Bobrowniki (Tarnowskie Góry)
50°25′25″N 18°51′52″E/50,423611 18,864583| Część Tarnowskich Gór | |
 Rolniczy krajobraz Bobrownik widziany od strony ul. Małej (od zachodu) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| W granicach Tarnowskich Gór |
1 stycznia 1973[1] |
| SIMC |
0943836 |
| Strefa numeracyjna |
32 |
| Kod pocztowy |
42-605 |
| Tablice rejestracyjne |
STA |
Położenie na mapie Tarnowskich Gór  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  | |
| 50°25′25″N 18°51′52″E/50,423611 18,864583
| |
Bobrowniki[2], Bobrowniki Śląskie (niem. Bobrownik) – część miasta Tarnowskie Góry, wcześniej wieś.
W latach 1945–1954 siedziba gminy Bobrowniki, zaś w latach 1954–1972 – gromady Bobrowniki.
Układ przestrzenny[edytuj | edytuj kod]
Pod względem ruralistycznym Bobrowniki to średniowieczna wieś typu owalnicowego z zachowanym do dziś charakterystycznym założeniem placowym przy ul. Głównej i stojącą przy nim kaplicą z przełomu XVIII i XIX w. oraz ratuszem dawnej gminy (obecnie Poczta Polska i filia Miejskiej Biblioteki Publicznej w Tarnowskich Górach)[3].
Do Bobrownik należały cztery kolonie:
- Kunszt (niem. Kolonie Friedrichsgrube), powstał w końcu XVIII w., jego oś stanowi ul. Parkowa, zaś w XIX wieku stanowił samodzielną gminą jednostkową; po upadku górnictwa kruszcowego z powrotem włączony do Bobrownik,
- Fajfrowiec (potocznie: Fajfka, niem. Pfeifferkolonie), powstał w XIX w., z pierwotnym wielodrożnicowym rdzeniem osadniczym (przysiółkiem) w zgrupowaniu ulic Topolowej, Kurka i Podmiejskiej, rozrosłym później na północ, aż do Obwodnicy,
- Blachówka (niem. Blechowka) – XIX-wieczna kolonia fryderycjańska, obecnie w granicach administracyjnych Bytomia (ul. Blachówka i część ul. Władysława Łokietka),
- Lazarówka (niem. Lazarowka) – XIX-wieczna kolonia fryderycjańska, obecnie w granicach administracyjnych Bytomia (ul. Lazarówka).
Do Bobrownik zaliczano dawniej również folwarki Karłuszowiec i Segiet, które tworzyły obszar dworski[4].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Zdaniem prof. Jana Drabiny pierwsza wzmianka o wsi służebnej biorącej swoją nazwę od bobrowników (osób dozorujących gony bobrowe) pochodzi z dokumentu wystawionego we Wrocławiu 1 września 1273 roku przez niejakiego Nikolausa, obywatela bytomskiego. Informuje on w nim o wyniku rokowań z opactwem premonstratensów wrocławskich, które dotyczyły villa Bobrownik i dziesięcin w tej wsi świadczonych[5]. Z kolei według dr. hab. Marka Wrońskiego wieś została po raz pierwszy wymieniona 26 stycznia 1369 roku, w dwóch dokumentach traktujących o dokonaniu podziału zamku, miasta (Bytomia) i całej ziemi bytomskiej między księcia oleśnickiego Konrada II i księcia cieszyńskiego Przemysława I, natomiast wcześniejszy, średniowieczny zapis dotyczy Bobrownik położonych nad Brynicą[6].
Bobrowniki pierwotnie należały do parafii w Reptach. Miejscowość, dawniej odrębna gmina jednowioskowa oraz obszar dworski połączone w 1922 roku[7], została włączona w 1973 roku do Tarnowskich Gór[8]. Z sąsiednimi Piekarami Rudnymi utworzyła w 1998 dzielnicę Tarnowskich Gór o nazwie Bobrowniki Śląskie-Piekary Rudne[9]. Obie miejscowości funkcjonowały niegdyś jako oddzielne gminy – granicą była polna droga łącząca Bobrowniki z Lasowicami (obecnie ulice: Zwycięstwa, 23 Stycznia) oraz droga biegnąca z Tarnowskich Gór do Bytomia (ul. Józefa Korola).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327.
- ↑ Obwieszczenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 października 2019 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2019 r. poz. 2360).
- ↑ Marek Wroński, Problematyka osadnictwa Bobrownik położonych na ziemi bytomskiej, [w:] „Skała życia”. Monografia Górniczych Zakładów Dolomitowych w Bytomiu 1890–1990, praca zbiorowa pod red. M. Wrońskiego, Bytom 1990, s. 56.
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom I – wynik wyszukiwania – DIR [online], dir.icm.edu.pl [dostęp 2020-02-19].
- ↑ Drabina 2000 ↓, s. 39.
- ↑ Wroński 1990 ↓, s. 56.
- ↑ Dziennik Ustaw Śląskich, 05.08.1922, nr 13 – Silesian Digital Library [online], www.sbc.org.pl [dostęp 2018-02-26].
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 listopada 1972 r. w sprawie utworzenia, zniesienia i zmiany granic niektórych miast. (Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327).
- ↑ Jerzy Myszor, Lata II wojny światowej i powojennego półwiecza, [w:] Jan Drabina (red.), Historia Tarnowskich Gór, Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000, s. 592, ISBN 83-911508-3-6.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- „Skała życia”. Monografia Górniczych Zakładów Dolomitowych w Bytomiu 1890–1990, praca zbiorowa pod red. Marka Wrońskiego. Górnicze Zakłady Dolomitowe, Wydawnictwo „Adiutor”, Bytom 1990, s. 253.
- Franciszek Żurek: Historia Bobrownik Śląskich. Axon, Tarnowskie Góry 2004, s. 271.
- Jan Drabina: Okręg tarnogórski przed założeniem miasta. Okręg tarnogórski w średniowieczu w świetle badań historycznych i toponomastycznych – osady, wioski i parafie. W: Historia Tarnowskich Gór. red. Jan Drabina. Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000. ISBN 83-911508-3-6.
- Marek Wroński: Problematyka osadnictwa Bobrownik położonych na ziemi bytomskiej. W: „Skała życia”. Monografia Górniczych Zakładów Dolomitowych w Bytomiu 1890–1990. red. Marek Wroński. Bytom: Oficyna Wydawnicza Adiutor, 1990.
- ↑ Jednostki pomocnicze (dzielnice) wymienione w Rozdz. 4. § 8 pkt. 2 Statutu Gminy Tarnowskie Góry.