Arie Izaak Goldfarb

Arie Izaak Goldfarb
Data i miejsce urodzenia	13 września 1855 ; Starogard Gdański
Data i miejsce śmierci	5 lutego 1925 ; Wiesbaden
	Wiceburmistrz Starogardu Gdańskiego
Okres	od marca 1890; do 11 lutego 1922

Arie Izaak Goldfarb (ur. 13 września 1855 w Starogardzie Gdańskim, zm. 5 lutego 1925 w Wiesbaden) – niemiecki polityk, przedsiębiorca i kupiec, filantrop, wolnomularz^[1]. Był znany z przyjaznej postawy wobec Polaków^[2]^[3].

Jest honorowym obywatelem miasta Starogard Gdański^[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rodziny żydowskiej; był synem Izaaka i Heleny z domu Borchardt oraz miał trzynaścioro rodzeństwa^[2]^[3]. Uczył się w szkołach w Mannheim i w Hamburgu^[2]^[3].

Po śmierci ojca w 1890 roku odziedziczył jego fabrykę tytoniu w rodzinnym mieście, w którym następnie wybudował willę oraz fabrykę przy obecnych ulicach odpowiednio Chojnickiej (ówcześnie Wilhelmstraße) i Tadeusza Kościuszki^[2]^[3]. W 1886 roku odkupił gdańską fabrykę tytoniu, a w roku 1910 odkupił również takie fabryki w Bydgoszczy i Kościerzynie, kolejną wybudował w Stargardzie^[2]^[3].

W 1887 roku został wybrany radnym Starogardu Gdańskiego, a od marca 1890 do 11 lutego 1922 roku pełnił funkcję wiceburmistrza tego miasta^[2]^[3]^[1]. Był mecenasem sztuki; na jego zaproszenie w tym mieście występowali wybitni muzycy, jak Max Reger i Anton Rubinstein^[2]^[3]^[1].

Zmarł dnia 5 lutego 1925 roku w Wiesbaden^[2]^[3]^[1]. Pogrzeb odbył się 12 lutego; jego ciało zostało skremowane w Berlinie, a prochy sprowadzone na cmentarz żydowski w Starogardzie Gdańskim^[2]^[3]^[1]. Na tą uroczystość udała się delegacja władz samorządowych miasta w składzie z Czesławem Nagórskim, Ignacym Maciejewskim i burmistrzem Adamem Czwójdzińskim^[1]. W dniu pogrzebu władze starogardzkie zarządziły opuszczenie do połowy masztu flag na państwowych budynkach^[2]^[3]^[1].

Działalność charytatywna[edytuj | edytuj kod]

Z inicjatywy Goldfarba powstało przy Owitzerstraße (obecnej ul. Owidzkiej) trzy dome piętrowe pełniące funkcję schroniska; nieodpłatnie udzielano w nich mieszkania osobom starszym oraz ubogim^[2]^[3]^[1].

Upamiętnienia[edytuj | edytuj kod]

Został nagrodzony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Starogard Gdański^[1].

26 kwietnia 2017 roku Rada Miejska Starogardu Gdańskiego podjęła decyzję o zmianie nazwy ulicy Mostowej na Trakt Ariego Izaaka Goldfarba; zmiana weszła w życie następnego dnia^[1].

Dnia 13 września 2019 roku, z okazji 164. rocznicy narodzin Goldfarba, na budynku Starostwa Powiatowego w Starogardzie Gdańskim zamontowano tablicę upamiętniającą jego działalność^[2]^[3].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

W 1886 roku poślubił Selmę Neumann, która zginęła w 1917 roku w wypadku jej wozu konnego^[2]. Małżeństwo było bezdzietne, więc po śmierci Goldfarba w 1925 roku, jego fabryki zostały przejęte przez Arthura Behrendta, siostrzeniec Selmy Neumann^[2]^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Małgorzata Rogala: Ulica Mostowa zmieniła nazwę na Trakt A. I. Goldfarba. starogard.pl, 2017-04-27. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Jacek Barszcz: ARIE IZAAK GOLDFARB 1855- 1925. kociewie24.eu, 2021-03-11. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Szymon Brzoska: Fabryka tytoniu i tabaki. Kim był Arie Goldfarb?. kociewiak.pl, 2020-02-05. (pol.).

[starogard-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Małgorzata Rogala: Ulica Mostowa zmieniła nazwę na Trakt A. I. Goldfarba. starogard.pl, 2017-04-27. (pol.).

[kociewie-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Jacek Barszcz: ARIE IZAAK GOLDFARB 1855- 1925. kociewie24.eu, 2021-03-11. (pol.).

[kociewiak-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Szymon Brzoska: Fabryka tytoniu i tabaki. Kim był Arie Goldfarb?. kociewiak.pl, 2020-02-05. (pol.).

[1]

[2]

[3]