Cytral

Cytral
(Z)-3,7-dimetylookta-2,6-dienal (neral)	(E)-3,7-dimetylookta-2,6-dienal (geranial)
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	mieszanina (2E)- i (2Z)-3,7-dimetylookta-2,6-dienalu
	Inne nazwy i oznaczenia
	mieszanina neralu i geranialu
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C10H16O
Masa molowa	152,23 g/mol
Wygląd	jasnożółta ciecz o silnym cytrynowym zapachu
	Identyfikacja
Numer CAS	5392-40-5 (mieszanina izomerów); 141-27-5 (geranial); 106-26-3 (neral)
PubChem	8843, 638011, 643779
SMILES
	CC(=CCCC(=CC=O)C)C
InChI
	InChI=1S/C10H16O/c1-9(2)5-4-6-10(3)7-8-11/h5,7-8H,4,6H2,1-3H3
	InChIKey
	WTEVQBCEXWBHNA-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	0,888 g/cm³; ciecz; 0,891-0,897 g/cm³ (15 °C); ciecz
	Rozpuszczalność w wodzie
	1,34 g/l (37 °C)
	w innych rozpuszczalnikach
	etanol: bez ograniczeń; glicerol: bez ograniczeń
Temperatura topnienia	−10 °C; <−20 °C
Temperatura wrzenia	227–229 °C
logP	2,76
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2018-07-19]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Uwaga
Zwroty H	H315, H317
Zwroty P	P280
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
	Drażniący; (Xi)
Zwroty R	R38, R43
Zwroty S	S2, S24/25, S37
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	1 2 0
Temperatura zapłonu	95 °C
Numer RTECS	RG5075000
Dawka śmiertelna	LD50 6,8 g/kg (szczur, doustnie)
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cytral – organiczny związek chemiczny z grupy aldehydów, produkt utlenienia geraniolu lub nerolu z grupy niepierścienowych terpenów.

Związek ten posiada intensywny zapach przypominający cytrynę. Posiada dwa izomery geometryczne – E (inaczej trans), znany jako "cytral a" (lub geranial) i Z (inaczej cis) czyli "cytral b", zwany również neralem. W naturze występuje jako mieszanina izomerów. Pod wpływem kwasu siarkowego tworzy się z niego mieszanina cyklicznych alkoholi.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Cytral jest składnikiem wielu olejków eterycznych, znajduje się w olejku cytrynowym, w olejku lemongrasowym gdzie stanowi 80% jego składu, zaś w olejku z liści tropikalnej rośliny Backhousia citriodora jego udział przekracza 90%.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d Citral, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 8843 (ang.).
↑ ^a ^b ^c Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Cytral (nr W230308) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2018-07-19]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ ^a ^b ^c Citral, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2012-07-17] (ang.).
↑ ^a ^b Cytral, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-03-28] (ang.).
↑ Cytral (nr W230308) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2018-07-19]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[PubChem1-1] Citral, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 8843 (ang.).

[FPX-2] Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .

[MSDS-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Cytral (nr W230308) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2018-07-19]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[CID-4] Citral, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2012-07-17] (ang.).

[CLI-5] Cytral, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-03-28] (ang.).

[6] Cytral (nr W230308) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2018-07-19]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]