Łążek Garncarski

Łążek Garncarski

wieś
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	janowski
Gmina	Janów Lubelski
Liczba ludności (2006)	200
Strefa numeracyjna	15
Kod pocztowy	23-300
Tablice rejestracyjne	LJA
SIMC	0794632
Położenie na mapie gminy Janów Lubelski Łążek Garncarski
Położenie na mapie Polski Łążek Garncarski
Położenie na mapie województwa lubelskiego Łążek Garncarski
Położenie na mapie powiatu janowskiego Łążek Garncarski
50°37′52″N 22°16′08″E

Łążek Garncarski – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie janowskim, w gminie Janów Lubelski.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Wieś położona jest w południowej części Lasów Janowskich. Nazwa miejscowości pochodzi od jej położenia w rozwidleniu dwóch rzek, określanego jako „łączek”. Wieś jest sołectwem.

Przez miejscowość przepływa Białka, niewielka rzeka dorzecza Sanu, dopływ Bukowej.

Historia

Miejscowość powstała w wyniku wydzielenia się z wcześniej istniejącej wsi Łążek Ordynacki. Początkowo zwana była Bąki, a dopiero później Łążek Garncarski. Na początku osiedliło się tu kilkunastu garncarzy z Galicji. Rynek zbytu garncarzy był dość szeroki i obejmował nawet Rosję.

Garncarstwo w Łążku

Od XVIII wieku Łążek związany był z garncarstwem. W XIX wieku stał się ważnym ośrodkiem wyrobu ceramiki: naczyń i kafli. Po II wojnie światowej liczba pracowni garncarskich wzrosła wraz z powiększeniem się popytu. W celu zapewnienia zbytu i zaopatrzenia w surowiec, garncarze skupili się w spółdzielni.

Wytwarzana w Łążku ceramika zaliczana jest do najpiękniejszych w Polsce. Wyróżnia się bogatą skalą barw i interesującą ornamentyką. Wyroby swą formą, dekoracją geometryczną i roślinną, zdecydowania odróżniają się od naczyń wykonanych w innych tego typu ośrodkach. Motyw kogucika i kielichowata forma doniczki, polewania całych powierzchni naczyń pobiałką są charakterystyczną cechą ceramiki Łążkowskiej. Do jej wyrobu używa się czerwonej i siwej gliny, wydobywanej na polach lub w rzece Bukowej.

Obecnie w miejscowości działają trzy pracownie, gdzie wytwarza się ceramikę opartą na dawnych wzorach. Są one ciekawą atrakcją turystyczną, można je nawet odwiedzić. Są to:

• Pracownie garncarskie: Adama Żelazko, Mieczysława Żelazko oraz Henryka Kurzyny.
• Pracownia kaflarska.

W kilku obejściach zachowały się stare budynki pracowni i charakterystyczne urządzenia do wstępnej obróbki gliny tzw. sznajdery. Tradycje rzemieślnicze kultywowane są w niedawno powstałej „Zagrodzie garncarskiej”. Zrekonstruowany fragment pracowni garncarskiej znajduje się na wystawie przyrodniczej w Nadleśnictwie Janów.

Zobacz też

• Łążek

Bibliografia

• Leśny kompleks Promocyjny – Lasy Janowskie, Mapa Turystyczno-Przyrodnicza, Lublin 2004, ISBN 83-915707-9-7.
• Fryś-Pietraszkowa E.: Ośrodek garncarski w Łążku Ordynackim i jego wyroby – na tle ceramiki malowanej w Polsce, Wrocław-Warszawa 1973.
• Nazarewicz B.: Łążek Ordynacki, Stalowa Wola 1995.
• Tabaka Z.: Przemysł spożywczy ordynacji zamojskiej w pierwszej połowie XIX w., Zeszyty Naukowe UJ, Prace Historyczne 1962, s. 9.
• Krótki opis miejscowości i kilka fotografii na stronie Polskie krajobrazy.pl
• Stowarzyszenie Promocji Garncarstwa, Kaflarstwa Oraz Rozwoju Turystycznego Wsi Łążek Garncarski