Dakotaraptor

Dakotaraptor
	Dakotaraptor
	DePalma et al. 2015
	Okres istnienia: 70,6–66 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q ↓
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
Infrarząd	tetanury
(bez rangi)	celurozaury
Nadrodzina	deinonychozaury
Rodzina	dromeozaury
Podrodzina	Dromaeosaurinae
Rodzaj	dakotaraptor
Gatunki
	D. steini DePalma et al. 2015;
	D. steini DePalma et al. 2015;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dakotaraptor (Dakotaraptor) – rodzaj dużego dromeozaura pochodzący z okresu późnej kredy z Ameryki Północnej. Osiągał do 5-6 m długości. Reprezentowany był przez jeden gatunek – Dakotaraptor steini^[2].

Odkrycie[edytuj | edytuj kod]

W 2005 r. paleontolog Robert DePalma odkrył w hrabstwie Harding w Dakotcie Południowej fluwialne złoże kości zawierające szczątki różnych dinozaurów i nie-dinozaurów, które dostarczyło częściowego szkieletu przypisywanego przez DePalmę dużemu dromaeozaurowi. Następnie w tym samym miejscu znaleziono kolejne szczątki dromaeozaura^[3].

W 2015 r. gatunek Dakotaraptor steini został nazwany i opisany przez Roberta A. DePalmę, Davida A. Burnhama, Larry'ego Deana Martina, Petera Larsa Larsona i Roberta Thomasa Bakkera. Nazwa rodzajowa, Dakotaraptor, łączy w sobie odniesienie do Południowej Dakoty i ludu Dakota z łacińskim słowem raptor, oznaczającym "grabieżcę". Nazwa gatunkowa, steini, honoruje paleontologa Waltera W. Steina^[4]. Dakotaraptor był jednym z osiemnastu taksonów dinozaurów z 2015 r., które zostały opisane w czasopismach o otwartym dostępie lub dostępnych bezpłatnie^[5]^[6].

Paleobiologia[edytuj | edytuj kod]

Sierpowaty pazur drugiego palca, był używany do chwytania zdobyczy i miał mocniejszy zginacz niż u Utahraptora. Natomiast trzeci pazur stopy był stosunkowo mniejszy niż u innych dromaeozaurydów i wydaje się, że nie pełnił ważnej funkcji podczas atakowania zdobyczy. Na kości łokciowej znaleziono ślady po przyczepie piór, co dowodzi, że za życia nosił upierzenie^[4]. Przypuszczalna furkuły które przypisano do Dakotaraptora okazały być częścią żółwia^[7]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ R. A. DePalma, D. A. Burnham, L. D. Martin, P. L. Larson i inni. The First Giant Raptor (Theropoda: Dromaeosauridae) from the Hell Creek Formation. „Paleontological Contributions”, 2015. DOI: 10.17161/paleo.1808.18764. (ang.).
↑ Robert A.R.A. DePalma Robert A.R.A. i inni, Paleontological Contributions, t. 14, 30 października 2015 (ang.).
↑ DePalma, R. A. (2010). Geology, taphonomy, and paleoecology of a unique Upper Cretaceous bonebed near the Cretaceous-Tertiary Boundary in South Dakota (Master of Science thesis). University of Kansas. ss. 227
↑ ^a ^b The first giant raptor (Theropoda: Dromaeosauridae) from the Hell Creek Formation, „Paleontological Contributions”, 2015, DOI: 10.17161/paleo.1808.18764, ISSN 1946-0279 [dostęp 2023-07-01] .
↑ The Open Access Dinosaurs of 2015 | PLOS Paleo Community [online], web.archive.org, 15 marca 2016 [dostęp 2023-07-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-15] .
↑ ScienceS. Connected ScienceS., Discovering Dakotaraptor Steini [online], Science Connected Magazine, 26 stycznia 2016 [dostęp 2023-07-01] (ang.).
↑ Victoria M.V.M. Arbour Victoria M.V.M. i inni, The furculae of the dromaeosaurid dinosaur Dakotaraptor steini are trionychid turtle entoplastra, „PeerJ”, 4, 2016, e1691, DOI: 10.7717/peerj.1691, ISSN 2167-8359 [dostęp 2023-09-07] (ang.).

[DePalma_et_al.-1] R. A. DePalma, D. A. Burnham, L. D. Martin, P. L. Larson i inni. The First Giant Raptor (Theropoda: Dromaeosauridae) from the Hell Creek Formation. „Paleontological Contributions”, 2015. DOI: 10.17161/paleo.1808.18764. (ang.).

[2] Robert A.R.A. DePalma Robert A.R.A. i inni, Paleontological Contributions, t. 14, 30 października 2015 (ang.).

[3] DePalma, R. A. (2010). Geology, taphonomy, and paleoecology of a unique Upper Cretaceous bonebed near the Cretaceous-Tertiary Boundary in South Dakota (Master of Science thesis). University of Kansas. ss. 227

[:0-4] The first giant raptor (Theropoda: Dromaeosauridae) from the Hell Creek Formation, „Paleontological Contributions”, 2015, DOI: 10.17161/paleo.1808.18764, ISSN 1946-0279 [dostęp 2023-07-01] .

[5] The Open Access Dinosaurs of 2015 | PLOS Paleo Community [online], web.archive.org, 15 marca 2016 [dostęp 2023-07-01] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-15] .

[6] ScienceS. Connected ScienceS., Discovering Dakotaraptor Steini [online], Science Connected Magazine, 26 stycznia 2016 [dostęp 2023-07-01] (ang.).

[7] Victoria M.V.M. Arbour Victoria M.V.M. i inni, The furculae of the dromaeosaurid dinosaur Dakotaraptor steini are trionychid turtle entoplastra, „PeerJ”, 4, 2016, e1691, DOI: 10.7717/peerj.1691, ISSN 2167-8359 [dostęp 2023-09-07] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]