Adelaide Ironside
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
australijskaaustralijska |
| Dziedzina sztuki | |
Adelaide Ironside, właściwie Adelaide Eliza Scott Ironside (ur. 17 listopada 1831 w Sydney, zm. 15 kwietnia 1867 w Rzymie) – malarka, pisarka i poetka, pierwsza australijska artystka, która studiowała w Europie i pierwszy australijski artysta, który miał wystawę w Starym Świecie[1].
Wczesne życie[edytuj | edytuj kod]
Adelaide Ironside urodziła się w dawnej dzielnicy Sydney, St Leonards, jako córka Jamesa Ironside, agenta patentowego i księgowego, oraz Marthy Rebecy, z domu Redman[2]. Jej ojciec był emigrantem ze Szkocji, Marthy matka i dziadek byli skazańcami zesłanymi do Australii za fałszerstwa[3]. Początkowo naukę pobierała u matki i od najmłodszych lat wykazywała zdolności literackie, zarówno w prozie, jak i poezji. Na jej światopogląd mieli wpływ mieszkający w tej części Nowej Południowej Walii artyści i działacze jak Daniel Henry Deniehy artysta, prawnik i polityk, którego była pierwszą miłością[1]. Prezbiteriański pastor John Dunmore Lang miał chyba największy wpływ na jej poglądy, zaszczepił w niej republikanizm i zachęcił ją do publikowania patriotycznych utworów w prasie wydawanej w Sydney. Języków obcych uczyła się u luterańskiego pastora Matthiasa Goethego[2]. Pobierał też lekcje rysowani u znanego australijskiego malarza Conrada Martnsa[4]. W 1855 zaprojektowała patriotyczny sztandar dla Volunteer Corps of New South Wales[5].
Pierwsza wystawa w Europie[edytuj | edytuj kod]
W 1855 pierwszy raz prace Ironside zostały wystawione w Europie, podczas trwających od 15 maja do 15 listopada międzynarodowych targach kulturalnych Exposition universelle w Paryżu, w których wzięło udział 25 państw i ich kolonie. Była to pierwsza kolekcja artysty australijskiego wystawiona w Starym Świecie. Znalazły się na niej rysunki wykonane ołówkiem, obrazy o tematyce religijnej, portrety i seria kwiatowa Drawings of native wildflowers, za którą została wyróżniona na wystawie[3][6].
Wyjazd do Europy[edytuj | edytuj kod]
Za namową Langa postanowiła studiować malarstwo w Europie, pod koniec 1855 wyjechała z matką do Londynu. Dostała od niego list polecający do Sir Jamesa Clarka, osobistego lekarza królowej Wiktorii, który ułatwił jej kontakty w Londynie i Rzymie[2]. Za jego pośrednictwem poznała Johna Ruskin'a, pisarza i poetę, który wykazał duże zainteresowanie jej pracą i stał się nauczycielem i przyjacielem[7]. W styczniu 1856 udała się do Rzymu, gdzie ciężko pracowała, aby zostać artystką, pracując do 18 godzin dziennie. Dzięki znajomości z Clarkiem została przedstawiona we Włoszech walijskiemu rzeźbiarzowi John Gibson i amerykańskiej rzeźbiarce Harriet Hosmer. Otworzyło jej to drzwi do świata włoskiej socjety i zapewniło intensywne życie przez następne jedenaście lat. We Włoszech odwiedził ją William Charles Wentworth, australijski polityk i podróżnik a także, w 1859 książę Walii Jerzy III, który zapłacił 500 funtów za obraz[5].
W tym samym roku ukończyła swój pierwszy olejny obraz St Catherine of Alexandria as Patroness of Philosophy[8]. W kolejnych latach namalowała jeszcze trzy olejne obrazy: St Agnes (1860), The Pilgrim of Art, Crowned by the Genius of Art (1859-60) i The marriage at Cana of Galilee (1861)[9]. W The marriage objawiła nie tylko niezwykły talent, ale i republikanizm, zaszczepiony jej przez Langa. Modelując głowy Chrystusa i oblubieńca posłużyła się wizerunkiem Giuseppe Garibaldiego. Z kolei w The Pilgrim of Art namalowała siebie jako Pilgrim, a matkę, która towarzyszyła jej w pobycie we Włoszech, jako Genius[6].
