Curruca
| Curruca | |||
| Bechstein, 1802[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – samiec pokrzewki aksamitnej (C. melanocephala) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Curruca | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Motacilla curruca Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Curruca – rodzaj ptaków z rodziny pokrzewek (Sylviidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Afryce[11].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 11,5–15,5 cm; masa ciała 5,9–35 g[11].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Curruca: łac. curruca lub curuca „rogacz”, niezidentyfikowany mały ptak wspomniany przez Juwenalisa (niektórzy autorzy rozważają wariant eruca lub uruca „gąsienica (ptak)”)[12].
- Adophoneus (Adyphonus, Adophaneus): gr. αειδω aeidō „śpiewać”; φονευς phoneus „morderca” (tj. dzierzba), od φονευω phoneuō „mordować”[13]. Gatunek typowy: Sylvia orphea Temminck, 1815 (= Motacilla hortensis J.F. Gmelin, 1789).
- Alsoecus (Alsoeus): gr. αλσος alsos, αλσεος alseos „gaj”; οικος oikos „mieszkanie”, od οικεω oikeō „zamieszkiwać”[14]. Gatunek typowy: Sylvia leucopogon B. Meyer, 1822 (= Motacilla (cantillans) Pallas, 1764).
- Parisoma (Parosoma): rodzaj Parus Linnaeus, 1758 (sikora); gr. σωμα sōma, σωματος sōmatos „ciało”[15]. Gatunek typowy: Sylvia subcœrulea Vieillot, 1817.
- Adornis: gr. αδων adōn, αδονος adonos „słowik, śpiewaczka”, od αειδω aeidō „śpiewać”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[16]. Gatunek typowy: Motacilla hortensis J.F. Gmelin, 1789.
- Aegithalopsis: gr. αιγιθαλος aigithalos „sikora”; οψις opsis „wygląd”[17]. Gatunek typowy: Sylvia subcœrulea Vieillot, 1817.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące gatunki[18]:
- Curruca nisoria (Bechstein, 1792) – jarzębatka
- Curruca layardi (Hartlaub, 1862) – pokrzewka przylądkowa
- Curruca boehmi (Reichenow, 1882) – pokrzewka obrożna
- Curruca subcoerulea (Vieillot, 1817) – pokrzewka złowroga
- Curruca buryi (Ogilvie-Grant, 1913) – pokrzewka jemeńska
- Curruca lugens (Rüppell, 1840) – pokrzewka brązowa
- Curruca leucomelaena Hemprich & Ehrenberg, 1833 – pokrzewka arabska
- Curruca hortensis (J.F. Gmelin, 1789) – lutniczka zachodnia
- Curruca crassirostris (Cretzschmar, 1830) – lutniczka wschodnia – takson wyodrębniony ostatnio z S. hortensis[19][20]
- Curruca curruca (Linnaeus, 1758) – piegża
- Curruca nana Hemprich & Ehrenberg, 1833 – pokrzewka pustynna
- Curruca deserti (Loche, 1858) – pokrzewka saharyjska – takson wyodrębniony ostatnio z S. nana[21][20]
- Curruca deserticola (Tristram, 1859) – pokrzewka algierska
- Curruca mystacea (Ménétriés, 1832) – pokrzewka kaspijska
- Curruca melanothorax (Tristram, 1872) – pokrzewka cypryjska
- Curruca ruppeli (Temminck, 1823) – pokrzewka czarnogardła
- Curruca melanocephala (J.F. Gmelin, 1789) – pokrzewka aksamitna
- Curruca cantillans (Pallas, 1764) – pokrzewka wąsata
- Curruca iberiae (Svensson, 2013) – pokrzewka iberyjska
- Curruca subalpina (Temminck, 1820) – pokrzewka różowobrzucha – takson wyodrębniony ostatnio z S. cantillans[22][23][24][25][26][27]
- Curruca communis (Latham, 1787) – cierniówka
- Curruca conspicillata (Temminck, 1820) – pokrzewka okularowa
- Curruca sarda (Temminck, 1820) – pokrzewka czarniawa
- Curruca balearica (von Jordans, 1913) – pokrzewka balearska – takson wyodrębniony ostatnio z S. sarda[20]
- Curruca undata (Boddaert, 1783) – pokrzewka kasztanowata
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ J.M. Bechstein: Ornithologisches Taschenbuch von und für Deutschland, oder, Kurze Beschreibung aller Vögel Deutschlands für Liebhaber dieses Theils der Naturgeschichte. Leipzig: Carl Friedrich Enoch Richter, 1802, s. 165. (niem.).
- ↑ Kaup 1829 ↓, s. 28.
- ↑ Kaup 1829 ↓, s. 108.
- ↑ W. Swainson: Appendix, No. I. Characters of genera and sub-genera hitherto undefined. W: J. Richardson, W. Swainson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. Londyn: John Murray, 1831, s. 302. (ang.).
- ↑ G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma and an indication of the typical species of each genus. Wyd. 2nd ed., rev., augm., and accompanied with an index. London: Printed and sold by R. and J.E. Taylor, 1841, s. 29. (ang.).
- ↑ L. Agassiz: Nomenclatoris zoologici index universalis: continens nomina systematica classium, ordinum, familiarum et generum animalium omnium, tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum unicum disposita, adjectis homonymiis plantarum. Soloduri: Sumptibus et typis Jent et Gassmann, 1846, s. 274. (łac.).
