Aleja Chińska (Łazienki Królewskie)

Aleja Chińska w Łazienkach Królewskich w Warszawie (2014)

Tablica informacyjna w Alei Chińskiej (2016)

Aleja Chińska – główna aleja Łazienek Królewskich w Warszawie, stanowiąca oś centralną parku łączącą jego północną i południową część. Aleja Chińska powstała w latach 80. XVIII wieku na bazie dawnej Drogi Wilanowskiej. Inicjatorem utworzenia Alei był król Polski Stanisław II August. Obecna długość Alei Chińskiej wynosi 1130 metrów.

Historia

Dawna Droga Wilanowska była prostą drogą dojazdową łączącą Zamek Ujazdowski z Wilanowem. W latach 80. XVIII wieku, pod wpływem panującej w najwyższych sferach europejskich społeczeństw mody na tzw. chinoiserie (fascynacja Dalekim Wschodem, w szczególności zaś Chinami i tamtejszą estetyką), Drogę Wilanowską przemianowano na Aleję Chińską oraz ozdobiono licznymi elementami w stylu chińskim.

Po obu stronach Alei Chińskiej, w Łazienkach Królewskich, stanęły chińskie altany, mostki, pergole. Wzdłuż odcinka Alei zasadzono również egzotyczną roślinność. Nad Aleją, w miejscu jej skrzyżowania z Promenadą Królewską wybudowano Most Chiński według projektu Jana Chrystiana Kamsetzera, stanowiący kładkę dla odwiedzających Łazienki Królewskie, pozwalającą im na bezproblemowe pokonanie drogi dojazdowej. Most Chiński zachował się do 1823.

W XIX i XX wieku Aleja Chińska została ograniczona jedynie do odcinka biegnącego przez Łazienki Królewskie. W XX wieku gruntową nawierzchnię zastąpiono nawierzchnią asfaltową. Aleja stopniowo traciła swój orientalny charakter.

Rewitalizacja

W XXI wieku otwarty został nowy rozdział w dziejach Alei Chińskiej. W 2011, z inicjatywy Fundacji Chińsko-Polskiej Wymiany Gospodarczej i Kulturalnej, podpisane zostało czterostronne porozumienie, na podstawie którego współpracujące ze sobą od wielu lat firmy KGHM Polska Miedź oraz China Minmetals Corporation podjęły się sfinansowania w dużej mierze rewitalizacji Alei Chińskiej.

Alei przywrócono dawną świetność, m.in. wymieniając asfaltową nawierzchnię na bardziej adekwatną historycznie nawierzchnię gruntową. Aleję przyozdobiono lampionami w chińskim stylu, zaś w jej północnej części, w pobliżu dawnej lokalizacji Mostu Chińskiego, wybudowano Ogród Chiński według projektu profesora Edwarda Bartmana. Budowa Ogrodu Chińskiego odbyła się we współpracy z Muzeum Rezydencji Księcia Gonga w Pekinie.

Prace nad rewitalizacją Alei Chińskiej i budową Ogrodu Chińskiego trwały w latach 2012–2014.