Przejdź do zawartości

Myszoskoczki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
WP:SK, drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
 
Linia 2: Linia 2:
|nazwa zwyczajowa = Myszoskoczki
|nazwa zwyczajowa = Myszoskoczki
|nazwa łacińska = Gerbillinae
|nazwa łacińska = Gerbillinae
|TSN = 632553
|TSN =
|zoolog = [[John Edward Gray|J.E. Gray]], 1825<ref name="Gray"/>
|zoolog = [[John Edward Gray|J.E. Gray]], 1825<ref name="Gray" />
|okres istnienia =
|okres istnienia =
|grafika = Mongolische Wuestenrennmaus.jpg
|grafika = Mongolische Wuestenrennmaus.jpg
Linia 20: Linia 20:
|synonimy =
|synonimy =
|ranga podtaksonu = [[Plemię (biologia)|Plemiona]]
|ranga podtaksonu = [[Plemię (biologia)|Plemiona]]
|podtaksony = ''4 plemiona – zobacz opis w tekście''
|podtaksony = ''4 plemiona + 2 rodzaje wymarłe o statusie [[incertae sedis]] – zobacz opis w tekście''
|wikispecies = Gerbillinae
|wikispecies = Gerbillinae
|commons = Category:Gerbillinae
|commons = Category:Gerbillinae
}}
}}
'''Myszoskoczki'''<ref name="Cichocki&inni"/>, suwaki<ref name="kracz"/>, gerbile (Gerbillinae) – [[rodzina (biologia)|podrodzina]] [[gryzonie|gryzoni]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[myszowate|myszowatych]] (Muridae). Do Gerbillinae należą szczury pustynne i liczne gatunki myszoskoczek i myszoskoczków. Większość zwierząt z tej podrodziny charakteryzuje się licznymi przystosowaniami do życia w warunkach pustynnych<ref name="Wilson&Reeder"/>.
'''Myszoskoczki'''<ref name="Cichocki&inni" />, suwaki<ref name="kracz" />, gerbile (Gerbillinae) – [[rodzina (biologia)|podrodzina]] [[gryzonie|gryzoni]] z [[rodzina (biologia)|rodziny]] [[myszowate|myszowatych]] (Muridae). Do Gerbillinae należą szczury pustynne i liczne gatunki myszoskoczek i myszoskoczków. Większość zwierząt z tej podrodziny charakteryzuje się licznymi przystosowaniami do życia w warunkach pustynnych<ref name="Wilson&Reeder"/>.


Samo słowo ''gerbil'' (upowszechnione jako angielska nazwa myszoskoczka) pochodzi od anglojęzycznego zdrobnienia nazwy innej grupy gryzoni – ''jerboa'' (skoczkowate). [[Skoczkowate (ssaki)|Skoczkowate]] (Dipodidae) są rodziną gryzoni niespokrewnioną z myszoskoczkami, jednak żyją one w podobnych [[nisza ekologiczna|niszach ekologicznych]].
Samo słowo ''gerbil'' (upowszechnione jako angielska nazwa myszoskoczka) pochodzi od anglojęzycznego zdrobnienia nazwy innej grupy gryzoni – ''jerboa'' (skoczkowate). [[Skoczkowate (ssaki)|Skoczkowate]] (Dipodidae) są rodziną gryzoni niespokrewnioną z myszoskoczkami, jednak żyją one w podobnych [[nisza ekologiczna|niszach ekologicznych]].
Linia 38: Linia 38:


== Systematyka ==
== Systematyka ==
Do podrodziny Gerbilinae należą następujące plemiona<ref name="Burgin&inni"/><ref name="Cichocki&inni"/>:
Do podrodziny Gerbilinae należą następujące plemiona<ref name="mdd" /><ref name="Burgin&inni" /><ref name="Cichocki&inni" />:
* [[Taterini]] {{small|Chevret & [[Gauthier Dobigny|Dobigny]], 2005}}
* [[Taterini]] {{small|[[Pascale Chevret|Chevret]] & [[Gauthier Dobigny|Dobigny]], 2005}}
* Ammodillini {{small|Pavlinov, 1981}} – jedynym przedstawicielem jest ''Ammodillus'' {{small|[[Oldfield Thomas|O. Thomas]], 1904}} – piaskoskoczka, z jednym gatunkiem ''Ammodillus imbellis'' {{small|([[William Edward de Winton|de Winton]], 1898)}} – [[piaskoskoczka somalijska]]
* Ammodillini {{small|[[Igor Pawlinow|Pavlinov]], 1981}} – jedynym przedstawicielem jest ''Ammodillus'' {{small|[[Oldfield Thomas|O. Thomas]], 1904}} – piaskoskoczka, z jednym gatunkiem ''Ammodillus imbellis'' {{small|([[William Edward de Winton|de Winton]], 1898)}} – [[piaskoskoczka somalijska]]
* [[Gerbillini]] {{small|[[John Edward Gray|J.E. Gray]], 1825}}
* [[Gerbillini]] {{small|[[John Edward Gray|J.E. Gray]], 1825}}
* [[Desmodilliscini]] {{small|Pavlinov, 1982}}
* [[Desmodilliscini]] {{small|Pavlinov, 1982}}