- ↑ G.R. Gray: The genera of birds: comprising their generic characters, a notice of the habits of each genus, and an extensive list of species referred to their several genera. Cz. 1. London: Longman, Brown, Green, and Longman, 1849, s. 171. (ang.).
- ↑ F. Heine. Catalogue of Birds collected on the rivers Camma and Ogobai, Western Africa, by Mr. P. B. du Chailluin 1858, with notes and descriptions of new species by John Cassin. „Journal für Ornithologie”. 7 (42), s. 431, 1859. (niem.).
- ↑ J.H. Blasius: A List of the Birds of Europe. Norwich: Matchett and Stevenson, 1862, s. 10. (ang.).
- ↑ F. Stoliczka. Postscript to the Monograph of Himalayan and Barmese Clausillae. „The journal of the Asiatic Society of Bengal”. 41 (2), s. 243, 1872. (ang.).
- ↑ a b F. Bairlein, P. Alström, R. Aymí, P. Clement, A. Dyrcz, G. Gargallo, F. Hawkins, S. Madge, D. Pearson & L. Svensson: Family Sylviidae (Old World Warblers). W: J. del Hoyo, A. Elliott & D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 11: Old World Flycatchers to Old World Warblers. Barcelona: Lynx Edicions, 2006, s. 694–709. ISBN 84-96553-06-X. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Curruca [dostęp 2017-10-14].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Adophoneus [dostęp 2017-10-14].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Alsoecus [dostęp 2017-10-14].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Parisoma [dostęp 2017-10-14].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Adornis [dostęp 2017-10-14].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Aegithalopsis [dostęp 2017-10-14].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Sylviidae Leach, 1820 - pokrzewkowate - Sylvia warblers (wersja: 2020-03-06). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-12].
- ↑ Ch. Dietzen, E. Garcia-Del-Rey, G.D. Castro & M. Wink. Phylogenetic differentiation of Sylvia species (Aves: Passeriformes) of the Atlantic islands (Macaronesia) based on mitochondrial DNA sequence data and morphometrics. „Biological Journal of the Linnean Society”. 95 (1), s. 157–174, 2008. DOI: 10.1111/j.1095-8312.2008.01005.x. (ang.).
- ↑ a b c G. Voelker & J.E. Light. Palaeoclimatic events, dispersal and migratory losses along the Afro-European axis as drivers of biogeographic distribution in Sylvia warblers. „BMC Evolutionary Biology”. 11, s. 163, 2011. DOI: 10.1186/1471-2148-11-163. (ang.).
- ↑ P.C. Rasmussen & J.C. Anderton: Birds of South Asia: The Ripley Guide. Cz. 2. Waszyngton i Barcelona: Smithsonian Inst. and Lynx Edicions, 2005. ISBN 84-87334-67-9. (ang.).
- ↑ M. Brambilla, G. Tellini Florenzano, A. Sorace & F. Guidali. Geographical distribution of Subalpine Warbler Sylvia cantillans subspecies in mainland Italy. „Ibis”. 148 (3), s. 568–571, 2006. DOI: 10.1111/j.1474-919X.2006.00562.x. (ang.).
- ↑ M. Brambilla, A. Quaglierini, F. Reginato, S. Vitulano & F. Guidali. Syntopic Taxa in the Sylvia cantillans Species Complex. „Acta Ornithologica”. 43 (2), s. 217–220, 2008. DOI: 10.3161/000164508X395333. (ang.).
- ↑ M. Brambilla, O. Janni, F. Guidali & A. Sorace. Song perception among incipient species as a mechanism for reproductive isolation. „Journal of Evolutionary Biology”. 21 (3), s. 651–657, 2008. DOI: 10.1111/j.1420-9101.2008.01523.x. (ang.).
- ↑ M. Brambilla, S. Vitulano, F. Spina, N. Baccetti, G. Gargallo, E. Fabbri, F.Guidali & E. Randi. A molecular phylogeny of the Sylvia cantillans complex: Cryptic species within the Mediterranean basin. „Molecular Phylogenetics and Evolutions”. 48 (2), s. 461–472, 2008. DOI: 10.1016/j.ympev.2008.05.013. (ang.).
- ↑ M. Brambilla, S. Vitulano, A. Ferri, F. Spina, E. Fabbri & E. Randi. What are we dealing with? An explicit test reveals different levels of taxonomical diagnosability in the Sylvia cantillans species complex. „Journal of Ornithology”. 151 (2), s. 309–315, 2010. DOI: 10.1007/s10336-009-0457-4. (ang.).
- ↑ M. Brambilla, S. Vitulano, A. Ferri, F. Spina, E. Fabbri & E. Randi. An unexpected pattern of migration revealed in the Subalpine Warbler Sylvia cantillans complex by mitochondrial DNA analyses. „Ibis”. 154 (3), s. 616–620, 2012. DOI: 10.1111/j.1474-919X.2012.01224.x. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J.J. Kaup: Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt: Erster Theil welcher die Vogelsäugethiere und Vögel nebst Andeutung der Entstehung der letzteren aus Amphibien enthält. Darmstadt: In commission bei Carl Wilhelm Leske, 1829, s. 1–203. (niem.).
- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).