Dom Przemysłowy w Poznaniu
 Widok budynku na początku XX wieku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
pl. Wolności 18 |
| Architekt |
Stanisław Mieczkowski |
| Rozpoczęcie budowy |
1900 |
| Ukończenie budowy |
1902 |
| Zniszczono |
1945 |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°24′30,6″N 16°55′40,4″E/52,408500 16,927889
| |
Dom Przemysłowy w Poznaniu – budynek polskiego Domu Przemysłowego usytuowany przy północnej pierzei placu Wilhelmowskiego (niem. Wilhelmsplatz, później placu Wolności) w Poznaniu. Zniszczony w 1945 roku.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Wybudowany został w latach 1900–1902. Zaprojektowany przez architekta Stanisława Mieczkowskiego. Budowę budynku przeprowadziło przedsiębiorstwo budowlane Ludwika Frankiewicza. Model płaskorzeźb środkowego szczytu wykonał rzeźbiarz Władysław Marcinkowski, a ich realizację powierzono sztukatorowi Pawłowi Ceptowskiemu. Dwie dolne kondygnacje gmachu zajmowały lokale handlowe mające w zamierzeniu stanowić centrum polskiego życia gospodarczego[1].
Na parterze i pierwszym piętrze budynku otwarto we wrześniu 1902 restaurację Grand Cafe Restaurant – nazywaną potocznie „Grandką”. Pomieszczenia na parterze zajmowała kawiarnia, cukiernia i mniejsza z sal restauracyjnych. Natomiast na piętrze ulokowano większą salę restauracyjną, pokój do gry w bilard i tzw. „Salę Czerwoną”, która była miejscem zebrań różnego rodzaju towarzystw[2]. W restauracji podawano m.in. zupę żółwiową, comber, sznycelki cielęce i dania kuchni francuskiej[3]. W podwórzu urządzono ogródek koncertowy z kolonadą i estradą dla orkiestry[2]. W okresie międzywojennym Grand Cafe była miejscem, gdzie spotykali się kibice poznańskiego klubu piłkarskiego Warta, oczekując telefonu z informacją o wyniku meczu wyjazdowego swojego zespołu[3].
Od 1910 znajdowała się tutaj poznańska siedziba banku Kratochwill & Pernaczyński[4]. W budynku mieścił się także salon Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Poznaniu[5]. W okresie dwudziestolecia międzywojennego gmach był własnością Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych. Mieścił wiele instytucji związanych z rolnictwem[1].
Dom Przemysłowy został zniszczony w 1945. W latach 50. XX wieku w jego miejscu wzniesiono modernistyczny gmach[6], gdzie znalazła siedzibę Wielkopolska Spółdzielnia „Rolnik”[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Grażyna Kodym-Kozaczko, Kronika Miasta Poznania - Plac Wolności, nr 4-2014, Plac Wolności – praktyczna lekcja urbanistyki, Wydawnictwo Miejskie Posnania, s. 20–22, ISSN 0137-3552.
- ↑ a b Waldemar Karolczak, Kronika Miasta Poznania - Plac Wolności, nr 4-2014, Spacerkiem po Plajcie, Wydawnictwo Miejskie Posnania, s. 54–55, ISSN 0137-3552.
- ↑ a b Prestiż Grandki i telefony kibiców Warty Poznań [online], poznan.wyborcza.pl [dostęp 2019-08-18] (pol.).
- ↑ Jan Skuratowicz, Kronika Miasta Poznania 1997 R.65 Nr2, s. 132; Banki poznańskie - Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa [online], www.wbc.poznan.pl [dostęp 2020-05-15].
- ↑ Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa [online], www.wbc.poznan.pl [dostęp 2019-08-18].
- ↑ Maciej Brzeziński, Piękno nieodzyskane, czyli 10 obiektów, których już nie znajdziemy w Poznaniu [online], Miastopoznaj.pl [dostęp 2019-08-18] (pol.).
- ↑ Wielkopolska Spółdzielnia ROLNIK [online], www.wsrolnik.eu [dostęp 2019-08-18].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wydawnictwo Miejskie Posnania, Kronika Miasta Poznania – Plac Wolności, nr 4-2014, ISSN 0137-3552.
| Pierzeja zachodnia | |
|---|---|
| Pierzeja północna (od zachodu) |
|
| Pierzeja wschodnia (od północy) | |
| Pierzeja południowa (od zachodu) | |
| Obiekty nieistniejące poza pierzejami | |
| Przyległe ulice |
