Bronisław Przygodziński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bronisław Franciszek Przygodziński
kapitan artylerii kapitan artylerii
Data i miejsce urodzenia

3 października 1898
Inowrocław

Data i miejsce śmierci

13 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego,
Wojsko Polskie

Jednostki

14 dywizjon artylerii ciężkiej,
7 pułk artylerii ciężkiej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941)

Bronisław Franciszek Przygodziński (ur. 3 października 1898 w Inowrocławiu[1], zm. 13 kwietnia[2] 1940 w Katyniu) – kapitan artylerii Wojska Polskiego, kawaler Krzyża Walecznych, ofiara zbrodni katyńskiej[3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Jana i Stanisławy ze Słowińskich[1]. Student Uniwersytetu Poznańskiego[2]. Absolwent Uniwersytetu Poznańskiego. Uczestnik I wojny światowej w armii cesarstwa niemieckiego. W Wojsku Polskim od 1919. Ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii i z dniem 1 września 1921 został mianowany podporucznikiem artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919, służył wówczas w 14 dywizjonie artylerii ciężkiej[4]. W 1922 był oficerem 7 pułku artylerii ciężkiej[5]. W 1923 był w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1920 i 2 lokatą[6]. W 1924 był poza wojskiem i jako były oficer zawodowy w stopniu porucznika należał do rezerwy 7 pac[7]. W 1934 podlegał pod PKU Poznań Miasto. Awansował do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939, był wówczas oficerem rezerwy 17 pułku artylerii lekkiej[3].

Po agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 dostał się do niewoli sowieckiej. Według stanu z kwietnia 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. 11 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[2] – lista wywózkowa 025/1 poz 9, nr akt 2200[8] z 9.04.1940[2]. Został zamordowany 13 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[2]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, wpis w księdze czynności pod datą 28.04.1943[9]. Figuruje liście AM-183-664. Przy szczątkach w mundurze znaleziono trzy pocztówki z nadawcą E. Przygodzińska, trzy listy i fotografię[10][11][12].

Stefan Frąckowiak, wójt gminy Kuślin, jeniec Kozielska, wspominał o nim w liście do rodziny[13].

W Archiwum Robla znajduje się: kalendarzyk znaleziony przy zwłokach kapitana Józefa Trepiaka, w którym Przygodziński został wymieniony pod datą 11.04.1940 jako jeden z oficerów wywiezionych tego dnia z obozu (pakiet 0867-06).

Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 97 Nowym Kurierze Warszawskim nr 110 i Gazecie Lwowskiej[14]

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Przemysłowiec, zamieszkały w Poznaniu przy ul. Półwiejskiej 19. Żonaty[1]. Prowadził firmę rymarsko-siodlarską - Zakłady Przemysłowe Bronisław Przygodziński i Ska w Poznaniu przy Al. Marszałka Piłsudskiego[15] oraz był współwłaścicielem wraz z Wacławem Scheitzem hurtowni tekstylno-gumowej Ha Te Ge, spółki jawnej. Ha Te Ge rozpoczęła działalność 15 lutego 1931[16].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Minister obrony narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans zostały ogłoszone 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez prezydenta RP na uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976)
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986)
  • Dąb Pamięci zasadzony przez Szkołę Podstawową nr 11 im Stefana Batorego w Inowrocławiu, certyfikat nr 1494/1771/WE/2009[17].

Ordery i Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 504.
  2. a b c d e УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 618.
  3. a b Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 197.
  4. „Dziennik Personalny” (R.2, nr 38), Warszawa, 8 października 1921, s. 1402.
  5. Lista starszeństwa oficerów zawodowych, Warszawa 1922, s. 216.
  6. a b Rocznik Oficerski, Warszawa 1923, s. 791, 828.
  7. Rocznik Oficerski, Warszawa 1924, s. 711, 782.
  8. J. Tucholski, op cit, s. 647.
  9. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 199.
  10. The Katyn Forest Massacre, Washington 1952, s. 139.
  11. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 183
  12. Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07] (pol.).
  13. Zdzisław Kościański, Nowotomyślanie, ofiary zbrodni katyńskiej, „Przegląd Nowotomyski” (nr 4, 2007), Nowy Tomyśl 2007, s. 6.
  14. „Gazeta Lwowska” (nr 110, R 3), Lwów, 12 maja 1943, s. 2.
  15. „Kurier Poznański” (nr 438, R. 32, wydanie P), Poznań, 25 września 1937, s. 14.
  16. „Ogłoszenia Sądowe Zawierające Obwieszczenia Sądów Województwa Poznańskiego” (R. 7, nr 16), Poznań, 15 sierpnia 1931, s. 5.
  17. Bohaterowie – Strona 409 – Katyń… ocalić od zapomnienia [online] [dostęp 2019-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2020-07-01] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych
  • Rocznik Oficerski 1923, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1924.
  • Rocznik Oficerski Rezerw, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1934.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.
  • The Katyn Forest Massacre : hearings before the Select Committee to Conduct an Investigation of the Facts, Evidence and Circumstances of the Katyn Forest Massacre, Eighty-second Congress, first[-second] session, on investigation of the murder of thousands of Polish officers in the Katyn Forest near Smolensk, Russia, Washington 1952.