Aleksandretta różowogłowa
| Psittacula roseata[1] | |||
| Biswas, 1951 | |||
_(6088089743).jpg) Samiec aleksandretty różowogłowej | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
aleksandretta różowogłowa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Aleksandretta różowogłowa[3] (Psittacula roseata) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny papug wschodnich (Psittaculidae), zamieszkujący Azję Południową i Południowo-Wschodnią. Bliski zagrożenia wyginięciem.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson ten jako pierwszy opisał indyjski ornitolog Biswamoy Biswas w 1951 roku; wcześniej ptaki te uznawano za aleksandretty śliwogłowe (Psittacula cyanocephala)[4]. Holotyp, dorosłego samca, odłowił Edward Charles Stuart Baker w 1896 roku w miejscowości Gunjong w stanie Asam. Biswas wyróżnił dwa podgatunki: P. r. roseata i P. r. juneae, które są uznawane do tej pory[4][5].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Poszczególne podgatunki zamieszkują[5]:
- P. r. roseata Biswas, 1951 – Bengal Zachodni (Indie) i Bangladesz;
- P. r. juneae Biswas, 1951 – północno-wschodnie Indie, północna Mjanma po Indochiny.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
_(6088089747)_2.jpg)
Aleksandretty różowogłowe osiągają długość ciała około 30 cm oraz ważą 85–90 g[6]. W upierzeniu dominuje barwa zielona. Samiec ma różową głowę, z tyłu i na policzkach rozmywa się w bladoniebieski. Na szyi jest czarna obroża. Na skrzydle jest czerwona plama. Kuper i sterówki są niebieskawo-zielone. Ogon stanowi ponad połowę długości ciała i ma żółty koniec. Górna część dzioba jest żółta, a dolna – ciemna. Samica różni się bladoszarą głową, brakiem obroży na szyi oraz plamy na skrzydle i bladą żuchwą[7]. Młode osobniki mają zieloną głowę, ich ogon jest krótszy, dziób bladożółty oraz brak czerwonej plamy na skrzydle[6]. Samice przybierają ostateczne upierzenie w wieku 15 miesięcy, a samce – 30 miesięcy[7].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Aleksandretty różowogłowe spotykane są do wysokości około 1500 m n.p.m. Zamieszkują lasy i obrzeża lasów, sawanny, polany, tereny uprawne. Prowadzą głównie osiadły tryb życia, sezonowo mogą się przemieszczać na niewielkie odległości[8]. W skład ich diety wchodzą kwiaty, owoce, nektar, ziarno, czerwona papryka[6]. Obserwowana jest między innymi na erytrynach zmiennych (Erythrina variegata)[9]. Żyją w małych grupach, zbierając się w większe stada w miejscach, gdzie się znajduje obfite pożywienie. Widywane są w mieszanych stadach z aleksandrettami obrożnymi, śliwogłowymi i różanymi. Noce spędzają w gęstych krzewach i drzewach[6].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Sezon lęgowy trwa od stycznia do maja[6]. Samica składa 4–5 białych jaj w dziupli drzewa. Wysiadywane są przez oboje rodziców przez 22–24 dni. Na podstawie danych z niewoli młode pozostają w gnieździe około 7–8 tygodni. Po opuszczeniu go wciąż są pod opieką rodziców przez kolejne 2–3 tygodnie[7].
Status i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2013 roku uznaje aleksandrettę różowogłową za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened). Wcześniej, od 1988 roku miała ona status najmniejszej troski (LC – Least Concern). Trend populacji uznaje się za malejący. Zagrożenia dla tego gatunku stanowią utrata środowiska, handel dzikimi ptakami, traktowanie jako szkodniki[8]. Wymieniona jest w II załączniku CITES[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Psittacula roseata, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Psittacula roseata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Psittaculini Vigors, 1825 (wersja: 2020-11-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-29].
- ↑ a b Biswamoy Biswas. Revisions of Indian birds. „American Museum Novitates”. 1500, s. 1–12, 1951. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-08-01]. (ang.).
- ↑ a b c d e Blossom-headed Parakeet (Psittacula roseata). [w:] Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2021-07-29]. (ang.).
- ↑ a b c Blossom-headed Parakeets, [w:] BeautyOfBirds.com [online], Avianweb LLC [dostęp 2021-07-29].
- ↑ a b Species factsheet: Himalayapsitta roseata. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-08-01]. (ang.).
- ↑ Sayam U. Chowdury, Assemblage of birds at an Indian Coral Tree Erythrina variegata in Bangladesh, „BirdingASIA”, s. 107 [dostęp 2021-07-29].
- ↑ Psittacula roseata, [w:] Species+ [online], UNEP-WCMC, CITES Secretariat [dostęp 2021-08-01].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).