Lejkówka liściowa
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
lejkówka liściowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Clitocybe phyllophila (Pers.) P. Kumm Führ. Pilzk. (Zwickau): 122 (1871) | |
.JPG)
Lejkówka liściowa (Clitocybe phyllophila (Pers.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clitocybe, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1801 r. Persoon nadając mu nazwę Agaricus phylophilus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. P. Kumm., przenosząc go do rodzaju Clitocybe[1].
Niektóre synonimy naukowe[2]:
- Agaricus cerussatus Fr. 1821
- Agaricus phyllophilus Pers. 1801
- Agaricus phyllophilus Pers. 1801 var. phyllophilus
- Agaricus pithyophilus Fr. 1838
- Clitocybe cerussata (Fr.) P. Kumm. 1871
- Clitocybe pithyophila (Fr.) Gillet 1874
- Lepista phyllophila (Pers.) Harmaja 1976
Nazwę polską podał Stanisław Chełchowski w 1898 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten ma też inne nazwy: bedłka liściowa, bedłka naliściowa, bedłka świerkowa, lejkorodek pachnący[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnicy 3–10 cm, najpierw wypukły, później płaski, na koniec z wgłębieniem, nigdy jednak nie lejkowaty. Brzeg powyginany, długi czas pozostaje podwinięty. Powierzchnia błyszcząca, gładka, biaława lub kremowa. Jest higrofaniczny,podczas wilgotnej pogody zmienia kolor na szarożółty lub białobrązowawy, najciemniejszy przy brzegu. Starsze owocniki posiadają koncentrycznie ułożone bruzdy[4][5].
Gęste, nieco zbiegające, najpierw białe, później brudnobiaławe[6].
Wysokość 3–7 cm, grubość 0,6–1,1 cm, walcowaty, czasami skręcony, sprężysty, u młodych owocników pełny, u starszych pusty lub watowaty. Powierzchnia biała lub brudnoochrowa. Charakterystyczne jest występowanie u podstawy trzonu białych strzępek grzybni[4].
Biały, w stanie wilgotnym wodnistoszarobrązowawy. Zapach aromatyczny, czasami stęchły lub mączny[5].
Biały. Zarodniki, elipsoidalne, gładkie, bezbarwne, o średnicy 4–5 × 3–4 µm[6].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Ameryce Północnej i w Europie[7]. W Europie Środkowej gatunek dość częsty[5], w Polsce pospolity[8].
Rośnie na ziemi w lasach iglastych, lasach liściastych i mieszanych, zwłaszcza pod bukami. Pojawia się od sierpnia do października[3].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Saprotrof[3]. Grzyb trujący (zatrucia muskarynowe), zjedzony w większych ilościach powoduje niebezpieczne zatrucia[6].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Jest wiele białawych lejkówek i innych, podobnych gatunków grzybów. Są one trudne do odróżnienia.
- lejkówka biaława (Clitocybe candicans) – jest mniejsza, i nie pachnie anyżem[4]
- lejkówka jadowita (Clitocybe rivulosa) – ma mączny smak, blaszki bardziej zbiegające, a na kapeluszu charakterystyczne plamy[4].
- kępkowiec białawy (Lyophyllum connatum) – ma mączysty zapach i rośnie kępkami przy drogach leśnych. Ma bardzo gęste blaszki[4]
- bruzdniczek największy (Clitopilus prunulus). Jego blaszki daleko zbiegają na trzon i różowieją z wiekiem. Miąższ ma silnie mączysty zapach[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2020-05-13]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-09-15]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b c Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. 2008. ISBN 978-83-258-0588-3.
- ↑ a b c Aurel Dermek: Grzyby znane i mniej znane. Warszawa: Państ. Wydaw. Rolnicze i Leśne, 1988, s. 186. ISBN 83-09-01196-2.
- ↑ Rogers Mushrooms. [dostęp 2013-03-24].
- ↑ a b Marek Snowarski: Grzyby. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-776-4.