Opisano również rodzaj wymarły o niepewnej pozycji systematycznej i nie klasyfikowany w żadnym z plemion<ref name="zij"/><ref name="mein&pic"/>:
Opisano również rodzaj wymarły o niepewnej pozycji systematycznej i nie klasyfikowany w żadnym z plemion<ref name="zij" /><ref name="mein&pic" /><ref name="kra" />:
* ''[[Ameuromys]]'' {{small|[[Pierre Mein|Mein]] & [[Martin Pickford|Pickford]], 2010}} – jedynym przedstawicielem był ''Ameuromys grandis'' {{small|Mein & Pickford, 2010}}
* ''[[Ameuromys]]'' {{small|[[Pierre Mein|Mein]] & [[Martin Pickford|Pickford]], 2010}} – jedynym przedstawicielem był ''Ameuromys grandis'' {{small|Mein & Pickford, 2010}}
* ''[[Jebelus]]'' {{small|[[Brian Kraatz|Kraatz]], 2022}} – jedynym przedstawicielem był ''Jebelus rex'' {{small|Kraatz, 2022}}


== Przypisy ==
== Przypisy ==
Linia 55: Linia 56:
<ref name="kracz">{{cytuj książkę|nazwisko=Kraczkiewicz|imię=Zygmunt|tytuł=SSAKI|wydawca=Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych|miejsce=Wrocław|data=1968|seria=''Polskie nazewnictwo zoologiczne''|strony=81}}</ref>
<ref name="kracz">{{cytuj książkę|nazwisko=Kraczkiewicz|imię=Zygmunt|tytuł=SSAKI|wydawca=Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych|miejsce=Wrocław|data=1968|seria=''Polskie nazewnictwo zoologiczne''|strony=81}}</ref>
<ref name="schwentker">{{cytuj książkę | imię = Victor | nazwisko = Schwentker | tytuł = The Gerbil. A new laboratory animal | wydawca = Illinois Veterinarian | rok = 1963 | isbn =}}</ref>
<ref name="schwentker">{{cytuj książkę | imię = Victor | nazwisko = Schwentker | tytuł = The Gerbil. A new laboratory animal | wydawca = Illinois Veterinarian | rok = 1963 | isbn =}}</ref>
<ref name="zij">{{cytuj | url = http://hesperomys.com/t/29653| tytuł = Gerbillinae Gray, 1825| opublikowany = Hesperomys project (Version 23.2.0)| data dostępu = 2023-02-24| autor = J.S. Zijlstra | doi = 10.5281/zenodo.7654755|język = en}}</ref>
<ref name="mdd">{{cytuj stronę | url = https://www.mammaldiversity.org/tree.html| tytuł = Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy| praca = ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11)|opublikowany = American Society of Mammalogists| data dostępu = 2023-10-08| autor = N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby| język = en}}</ref>
<ref name="zij">{{cytuj | url = http://hesperomys.com/t/29653| tytuł = Gerbillinae Gray, 1825| opublikowany = Hesperomys project (Version 23.8.1)| data dostępu = 2023-10-08| autor = J.S. Zijlstra | doi = 10.5281/zenodo.7654755|język = en}}</ref>
<ref name="mein&pic">{{cytuj pismo |autor = P. Mein & M. Pickford|tytuł = Vallesian rodents from Sheikh Abdallah, Western Desert, Egypt |url = |czasopismo = Historical Biology| wolumin = 22|numer = 1|strony = 232|rok = 2010|doi = 10.1080/08912961003644104|język = en}}</ref>
<ref name="mein&pic">{{cytuj pismo |autor = P. Mein & M. Pickford|tytuł = Vallesian rodents from Sheikh Abdallah, Western Desert, Egypt |url = |czasopismo = Historical Biology| wolumin = 22|numer = 1|strony = 232|rok = 2010|doi = 10.1080/08912961003644104|język = en}}</ref>
<ref name="kra">{{cytuj książkę| autor = F. Bibi, B.P. Kraatz, M.J. Beech & A. Hill (redaktorzy)| tytuł = Sands of Time|url = |autor r = B.P. Kraatz| rozdział = Rodents from the Baynunah Formation| adres rozdziału = |rok = 2022|wydawca = Springer|miejsce = Cham| isbn = 978-3-030-83882-9|strony = 195|język = en}}</ref>
</references>
</references>