W 1861 papież Pius IX przyjął ją na prywatnej audiencji i pozwolił jej studiować freski w klasztorze kamedułów w Perugii oraz kopiować dzieła z prywatnych zbiorów papieskich[10]. Było to dla Ironside znaczące wydarzenie, ponieważ jej ambicją był powrót do Australii i namalowanie fresków na murach budynków publicznych w Sydney, w tym nowego Parliament House[6]. W 1862 uzyskała dyplom na Accademia dei Quiriti w Rzymie[1]. W tym samym roku odwiedziła Londyn, gdzie jej olejne obrazy zostały umieszczone na wystawie podczas International Exhibition. Zmęczenie wywołane intensywną pracą zmusiło ją do sześciomiesięcznego odpoczynku, podczas którego zwiedzała Szkocję[5].
Jej ostatni znany obraz Adoration of the Magi, znany także jako Manifestation of Christ to the Gentiles (1864) został wystawiony podczas Dublin International Exhibition w 1865[6]. W 1865 podczas kolejnej wizyty w Londynie, nawiązała głęboką przyjaźń ze swoim nauczycielem, Johnem Ruskinem, z którym często korespondowała po powrocie do Włoch. Dwa lata przed śmiercią nie mogła malować z powodu choroby[7]. Zmarła w 1867 w Rzymie, w wieku 35 lat na gruźlicę[11].
Talent malarki doceniany w Europie, w kraju ojczystym został szybko zapomniany. Trzy z jej obrazów: The Pilgrim of Art, Crowned by the Genius of Art, The marriage at Cana of Galilee i The Presentation of the Magi zostały wysłane do Australii i wypożyczone do galerii narodowej w Sydney, gdzie Francis Adams, dziennikarz i pisarz, odnalazł je przechowywane w jakimś zapomnianym pomieszczeniu[12]. Ostatecznie obrazy umieszczono w jadalni St Paul's College na Uniwersytecie w Sydney. The marriage at Cana of Galilee został wystawiony w 1992 w Art Gallery of New South Wales[7][13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Gaze 1997 ↓, s. 723.
- ↑ a b c Australian Town and Country Journal. National Library of Australia. [dostęp 2018-06-13]. (ang.).
- ↑ a b Molony 2000 ↓, s. 202.
- ↑ The Sydney Mail and New South Wales Advertiser. National Library of Australia. [dostęp 2018-06-13]. (ang.).
- ↑ a b c Ruth Teale: Ironside, Adelaide Eliza (1831–1867). Australian Dictionary of Biography. [dostęp 2018-06-12]. (ang.).
- ↑ a b c d Gaze 1997 ↓, s. 724.
- ↑ a b c Adelaide Eliza Ironside. Design and Art Australia Online. [dostęp 2018-06-13]. (ang.).
- ↑ St. Catherine. Art Gallery of New South Wales. [dostęp 2018-06-13]. (ang.).
- ↑ The marriage at Cana of Galilee. Art Gallery of New South Wales. [dostęp 2018-06-13]. (ang.).
- ↑ Gaze 1997 ↓, s. 725.
- ↑ Australian Town and Country Journal. National Library of Australia. [dostęp 2018-06-13]. (ang.).
- ↑ Eldershaw 1988 ↓, s. 136.
- ↑ Molony 2000 ↓, s. 205.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ironside, Adelaide. W: Delia Gaze, Maja Mihajlovic, Leanda Shrimpton: Dictionary of Women Artists: Artists, J-Z. Routledge, 1997. ISBN 978-1884964213.
- John Molony: The Native-born: The First White Australians. Melbourne: Melbourne University Publishing, 2000. ISBN 978-0522849035.
- Flora Eldershaw: The Peaceful Army. North Geelong: Spinifex Pressg, 1988.
- Adelaide Ironside w Australian Dictionary of Biography