Całka (wieś)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Artykuł

50°43′18″N 19°6′36″E

- błąd

39 m

WD

50°38'N, 19°9'E

- błąd

19733 m

Odległość

2079 m

Całka
miejscowość
Ilustracja
Krzyż przy ul. Łąkowej w Poczesnej
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

częstochowski

Gmina

Poczesna

Sołectwo

Poczesna

SIMC

nie nadano

Położenie na mapie gminy Poczesna
Mapa konturowa gminy Poczesna, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Całka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Całka”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Całka”
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego
Mapa konturowa powiatu częstochowskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Całka”
Ziemia50°43′18″N 19°06′36″E/50,721667 19,110000

Całka – dawna miejscowość (nieistniejąca) w Polsce, w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Poczesna.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wieś w 1792 roku położona była między miejscowościami Sobuczyną, Hutą Starą B, Poczesną i Mazurami, współcześnie okolice ulicy Łąkowej w Poczesnej. Leżała przy drodze z Zawisnej do Częstochowy, przez Brzeziny.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W księgach parafii Poczesna wieś Całka pojawia się w 1631 roku. Nazwa wsi mogła pochodzić od istniejącej tam karczmy, której właścicielem był Żyd o nazwisku Całka[1]. Miejscowość Całka pojawia się m.in. w dokumentach mówiących o zbudowaniu w oparciu o decyzje i środki Komisji Edukacji Narodowej szkoły parafialnej w Poczesnej w 1792 roku[2][3]. Szkoła ta obejmowała 8 wsi, m.in. Całkę. Wieś pojawia się również na mapie pochodzącej z 1798[4]. W 1841 roku Całka jako pustkowie, będąc częścią ekonomii Poczesna przechodzi na własność rosyjskiego generała artylerii Michała Sobolewa[5]. Po zmarłym w 1866 roku generale Sobolewie majorat Poczesna odziedziczył jego syn Michał, a po nim jego siostra księżna Eliza Teniszew. Na mocy ustawy z 25 lipca 1919 r. majoraty przeszły na własność Skarbu Państwa[6].

W 1915 roku w Całce działa utrzymywana przez chłopów szkoła, określana w dokumentach jako Poczesna II.

Wieś leżała w Częstochowskim Obszarze Rudonośnym. W okresie międzywojennym działały tu kopalnie rud żelaza „Nowa Huta III” i „Nowa Huta IV”. Należały do Towarzystwa Akcyjnego Zakładów Hutniczych „Huta Bankowa” w Poczesnej z siedzibą w Borku. Miejscowość nie była wskazana na mapie Instytutu Wojskowo-Geograficznego w 1921 roku.

Hałda kopalni rud żelaza „Huta Nowa”

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Miejscowości Gminy Poczesna. Sobuczyna [online], korwinow.com Niezależny portal internetowy [dostęp 2012-02-01] (pol.).
  2. Dzieje szkolnictwa podstawowego w Poczesnej. Drugi okres nauczania 1906 – 1917 [online], korwinow.com Niezależny portal internetowy [dostęp 2012-02-01] (pol.).
  3. Początki nauczania w Poczesnej (1792-1830) [online], Stowarzyszenie w Gminie Poczesna [dostęp 2012-02-01] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03] (pol.).
  4. Szczepan Szumera, Powstanie i rozwój parafii [online], Parafia św. Jana Chrzciciela w Poczesnej [dostęp 2012-02-01] (pol.).
  5. Poczesna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 355.
  6. Ziemiaństwo z okolic Częstochowy 1793 – 1945 [online], genealodzy.czestochowa.pl, 15 października 2015 [dostęp 2022-02-15] (pol.).