Aldehyd glutarowy

Aldehyd glutarowy
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	pentano-1,5-dial
	Inne nazwy i oznaczenia
	glutaraldehyd, glutaral
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C5H8O2
Inne wzory	OHCCH2CH2CH2CHO
Masa molowa	100,12 g/mol
Wygląd	oleista ciecz, bezbarwna, o ostrym, nieprzyjemnym zapachu
	Identyfikacja
Numer CAS	111-30-8
PubChem	3485
DrugBank	DB03266
SMILES
	C(CC=O)CC=O
InChI
	InChI=1S/C5H8O2/c6-4-2-1-3-5-7/h4-5H,1-3H2
	InChIKey
	SXRSQZLOMIGNAQ-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	1,33 g/cm³ (20 °C, 50% roztwór wodny); ciecz
	Rozpuszczalność w wodzie
	mieszalny w każdym stosunku
	w innych rozpuszczalnikach
	rozpuszczalny w benzenie, mieszalny z etanolem
Temperatura topnienia	−14 °C; −33 °C (50% roztwór wodny)
Temperatura wrzenia	71–72 °C (13,3 hPa); 106–108 °C (66,7 hPa); 101–102 °C (50% roztwór wodny)
Temperatura rozkładu	187–189 °C
logP	−0,36
Współczynnik załamania	1,4330 (589 nm, 25 °C)
Lepkość	15,4 mPa·s (25 °C, 50% roztwór wodny)
Prężność pary	20–22 hPa (20 °C, 50% roztwór wodny); 27–28 hPa (25 °C, 50% roztwór wodny)
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2020-03-09]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanego źródła; 70% roztwór wodny aldehydu glutarowego
Zwroty H	H301+H331, H314, H317, H334, H335, H410, EUH071
Zwroty P	P261, P273, P280, P301+P310+P330, P303+P361+P353, P304+P340+P310, P305+P351+P338+P310, P342+P311, P391, P403+P233
Temperatura zapłonu	71 °C
Temperatura samozapłonu	395 °C (50% roztwór wodny)
Granice wybuchowości	1,5–50% (50% roztwór wodny)
Numer RTECS	MA2450000
Dawka śmiertelna	LD50 134 mg/kg (szczur, doustnie)
	Podobne związki
Podobne związki	kwas glutarowy
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aldehyd glutarowy – organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów. Wykorzystywany do sterylizacji i jako substancja konserwująca. Trujący. Aktywny w stosunku do form wegetatywnych bakterii, wirusów, przetrwalników i grzybów. Nie powoduje korozji metali i nie uszkadza wyrobów gumowych^{[potrzebny przypis]}.

Do wyjaławiania stosowany jest przeważnie roztwór 2% o pH 7,5–8,5 (o największej aktywności w stosunku do przetrwalników), do którego dodaje się 0,3% wodorowęglanu sodu. Materiał zanurza się w nim na trzy godziny^{[potrzebny przypis]}.

Aldehyd glutarowy może powodować podrażnienie skóry, oczu i błon śluzowych. Stosowany do sterylizacji wysokiego stopnia narzędzi chirurgicznych i endoskopów, o szerokim spektrum działania włącznie z prątkami gruźlicy. Skuteczny już po 20 min w temperaturze 20 °C. Nie powoduje korozji i uszkodzeń narzędzi^{[potrzebny przypis]}.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q Glutaral, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 028680 [dostęp 2020-03-09] (niem. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 3-438, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
↑ Glutaraldehyde solution (nr G7776) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2020-03-09]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[FPX-1] Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .

[GESTIS-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q Glutaral, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 028680 [dostęp 2020-03-09] (niem. • ang.).

[CRC-3] CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 3-438, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).

[4] Glutaraldehyde solution (nr G7776) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2020-03-09]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[1]

[2]

[3]

[4]