Aktualna wersja na dzień 15:34, 8 paź 2023

Myszoskoczki
Gerbillinae
J.E. Gray, 1825[1]
Ilustracja
Przedstawiciel podrodziny – suwak mongolski (Meriones unguiculatus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

myszowate

Podrodzina

myszoskoczki

Typ nomenklatoryczny

Gerbillus Desmarest, 1804

Plemiona

4 plemiona + 2 rodzaje wymarłe o statusie incertae sedis – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Myszoskoczki[2], suwaki[3], gerbile (Gerbillinae) – podrodzina gryzoni z rodziny myszowatych (Muridae). Do Gerbillinae należą szczury pustynne i liczne gatunki myszoskoczek i myszoskoczków. Większość zwierząt z tej podrodziny charakteryzuje się licznymi przystosowaniami do życia w warunkach pustynnych[4].

Samo słowo gerbil (upowszechnione jako angielska nazwa myszoskoczka) pochodzi od anglojęzycznego zdrobnienia nazwy innej grupy gryzoni – jerboa (skoczkowate). Skoczkowate (Dipodidae) są rodziną gryzoni niespokrewnioną z myszoskoczkami, jednak żyją one w podobnych niszach ekologicznych.

Jeden z gatunków myszoskoczków, suwak mongolski (Meriones unguiculatus), stał się popularnym zwierzęciem domowym. Został rozpowszechniony w hodowli dzięki doktorowi Victorowi Schwentkerowi, który w 1954 roku jako pierwszy rozpoczął badania nad tym gatunkiem, sprowadzając go do Stanów Zjednoczonych[5].

Długość ciała typowego gryzonia należącego do myszoskoczków wynosi od 150 do 300 milimetrów, łącznie z ogonem, który stanowi około połowę długości całego ciała. Pieszczanka wielka (Rhombomys opimus), wywodząca się z Turkmenistanu, osiąga długość nawet ponad 400 milimetrów.

Do niedawna myszoskoczki (Gerbillinae), podobnie jak grzywaki (Lophiomyinae), zaliczane były do rodziny chomikowatych. Jednak badania genetyczne potwierdziły, że powinny one być zaliczane do rodziny myszowatych.

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Podrodzina obejmuje około 110 gatunków niewielkich ssaków zamieszkujących zachodnią i południową Azję i północną Afrykę[6][4].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Do podrodziny Gerbilinae należą następujące plemiona[7][6][2]:

Opisano również rodzaj wymarły o niepewnej pozycji systematycznej i nie klasyfikowany w żadnym z plemion[8][9][10]:

  • Ameuromys Mein & Pickford, 2010 – jedynym przedstawicielem był Ameuromys grandis Mein & Pickford, 2010
  • Jebelus Kraatz, 2022 – jedynym przedstawicielem był Jebelus rex Kraatz, 2022

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ J.E. Gray. An Outline of an Attempt at the Disposition of Mammalia into Tribes and Families, with a List of the Genera apparently appertaining to each Tribe. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 342, 1825. (ang.). 
  2. ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 259–262. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  3. ↑ Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne - Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
  4. ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Subfamily Gerbillinae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-03].
  5. ↑ Victor Schwentker: The Gerbil. A new laboratory animal. Illinois Veterinarian, 1963.
  6. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 446–458. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  7. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-08]. (ang.).
  8. ↑ J.S. Zijlstra, Gerbillinae Gray, 1825, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-08] (ang.).
  9. ↑ P. Mein & M. Pickford. Vallesian rodents from Sheikh Abdallah, Western Desert, Egypt. „Historical Biology”. 22 (1), s. 232, 2010. DOI: 10.1080/08912961003644104. (ang.). 
  10. ↑ B.P. Kraatz: Rodents from the Baynunah Formation. W: F. Bibi, B.P. Kraatz, M.J. Beech & A. Hill (redaktorzy): Sands of Time. Cham: Springer, 2022, s. 195. ISBN 978-3-030-83882-9. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Myszoskoczki&oldid=71473184”