Cieciorka pochewkowata

Cieciorka pochewkowata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Podrodzina	bobowate właściwe
Rodzaj	cieciorka
Gatunek	cieciorka pochewkowata
	Nazwa systematyczna
	Coronilla vaginalis Lam.; Encycl. 2:121. 1786
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cieciorka pochewkowata (Coronilla vaginalis Lam.) – gatunek rośliny z rodziny bobowatych. Występuje w Europie środkowej, południowozachodniej i południowowschodniej^[3].

Jest gatunkiem górskim z centrum rozmieszczenia w Alpach i Górach Dynarskich. Ku północy dociera do środkowych Niemiec. Kilka stanowisk istnieje w środkowej i południowej części Półwyspu Apenińskiego, a jedno stwierdzono w południowo-wschodniej części Karpat, na terenie Rumunii. Znana jest także z południowych stoków Karpat Zachodnich^[4]. W Polsce jest gatunkiem skrajnie rzadkim, odnalezionym w 2013 roku^[5]; rośnie tylko na jednym stanowisku w Tatrach Zachodnich, przy szlaku z Doliny Kościeliskiej na polanę Stoły^[6], na wysokości ok. 1125 m n.p.m. Jest to najbardziej wysunięte na północny wschód stanowisko tego gatunku w całym jego zasięgu. Najbliższe stanowiska leżą w odległości 20-27 km na południe i południowy zachód, już na Słowacji, w masywie Siwego Wierchu, na zachodnich stokach Wielkiego Chocza i w Kotlinie Liptowskiej^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: W dolnej części zdrewniała, płożąca się, rozgałęziona, do 30 cm długości.
Liście: 5-13-listkowe. Listki siedzące lub bardzo krótkoogonkowe, grube, mięsiste, odwrotnie jajowate, z krótkim ostrzem. Brzegi listków przeświecające. Nerwacja zaznaczona słabo. Przylistki błoniaste, duże, zrosłe w pochewki z dwoma zębami.
Kwiaty: Zebrane w 4-7-kwiatowe baldaszki. Kwiaty zwisające, o długości 8-10 mm. Korona intensywnie żółta. Żagielek czerwonobrunatno żyłkowany^[6]^[7].
Owoc: Jasnobrunatny lub czarniawofioletowy strąk o długości 9-35 mm i szerokości 2-3 mm. Nasiona brunatne, wałeczkowate.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit. Rośnie w górskich murawach naskalnych i reliktowych laskach sosnowych na podłożu węglanowym^[8]. Kwitnie w czerwcu i lipcu.

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Roślina umieszczona w Polskiej czerwonej księdze roślin w grupie gatunków krytycznie zagrożonych (CR)^[6]. Tę samą kategorię posiada na polskiej czerwonej liście^[9].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-03-16] (ang.).
↑ Coronilla vaginalis na Germplasm Resources Information Network (GRIN) [dostęp 2016-03-16].
↑ ^a ^b Zbigniew Mirek, Agnieszka Nikiel, Łukasz Wilk: Nieoczekiwane odkrycie, w: "Tatry" nr 4 (50), jesień 2014, s. 48
↑ Zbigniew Mirek, Agnieszka Nikel, Łukasz Wilk. Coronilla vaginalis – a species new for the flora of Poland. „Acta Societatis Botanicorum Poloniae”. 84 (1), s. 133-138, 2015. DOI: 10.5586/asbp.2015.009.
↑ ^a ^b ^c Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ Zbigniew Mirek, Agnieszka Nikel, Łukasz Wilk. Warunki występowania Coronilla vaginalis (Fabaceae) w Tatrzańskim Parku Narodowym. „Fragm. Florist. Geobot. Polon.”. 21 (2), s. 389-392, 2014. ISSN 2449-8890.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-03-16] (ang.).

[3] Coronilla vaginalis na Germplasm Resources Information Network (GRIN) [dostęp 2016-03-16].

[MNW-4] Zbigniew Mirek, Agnieszka Nikiel, Łukasz Wilk: Nieoczekiwane odkrycie, w: "Tatry" nr 4 (50), jesień 2014, s. 48

[5] Zbigniew Mirek, Agnieszka Nikel, Łukasz Wilk. Coronilla vaginalis – a species new for the flora of Poland. „Acta Societatis Botanicorum Poloniae”. 84 (1), s. 133-138, 2015. DOI: 10.5586/asbp.2015.009.

[PCK-6] Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.

[7] Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.

[8] Zbigniew Mirek, Agnieszka Nikel, Łukasz Wilk. Warunki występowania Coronilla vaginalis (Fabaceae) w Tatrzańskim Parku Narodowym. „Fragm. Florist. Geobot. Polon.”. 21 (2), s. 389-392, 2014. ISSN 2449-8890.

[9] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]