Lalieudorhynchus

Lalieudorhynchus
Werneburg et al., 2022
Okres istnienia: road–kapitan PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 273.01/259.51 273.01/259.51
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	synapsydy
Rząd	pelykozaury (*)
Podrząd	Caseasauria
Rodzina	Caseidae
Rodzaj	Lalieudorhynchus
Gatunki
Lalieudorhynchus gandi

Lalieudorhynchus – rodzaj ziemnowodnych synapsydów z rodziny Caseidae, żyjący ok. 265 mln lat temu w permie.

Gatunek typowy Lalieudorhynchus gandi opisano na przykładzie niekompletnego, ale dobrze zachowanego holotypu odkrytego w 2001 roku na południu Francji (Lodève Basin, Oksytania). Lalieudorhynchus miał ok. 4 metrów długości.

Odkrycie

System	Oddział	Piętro	Wiek (mln lat)
Trias	Dolny	Ind	młodsze
Perm	Loping	Czangsing	251,902–254,14
		Wucziaping	254,14–259,1
	Gwadalup	Kapitan	259,1–265,1
		Word	265,1–268,8
		Road	268,8–272,95
	Cisural	Kungur	272,95–283,5
		Artinsk	283,5–290,1
		Sakmar	290,1–293,52
		Assel	293,52–298,9
Karbon	Pensylwan	Gżel	starsze
Podział według IUGS, styczeń 2020

Skamieniałości nieznanego zwierzęcia znaleziono we francuskiej Oksytanii, spoczywały wśród leżącego na południowy wschód od Masywu Centralnego skał basenu Lodève, należącego do środwowoeuropejskich basenów sedymentologicznych. Powstał on na starszych skalach prekambryjskich i kambryjskich, na które nałożyły się głęboko zerodowane pozostałości orogenezy hercyńskiej. Basen wypełniły osady późnego pensylwanu (stefańskie) grubości 1,4 km oraz datowane na perm, poczynając od asselu, grubości od 2,5 do 3 km. Tworzą one kolejne formacje Usclas–Saint-Privat, Tuilières–Loiras, Viala, Rabejac, Salagou i w końcu La Lieude, datowane z kolei na gwadalup, od roaduu do kapitanu, zerodowanej na szczycie i będącej w przeciwieństwie do poprzedniczki pozostałością wilgotnych osadów aluwialnych. To właśnie w niej dokonano odkrycia paleontologicznego, aczkolwiek datowanie warstwy zawierającej skamieniałości przedstawia istotne trudności. Werneburg et al. powołują się na wcześniejszą pracę Michel et al. z 2015 r., w której na podstawie analizy Ogniwa Octon i formacji Salagou podano 284,40±0,13 milionów lat i 282,86±0,13 milionów lat. W efekcie spąg szacują Werneburg et al. na 272 miliony lat (road). Z kolei odwrócona polaryzacja magnetyczna niektórych pozostałości z tej formacji wskazuje na ich powstanie już po odwróceniu się pola magnetycznego Ziemi w trakcie przebiegunowania Illawarra datowanego na 266,66±0,76 milionów lat w środkowym wordzie. Najpóźniejsze części formacji datuje się na późny word do wczesnego kapitanu.

Pierwszego odkrycia dokonali podczas ekspedycji geologicznej 140 m od spągu Frank Körner i Joerg W. Schneider w 2001 r. – znaleźli początkowo kręg, długi na 60 cm kawałek żebra i kość udową. Skamieniałości oczyszczono w Niemczech, po czym wróciły one do Francji. Organizowano tymczasem liczne wyprawy (czy to francusko-niemieckie w latach 2004, 2006 i 2008, czy to tylko francuskie w 2007 i 2009 r.). Brali w nich udział poza wspomnianym Schneiderem Georges Gand, Ralf Werneburg, Jean-Sébastien Steyer, Monique Vianey-Liaud. Znaleziono liczne okazy, pół setki nowych znalezisk, w większości tworzących niekompletny, ale dobrze zachowany szkielet pozaczaszkowy (aczkolwiek niektóre znalezione kości pozostawiło po sobie inne zwierzę, Tupilakosauridae). Szczątki pogrzebane musiały zostać szybko, jako że zachowały się ślady kolagenu.

Budowa

Badania ujawniły, że są to szczątki prawie dorosłego osobnika. Pozwoliły zaliczyć nowe znalezisko do rodziny Caseidae, grupy bazalnych synapsydów cechujących się niewielką czaszką z charakterystycznym pyskiem, mierzących od 1 do 3 m długości. Jej przedstawicieli znajdowano w Europie (Francja), Rosji i Ameryce Północnej w skałach permskich, co czyni nowy okaz jednym z najmłodszym przedstawicieli tej grupy. Należały do pierwszych dużych roślinożernych owodniowców.

Systematyka

Nowe znalezisko zaliczało się do synapsydów, jednej z dwóch głównych grup owodniowców, obejmującej potomków ostatniego wspólnego przodka Eothyris, Varanops i ssaków. Najbardziej klad bazalnym kladem synapsydów są Caseasauria i do nich właśnie zalicza się nowy rodzaj. Casaeasauria obejmują niewielkie mięsożerne Eothyrididae oraz większe, roślinożęrne Caseidae. Do tej rodziny zaliczono nowy okaz.

Tworzące nowy okaz kości UM-LIE 02-37, UM-LIE 39-41, UMLIE 45 and UM-LIE 47 obrano za holotyp nowego rodzaju i gatunku. Nazwę rodzajową ukuto z połączenia odwołującej się do bliskiej miejsca znalezienia La Lieude oraz nowołacińskiego rhynchus pochodzącego od greckiego ‘rhynchos, oznaczającego nos i używanego już wcześniej do tworzenia nazw Caseidae, ale też taksonów innych, niespokrewnionych blisko grup, jak przykładowo ramforynch.

Badacze przeprowadzili analizę filogenetyczną. W jej wyniki wykryli bliskie pokrewieństwo Lalieudorhynchus z amerykańskim Caseidae Cotylorhynchus hancocki, bliższe niż z innymi przedstawicielami tej grupy z Europy, jak odkryty również we Francji Ruthenosaurus.

Ekologia

Charakter otaczających skał wskazuje na wodne środowisko życia.

Wcześniej w skałach tej samej formacji znaleziono Brontopus, ichnotakson, datowane na gwadalup i kapitan. ślady pozostawione przez duże czworonogi, prawdopodobnie z grupy z grupy Dinocephalia, być może z Caseidae.