Chrysura austriaca
| Chrysura austriaca | |||
| (Fabricius, 1804) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Chrysura austriaca | ||
| Synonimy | |||
| |||
Chrysura austriaca – gatunek błonkówki z rodziny złotolitkowatych.
Gatunek ten opisany został w 1804 roku przez Johana Christiana Fabriciusa jako Chrysis austriaca[1].
Błonkówka o wydłużonym ciele długości od 8 do 12 mm[2]. Głowę ma niebieską lub zieloną, o silnie wydłużonych, dłuższych niż szerokość żuwaczek policzkach, zaopatrzonych w krótkie owłosienie i z brzegami bocznymi prawie równoległymi. Środkowa część nadustka nie jest silnie uwypuklona[3]. Ubarwienie tułowia jest niebieskie z zielonymi lub złocistymi łatami, a jego owłosienie jaśniejsze C. simplex[2]. Szew między leżącą poziomo zatarczką a pozatułowiem odgranicza poziomą część mezosomy od części opadającej[3]. Zaplecze w widoku grzbietowym jak i bocznym jest zaokrąglone[2]. Złocisty gaster cechuje się trzecim tergitem przed wierzchołkiem nieco rozszerzonym, o tylnej krawędzi prosto ściętej, pozbawionej zębów i falistych wcięć, a powierzchni mniej gęsto niż u C. simplex punktowanej i o wyraźnie wykształconym poprzecznym rzędzie punktów[3]. Drugi sternit gaster jest częściowo czarny, a część tylną ma czerwoną do fioletowoczerwonej[2].
Larwy są pasożytami pszczół z gatunków Osmia parietina, Osmia caementaria, Osmia adunca, Chelostoma florisomne i z rodzaju Megachile, a także u kopułki Odynerus crassicornis[4]. Imagines w Polsce latają od maja do września, głównie w czerwcu i lipcu[2].
Owad o rozprzestrzenieniu eurosyberyjskim[4]. W Europie znany z Hiszpanii, Francji, Belgii, Holandii, Luksemburga, Nimiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii i Albanii[1]. Ponadto występuje w Afryce Północnej, południowo-zachodniej części Azji[3], na Syberii[4] i w Japonii[2]. W 2002 umieszczony na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce jako gatunek najmniejszej troski[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Chrysura austriaca (Rossi, 1790). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2018-09-12].
- ↑ a b c d e f Review of the genera and species with keys to Polish species of cuckoo-wasps. W: Bogdan Wiśniowski: Cuckoo-wasps (Hymenoptera: Chrysididae) of Poland. Ojców National Park, 2015, s. 330-346.
- ↑ a b c d Jan Noskiewicz, Wojciech Puławski: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XXVI Błonkówki — Hymenoptera. Zeszyt 55—56. Złotolitki — Chrysididae, Cleptidae. Polski Związek Entomologiczny, PWN, 1956.
- ↑ a b c G.L. Agnoli, P. Rosa: Chrysura austriaca. [w:] Chrysis.net Database of the Italian Chrysididae [on-line]. 2018. [dostęp 2018-09-12].
- ↑ Józef Banaszak: Chrysididae. Złotolitki. W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior (red.). Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (PAN), 2002, s. 54–56. ISBN 83-901236-8-1.