D-1 Cykacz
| |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
samolot sportowy |
| Konstrukcja |
jednomiejscowy dwupłat konstrukcji drewnianej |
| Załoga |
1 |
| Historia | |
| Data oblotu | |
| Liczba egz. |
1 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
Blackburne Tomtit |
| Moc |
12 kW |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
5,0 m |
| Długość |
3,7 m |
| Powierzchnia nośna |
8,12 m² |
| Masa | |
| Własna |
125 kg |
| Startowa |
225 kg |
| Zapas paliwa |
30 l |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
100 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
0,6 m/s |
| Pułap |
300 m |
| Zasięg |
ok. 80 km |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| Polska | |
D-1 Cykacz – polski samolot sportowy zbudowany w Centralnych Warsztatach Lotniczych w Warszawie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Samolot został zaprojektowany przez Jerzego Dąbrowskiego podczas jego studiów na Politechnice Warszawskiej[1]. Prace nad budową prowadzono w Centralnych Warsztatach Lotniczych od jesieni 1924 do lutego 1925 roku. Był to pierwszy samolot zbudowany od podstaw w tej wytwórni[2].
Oblot został wykonany na mokotowskim lotnisku przez Zbigniewa Babińskiego 25 lutego 1925 roku[3]. Pierwsze próby startu był nieudane, samolot miał kłopoty z silnikiem oraz podwoziem. Po dokonaniu kilku zmian pilot wykonał na nim kilka lotów, dochodzących do 18 minut czasu lotu i 200 metrów wysokości[4]. Samolot otrzymał znaki PP-LOPP oraz nazwę Cykacz (z uwagi na specyficzną pracę silnika)[5].
Konstruktorowi nie udało się uzyskać planowanych osiągów samolotu, było to spowodowane przekroczeniem planowanej masy własnej płatowca o 35 kg (z 90 do 125) oraz startowej o 55 kg (z 170 do 225) oraz zamontowaniem słabszego silnika niż pierwotnie planowany[2]. Silnik stale przegrzewał się i zacierał, co pozwalało jedynie na wykonywanie krótkotrwałych lotów[5].
Konstruktor wprowadził zmiany polegające na modyfikacji usterzenia i zmianie śmigła (zastosowano konstrukcję Jerzego Drzewieckiego[6]). Tak ulepszony samolot wykonał następnie ok. 40 lotów, ale problemy z silnikiem spowodował przerwanie dalszych prac. Samolot był potem kilkakrotnie publicznie prezentowany, w sierpniu pokazano go na Wystawie Politechniki Warszawskiej, wykonano na nim pokazowe lądowanie na terenie wyścigów konnych w Warszawie. Do lat trzydziestych stał w hangarze CWL, dalsze jego losy nie są znane[7].
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
Jednomiejscowy samolot sportowy w układzie wolnonośnego dwupłata o konstrukcji drewnianej.
Kadłub o konstrukcji podłużnicowej, półskorupowy o przekroju owalnym. Kabina pilota otwarta, osłonięta wiatrochronem, wyposażona w drążek sterowy i orczyk. Tablica przyrządów wyposażona w prędkościomierz, wysokościomierz, busolę i obrotomierz. Przed kabiną pilota był umieszczony zbiornik paliwa[2].
Płaty o obrysie prostokątno-trapezowym, niedzielone, dwudzwigarowe. Do pierwszego dźwigara kryte sklejką, dalej płótnem. Płat górny z wykrojem nad kabiną, wyposażony w lotki kryte płótnem, mocowany do kadłuba zastrzałami. Płat dolny mocowany do kadłuba w czterech punktach[7].
Podwozie stałe, trójpunktowe z płozą ogonową. Golenie główne usztywnione naciągami z drutu, amortyzowane sznurem gumowym.
Usterzenie klasyczne, krzyżowe o konstrukcji drewnianej. Statecznik poziomy dwudzielny. Powierzchnie sterowe kryte płótnem.
Silnik rzędowy w układzie V Blackburne Tomtit o mocy 12 kW (16 KM). Śmigło dwułopatowe, stałe, drewniane o średnicy 135 cm[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nowy płatowiec sportowy. „Młody Lotnik”. 1/1924, s. 8, październik 1924. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej.
- ↑ a b c Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1976, s. 120-122. OCLC 749758298.
- ↑ a b Album dziesięciolecia lotnictwa polskiego. Poznań: "Lotnik", 1930, s. 259-260. OCLC 751101296.
- ↑ W. Zalewski: Pierwszy polski płatowiec sportowy J. Dąbrowskiego. „Młody Lotnik”. 4-5/1925, s. 16-17, 15 marca 1925. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej.
- ↑ a b Rychter 1980 ↓, s. 46.
- ↑ Z. Troniewski: JAK WYGLĄDA PIERWSZY POLSKI SAMOLOT SPORTOWY. „Młody Lotnik”. 6/1925, s. 4-5, marzec 1925. Warszawa: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej.
- ↑ a b D-1 "Cykacz", 1925. samolotypolskie.pl. [dostęp 2019-11-26]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Album dziesięciolecia lotnictwa polskiego. Poznań: Lotnik, 1930. OCLC 751101296.
- A. Glass, K. Cieślak, Barwa w lotnictwie polskim, zeszyt 1 - Samoloty i szybowce do 1939 roku, 1985, WKiŁ, Warszawa
- Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1976, s. 120-122. OCLC 749758298.
- Witold Rychter: Skrzydlate wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1980, s. 352. OCLC 830198483.