Czapka
Czapka – nakrycie głowy, wykonane przeważnie z miękkiego materiału (czasami z twardymi wstawkami takimi jak denko lub daszek), noszone przez ludzi, którego głównym zadaniem jest ochrona głowy przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi: zimnem, gorącem, deszczem, śniegiem, wiatrem, promieniami słonecznymi itp. Czapka różni się od innych nakryć głowy tym, że zwykle posiada daszek.
Na kształt, fason i kolor czapki duży wpływ ma panująca w danych czasach i na danej przestrzeni moda. Niektóre rodzaje czapek noszone są ze względów religijnych (np. jarmułka) inne znów tylko przy okazjach ceremonialnych (np. infuła). Czapki wojskowe i służb mundurowych mają ściśle określony krój i kolor i mogą być noszone tylko przez uprawnionych przedstawicieli tych służb (przy czym można wyróżnić czapki galowe, noszone tylko w przypadku uroczystości i ceremonii oraz czapki polowe – noszone na co dzień i w czasie ćwiczeń).
Cechy czapnicze istniały w Polsce od XIV wieku[1].
W teorii organizacji termin "czapka" (lub "czapa") może także oznaczać jakieś władze nadrzędne (zwykle o kwestionowanej potrzebie istnienia).
Nazwą "czapka" (lub "czapa") określa się także grubszą pokrywę (np. lodową lub śniegową), która okrywa jakieś przestrzenie, rzeczy lub przedmioty.
Możemy wyróżnić następujące typy czapek, służące jako nakrycie głowy:
- baranica
- biret
- bermyca
- budionowka
- budyniówka (zw. również czapka kucharska)
- bustina
- camauro
- chaperon
- czako
- czapka bejsebolowa, inaczej bejsbolówka
- czapka frygijska
- czapka garnizonowa
- czapka polowa
- czapka studencka
- czapka Monomacha
- dekiel
- desperatka
- dokerka
- fez
- furażerka
- giwer
- hauba lotnicza
- infuła
- jarmułka
- kapuza
- kaszkiet – czapka z daszkiem, zobacz też: dialekt mazowiecki
- kepi
- kokosznik
- kołpak
- magierka
- maciejówka – czapka garnizonowa, ale bardziej miękka
- pilotka – specjalna czapka dla pilota samolotów bezkabinowowych, noszona czasami także przez osoby niebędące lotnikami
- papacha – futrzana czapka noszona przez dżygitów i wojska kozackie
- piuska
- rogatywka
- toczek
- szlafmyca
- sztrajmł – zwany także: lisiurką
- uszanka
Rodzaje czapek występujących jako pojęcia geofizyczne:
Inne hasła związane z terminem "czapka":
Zobacz też hasła o innych nakryciach głowy, niebędących w ścisłym tego słowa znaczeniu, czapkami:
- beret
- bikorn
- chusta
- cylinder
- hełm
- kapelusz
- sombrero
- szapoklak
- kefija
- kask
- kornet
- kornet bamberski
- panama
- pątlik
- pickelhaube
- rańtuch
- rastacap
- turban
- trikorn
- wianek
- welon
Przypisy
- ↑ Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-11785-0.