Łomnica (powiat nowotomyski)
52°18′25″N 15°57′47″E/52,306944 15,963056| wieś | |
 Kościół pw. św. Wawrzyńca w Łomnicy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
680 |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
64-360[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PNT |
| SIMC |
0917052 |
Położenie na mapie gminy Zbąszyń  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowotomyskiego  | |
| 52°18′25″N 15°57′47″E/52,306944 15,963056[1]
| |
Łomnica (daw. Lomnitz)[3] – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Zbąszyń[4]. Łomnica leży wśród obszernych lasów[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początkowo wieś wchodziła w skład dóbr zbąszyńskich[6]. Pierwsza wzmianka pochodzi z dokumentu z roku 1428[6]. Niegdyś wioska słynęła z wytapiania szkła, czego pozostałością jest położona 2 km na wschód osada Huta Szklana. Edward Garczyński w latach 1768-1770 urządził północną część wsi, z kościołem św. Wawrzyńca, dzwonnicą i aleją obsadzoną lipami prowadzącą do dworu konstrukcji szachulcowej[6]. W sąsiedztwie zabytkowego dworu wybudowano dwie oficyny i urządzono park francuski o powierzchni 1,81 ha[6][7].
W skład majątku Łomnica wchodziła fabryka szkła (na terenie dzisiejszego przysiółka Szklana Huta) i folwarki, m.in. Chrośnica[3]. Właścicielką była Karolina Opitz[3] W 1873 r. w rodzinie zarządcy huty szkła urodził się Hans Stosch, późniejszy założyciel Cyrku Sarrasani[8].
Nocą z 10 na 11 stycznia powstańcy wielkopolscy z Łomnicy wyprowadzili atak na Strzyżewo, jednak silny opór Niemców zmusił ich do wycofania się[9]. Trzech poległych zostało pochowanych na miejscowym cmentarzu i upamiętnionych pomnikiem z 1934[6].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zielonogórskiego.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
W ogólnokrajowym rejestrze zabytków zarejestrowano dzwonnicę przy kościele św. Wawrzyńca oraz zespół dworski[10]. W kościele zachowało się bogate oryginalne wyposażenie[7]. Na kompleks dworski składają się: dwór i dwie oficyny z muru pruskiego oraz park[5][10]. Zabudowania pomocnicze zostały odtworzone w Wielkopolskim Parku Etnograficznym w Dziekanowicach[6]. Na skraju parku znajduje się mauzoleum rodziny Opitzów[6]. W 1898 odsłonięto z fundacji Opitzów obelisk ku czci Edwarda Garczyńskiego[6]. Dwór, niekonserwowany, zawalił się częściowo w 2004 roku.
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
W miejscowości mieścił się oddział PGR Chobienice z zabytkową gorzelnią z 1878 roku[6][11].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Pod koniec XIX wieku Łomnica leżała w powiecie międzyrzeckim i liczyła 58 domostw z 397 mieszkańcami, w większości wyznania katolickiego (359)[3].
Liczba mieszkańców miejscowości w poszczególnych latach[12]:
| Rok | Ilość mieszkańców |
|---|---|
| 1998 | 680 |
| 2002 | 717 |
| 2009 | 708 |
| 2011 | 709 |
| 2021 | 680 |
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Dwór, mur., 2 poł. XVIII od frontu -
Oficyna dworska -
Kościół św. Wawrzyńca -
Zespół dworski z poł. XVIII (wideo)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 73149
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 707 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d Łomnica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 694.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1171, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-01-23].
- ↑ a b Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 439. ISBN 83-7079-589-7.
- ↑ a b c d e f g h i Paweł Anders: Jeziora Wolsztyńsko-Zbąszyńskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1989, s. 88-89. ISBN 83-7005-113-8. (pol.).
- ↑ a b Elżbieta Mlącka, Anna Tekiel: Świebodzin: mapa topograficzna Polski. Wyd. 2. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 2009. ISBN 978-83-7135-250-8.
- ↑ Wielkopolska ciekawie. Cyrk Sarrasani z … Łomnicy [dostęp 2020-01-02]
- ↑ Paweł Anders: Jeziora Wolsztyńsko-Zbąszyńskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1989, s. 32. ISBN 83-7005-113-8. (pol.).
- ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 130. [dostęp 2015-01-23].
- ↑ Paweł Anders: Nowy Tomyśl i okolice. Oddział Poznań: Centralny Ośrodek Informacji Turystycznej, 1985, s. 30. (pol.).
- ↑ Wieś Łomnica (wielkopolskie) » mapy, GUS, nieruchomości, regon, kod pocztowy, atrakcje, wypadki drogowe, kierunkowy, edukacja, demografia, tabele, zabytki, statystyki, linie kolejowe, liczba ludności [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-20] (pol.).
| Sołectwa | |
|---|---|
| Pozostałe miejscowości |
