejowego w 1894 roku, most katedralny w wyniku zwiększenia ruchu okazał się niewystarczający i po około pięćdziesięciu latach funkcjonowania w 1909 roku został rozebrany. Prace demontażowe kosztowały 13,3 miliona marek{{r|:4}}.


== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy|
* <ref name=":0">{{Cytuj książkę | autor = Winfried Reinhardt | tytuł = Geschichte des Kölner Verkehrs: 3000 Jahre Mobilität im Rheinland | wydawca = Springer-Verlag | data = 2017 | strony = 201–202 | isbn = 9783658176280 | data dostępu = 2018-01-29 | url = https://books.google.be/books?id=harDDgAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false|język= de}}</ref>
* <ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = BRÜCKEN – Architektur, Technik, Geschichte |język= de|data dostępu = 2019-01-28 |opublikowany = www.bernd-nebel.de |url = http://www.bernd-nebel.de/bruecken/index.html?/bruecken/3_bedeutend/hohenzollern/hohenzollern.html}}</ref>
* <ref name=":2">{{Cytuj |tytuł = Köln_Dombrücke |data dostępu = 2018-11-17 |opublikowany = www.rheinische-industriekultur.de |url = http://www.rheinische-industriekultur.de/objekte/koeln/bruecke_dom/dombruecke.htm|język= de}}</ref>
* <ref name=":3">{{Cytuj książkę | autor = Winfried Reinhardt | tytuł = Geschichte des Kölner Verkehrs: 3000 Jahre Mobilität im Rheinland | wydawca = Springer-Verlag | data = 2017 | strony = 210 | isbn = 9783658176280 | data dostępu = 2018-01-29 | url = https://books.google.be/books?id=harDDgAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false|język= de}}</ref>
* <ref name=":4">{{Cytuj książkę | autor = Winfried Reinhardt | tytuł = Geschichte des Kölner Verkehrs: 3000 Jahre Mobilität im Rheinland | wydawca = Springer-Verlag | data = 2017 | strony = 263 | isbn = 9783658176280 | data dostępu = 2018-01-29 | url = https://books.google.be/books?id=harDDgAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false|język= de}}</ref>
* <ref name=":5">{{Cytuj książkę | autor = Hans Pottgieser | tytuł = Eisenbahnbrücken: aus zwei Jahrhunderten | wydawca = Springer-Verlag | data = 2013 | strony = 124 | isbn = 9783034866620 | data dostępu = 2018-01-29 | url = https://books.google.be/books?id=Xc6nBgAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false}}</ref>
}}


[[Kategoria:Mosty i wiadukty kolejowe w Niemczech]]
[[Kategoria:Mosty i wiadukty kolejowe w Niemczech]]

Wersja z 09:20, 29 sty 2019

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Most Katedralny w Kolonii
Dombrücke
{{{alt zdjęcia}}}
Zdjęcie mostu z 1900 roku
Długość całkowita

412,80 m

Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Nadrenia Północna-Westfalia

Miejscowość

Kolonia

Podstawowe dane
Przeszkoda

Ren

Długość

przęsła 103,2 m

Szerokość:
• całkowita


16,20 m

Data budowy

1855–1859

Data zburzenia

1909

Położenie na mapie Kolonii
Mapa konturowa Kolonii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Most Katedralny w Kolonii”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po lewej znajduje się punkt z opisem „Most Katedralny w Kolonii”
Położenie na mapie Nadrenii Północnej-Westfalii
Mapa konturowa Nadrenii Północnej-Westfalii, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Most Katedralny w Kolonii”
Ziemia50°56′29″N 6°57′58″E/50,941389 6,966111
Multimedia w Wikimedia Commons
Most Katedralny w 1850 roku

Most Katedralny w Kolonii (niem. Dombrücke) – były most kolejowo-drogowy na rzece Ren w Kolonii na 688,5 kilometrze jej wysokości, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia w Niemczech.

Otwarty w 1859 roku, został rozebrany w roku 1909 i zastąpiony oddanym do użytku w 1911 roku mostem Hohenzollernów.

Historia

Kamień węgielny pod budowę mostu położono 3 października 1855 roku1=:5. Most został oddany do użytku 6 października 1859 roku1=:0, wraz z pierwszym głównym dworcem kolejowym (obecnie Köln Hauptbahnhof) przy Maximinenstraße w Kolonii. Uroczystego otwarcia dokonał przyszły cesarz Wilhelm I Hohenzollern (1797–1888)1=:0. Budowa mostu pochłonęła 11,8 miliona marek1=:0.

Most był drugim mostem kolejowym nad Renem, po znacznie krótszym moście w Waldshut, który został otwarty kilka miesięcy wcześniej, 18 sierpnia 1859 roku. Most Katedralny był nazywany „stałym mostem”, ponieważ był pierwszą, nie licząc mostu rzymskiego (niem. Römerbrücke, zwanego również: Konstantinbrücke) istniejącego w IV wieku, stałą przeprawą Renu między Bazyleą a Holandią. Wcześniej istniał tzw. „latający most” – prom linowy, następnie w średniowieczu prom wahadłowy, oraz w czasach pruskich most pontonowy. Projektantem mostu był inspektor budownictwa wodnego Hermann Lohse. Żelazne elementy konstrukcji mostu użyte przy budowie wykonała huta „Steinhauser” w Zagłębiu Ruhry (niem. Steinhauser Hütte an der Ruhr)1=:12=:2. Most Katedralny nazywany był także Mausefalle (pol. „pułapka na myszy”)1=:42=:5.

Otwarcie mostu i dworca kolejowego przyczyniło się do rozwoju Kolonii jako ważnego węzła komunikacyjnego w Europie zachodniej – w 1880 roku podróż z Monachium przez Moguncję i Kolonię do Antwerpii, Brukseli czy Amsterdamu trwała mniej niż 24 godziny1=:3. W 1890 roku przez most przejeżdżało 100 pociągów pasażerskich a w 1907 roku – 4561=:4.

Wraz z budową nowego budynku głównego dworca kolejowego w 1894 roku, most katedralny w wyniku zwiększenia ruchu okazał się niewystarczający i po około pięćdziesięciu latach funkcjonowania w 1909 roku został rozebrany. Prace demontażowe kosztowały 13,3 miliona marek1=:4.

Przypisy

Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „:0”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „:1”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „:2”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „:3”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „:4”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW

Błąd w przypisach: Znacznik <ref> o nazwie „:5”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.
BŁĄD PRZYPISÓW
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dombrücke_(Kolonia)&oldid=55728486”