Atheniella adonis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Atheniella adonis
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

grzybówkowate

Rodzaj

Atheniella

Gatunek

Atheniella adonis

Nazwa systematyczna
Atheniella adonis (Bull.) Redhead, Moncalvo, Vilgalys, Desjardin & B.A. Perry
Index Fungorum 14: 1 (2012)[1]

Atheniella adonis (Bull.) Redhead, Moncalvo, Vilgalys, Desjardin & B.A. Perry – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)[2].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: AtheniellA, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1791 r. J.E Bulliard nadając mu nazwę Agaricus adonis. W 1821 r. S.F. Gray przeniósł go do rodzaju Mycena. W 2012 r. mykolodzy Moncalvo, Vilgalys, Desjardin i B.A. Perry stwierdzili jednak, że pewne cechy wskazują na przynależność tego gatunku do rodziny twardzioszkowatych. Utworzyli nowy rodzaj Atheniella i nadali gatunkowi obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę[1].

Synonimy naukowe[3]:

  • Agaricus adonis Bull. 1793
  • Agaricus adonis Bull. 1793 var. adonis
  • Agaricus adonis var. viridis Pers. 1801
  • Agaricus floridulus Fr. 1838
  • Collybia floridula (Fr.) Gillet 1876
  • Hemimycena adonis (Bull.) Singer 1943
  • Marasmiellus adonis (Bull.) Singer 1951
  • Marasmiellus floridulus (Fr.) Singer 1951
  • Mycena adonis (Bull.) Gray 1821
  • Mycena adonis (Bull.) Gray 1821 var. adonis
  • Mycena adonis var. variegata Singer 1947
  • Mycena floridula (Fr.) Quél. 1877
  • Mycena floridula f. evanida Malençon ex Robich 2009
  • Mycena floridula (Fr.) P. Karst. 1877 f. floridula
  • Mycena rubella Quél. 1884

Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował nazwę grzybówka pomarańczowoczerwona[4]. Jednak po przeniesieniu taksonu do rodzaju Atheniella nazwa polska stała się niespójna z nazwą naukową.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Kapelusz

Średnica 0,5–1,2 cm, wysokość 0,4–0,8 cm. Kształt początkowo dzwonkowato=-stożkowaty, potem spłaszczony, zazwyczaj z niewielkim garbkiem. Powierzchnia naga, gładka. higrofaniczna. W stanie wilgotnym jest różowokoralowa i błyszcząca, w stanie suchym matowa, wyblakła i różowopomarańczowa. U młodych okazów barwa jest intensywniejsza, niż u starych. Brzeg równy, prosty lub odgięty i do połowy kapelusza słabo prążkowany[5].

Blaszki

Dość gęste, wąskie, nierównej długości, przy trzonie zatokowato wycięte. Blaszek głównych est ich 14-16, pomiędzy nimi występują krótsze międzyblaszki. Barwa bladoróżowa, ostrza białe[5].

Trzon

Wysokość 2–4 cm, grubość 0,1–0,2 cm, cylindryczny, pusty w środku, prosty, kruchy. Jest przezroczysty, barwy białawej, tylko pod kapeluszem zaróżowiony. Pokryty jest skąpo drobnymi białymi włoskami[5].

Miąższ

Bardzo cienki i wodnisty, bez smaku i bez zapachu[5].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki wąskoelipsoidalne, nieamyloidalne, o rozmiarach 6–7 × 3–3,5 μm, Podstawki 4–zarodnikowe o rozmiarach 20–22 × 6–7 μm. Obficie występują cheilocystydy i pleurocystydy. Są podobne kształtem i mają rozmiar 40–58 × 10–15 μm[6].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Zanotowano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Australii[7]. W Polsce podano liczne stanowiska na terenie całego kraju[4], ale jest rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[8].

Owocniki pojawiają się pojedynczo lub w niewielkich grupkach od lipca do listopada. Rośnie w lasach iglastych i liściastych wśród mchów i torfowców, głównie pod świerkami, sosnami i modrzewiami[4].

Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]

Wśród gatunków występujących w Polsce najbardziej podobna jest grzybówka różowawa (Mycena rosella). Rośnie głównie na igliwiu i ma jaśniejszą barwę, w odcieniu różowym[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-10-18] (ang.).
  2. CABI databases [online] [dostęp 2020-10-18] (ang.).
  3. Species Fungorum. [dostęp 2016-10-16]. (ang.).
  4. a b c Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  5. a b c d e M. Lisiewska, K. Kochman, A. Skirgiełło, Grzybówka (Mycena). 17. Podstawczaki (Basidiomycetes), bedłkowe (Agaricales), gąskowate I (Tricholomataceae), Kraków: PWN, 1987.
  6. Smith AH. (1947). North American species of Mycena. Ann Arbor: University of Michigan Press.
  7. Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-10-16].
  8. Zbigniew Mirek. Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006 ISBN 83-89648-38-5.