Aleksandyr Staniszew

Aleksandyr Staniszew
Александър Станишев
Pełne imię i nazwisko	Aleksandyr Dimitrow Staniszew
Data i miejsce urodzenia	27 grudnia 1888 ; Kilkis
Data śmierci	1 lutego 1945
	Minister spraw wewnętrznych
Okres	od 1 czerwca 1944; do 2 września 1944
Poprzednik	Doczo Christow
Następca	Wergił Dimow
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aleksandyr Dimitrow Staniszew (bułg. Александър Димитров Станишев, ur. 27 grudnia 1888 w Kilkisie, zm. 1 lutego 1945 w Sofii^[1]) – bułgarski lekarz i polityk, profesor Uniwersytetu Sofijskiego, minister spraw wewnętrznych Bułgarii w roku 1944^[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był jednym z czwórki synów Dimityra Nakowa Staniszewa i Maruszki. W 1904 ukończył naukę w bułgarskim liceum męskim w Salonikach. W roku 1904 rozpoczął studia na Uniwersytecie Sofijskim, ale przerwał je rok później i przeniósł się na Wydział Lekarski Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium^[1]. Studia ukończył w 1910 i podjął pracę jako asystent w uniwersyteckiej klinice chirurgicznej^[1]. Pracował potem w klinikach w Bernie i w Lozannie. W czasie wojen bałkańskich i I wojny światowej służył w armii bułgarskiej jako lekarz wojskowy. Po zakończeniu wojny, w latach 1919-1920 odbywał specjalizację w Monachium i w Heidelbergu. W 1920 objął stanowisko profesora chirurgii klinicznej na uniwersytecie sofijskim. W latach 1930-1931 i 1937-1938 pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Sofijskiego, a w latach 1938-1939 rektora stołecznej uczelni^[1]. Był założycielem i pierwszym dyrektorem kliniki chirurgicznej w Sofii, był także od 1936 prezesem Bułgarskiego Towarzystwa Chirurgicznego. W 1938 został wybrany wiceprezesem Międzynarodowej Akademii Chirurgii z siedzibą w Genewie. W 1939 uzyskał tytuł doktora honoris causa uniwersytetu w Hamburgu, a w 1940 Uniwersytetu Humboldtów w Berlinie^[2]. Był autorem ponad 50 tekstów naukowych z zakresu chirurgii, w tym podręczników dla studentów uniwersytetu sofijskiego^[1].

Jego działalność polityczna była związana głównie z kwestią macedońską. 1 czerwca 1944 objął stanowisko ministra spraw wewnętrznych w rządzie Iwana Bagrjanowa^[1]. Był zwolennikiem bliskiej współpracy bułgarsko–niemieckiej. Po przejęciu władzy przez komunistów aresztowany i skazany przez Trybunał Ludowy na karę śmierci i konfiskatę mienia^[1]. Stracony 1 lutego 1945 w Sofii.

W 1996 wyrok Trybunału Ludowego skazujący Staniszewa został symbolicznie unieważniony przez Sąd Najwyższy^[1].

Był żonaty (żona Wesa z d. Kambosewa), miał trzech synów (Konstantin, Aleksandyr i Miłosz).

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

1919: Волево движение на изкуствената ръка. Заубербахова операция, собствена метода и техника на протезата
1924: Пластично възстановяване на горната устна чрез трансплантация на долната
1924: Лекции
1942: Хирургия. Лекции

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Taszo Taszew: Министрите на България 1879-1999. Sofia: АИ „Проф. Марин Дринов”/Изд. на МО, 1999, s. 160–161. ISBN 978-954-430-603-8.
↑ Публикувано във факти.бг: Десислава Атанасова почете делото на проф. Александър Станишев. fakti.bg. [dostęp 2020-03-17]. (bułg.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Penka Iwanowa. Проф. Александър Станишев (1866–1945) и ролята му в научния и политическия живот на България. „Асклепий. Международно списание по история и философия на медицината”, s. 31–34, 2013.
Taszo Taszew: Министрите на България 1879-1999. Sofia: АИ „Проф. Марин Дринов”/Изд. на МО, 1999, s. 160–161. ISBN 978-954-430-603-8.

[Taszow-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Taszo Taszew: Министрите на България 1879-1999. Sofia: АИ „Проф. Марин Дринов”/Изд. на МО, 1999, s. 160–161. ISBN 978-954-430-603-8.

[fakti-2] Публикувано във факти.бг: Десислава Атанасова почете делото на проф. Александър Станишев. fakti.bg. [dostęp 2020-03-17]. (bułg.).

[1]

[2]