Domaszewicze
53°11′26″N 25°57′04″E/53,190556 25,951111 Główna ulica Domaszewicz (zapewne przed pożarem w 1915 roku) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 163 |
| Tablice rejestracyjne |
1 |
Położenie na mapie obwodu brzeskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
| 53°11′26″N 25°57′04″E/53,190556 25,951111
| |
Domaszewicze (biał. Дамашэвічы; ros. Домашевичи) – wieś na Białorusi, w rejonie baranowickim obwodu brzeskiego, około 8 km na północ od Baranowicz.
Znajduje się tu stacja kolejowa Domaszewicze leżąca na linii Baranowicze – Lida.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza znana dziś wzmianka o Domaszewiczach pochodzi z XV wieku, były wymieniane również w spisie z 1597 roku[2]. W I połowie XIX wieku należały do rodziny Korbutów herbu Korczak. W 1846 roku M. Korbut sprzedał majątek J. Neuhoff-Leyowi (w niektórych źródłach pisanemu Neuhoff von der Ley albo po prostu Lej[3][4]), który kilka lat później kupił również pobliskie Siehniewicze (które pozostały własnością tej rodziny do 1939 roku[5]). W 1888 roku właścicielką Domaszewicz była już Nadieżda Pawłowa, a w 1911 – Aleksander Fon-Miller. W latach 70. XIX wieku majątek liczył 1170 mórg[3], przed I wojną światową – 831 dziesięcin[2].
Po III rozbiorze Polski w 1795 roku Domaszewicze, wcześniej należące do województwa nowogródzkiego Rzeczypospolitej, znalazły się na terenie guberni słonimskiej (1795–1796), później litewskiej (1797–1801), grodzieńskiej (1801–1842) i mińskiej (1843–1917) Imperium Rosyjskiego.
Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku Domaszewicze wróciły do Polski, należały do gminy Stołowicze w powiecie baranowickim województwa nowogródzkiego, od 1945 roku – w ZSRR, od 1991 roku – na terenie Republiki Białorusi[6].
W latach 70. XIX wieku istniała tu kaplica katolicka należąca do parafii Stołowicze[3]. Na terenie wsi znajduje się cmentarz.
W 1915 roku wieś została spalona przez Oddział Śląski 4 Dywizji Landwehry Cesarstwa Niemieckiego. Po I wojnie światowej majątek rozparcelowano pod osadnictwo wojskowe.
W 1986 roku w pobliżu wsi (3 km na południowy wschód od jej centrum) uruchomiono dużą fabrykę sprzętu elektrycznego. Obecnie fabryka działa pod nazwą Baranowiczskij stankostroitelnyj zawod i należy do spółki Atlant. Produkuje sprężarki, oraz sprzęt AGD: przede wszystkim lodówki i zamrażarki[7].
Dawny dwór[edytuj | edytuj kod]
Na początku XIX wieku Korbutowie wybudowali nad wysokim brzegiem jeziora Domaszewickiego parterowy dwór na planie prostokąta, kryty wysokim, gładkim, gontowym czterospadowym dachem. Od strony podjazdu dom posiadał portyk, którego trójkątny szczyt z dwoma oknami był wsparty dwiema parami kolumn[8]. Przed domem rozciągał się kolisty gazon o średnicy około 25 m, otoczony strzyżonym żywopłotem[4].
Do domu prowadziła aleja lipowa. Park i ogród pochodzące też z początku XIX wieku[9] leżały między dworem a brzegiem jeziora. Przez park prowadziło kilka alej[2][10].
Dwór istniał prawdopodobnie do I wojny światowej. Drzewa rosnące na miejscu dworu miały na przełomie XX i XXI wieku co najmniej 50 lat. Obecnie pozostałości parku o powierzchni około 5 ha[10] są uznawane za teren rekreacyjny[2].
Majątek w Domaszewiczach jest opisany w 2. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu brzeskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ a b c d Домашевичи. W: Анатолий Тарасович Федорук: Старинные усадьбы Берестейщины. Mińsk: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2004, s. 287–289. ISBN 985-11-0305-5. [dostęp 2015-09-26]. (ros.).
- ↑ a b c Domaszewicze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 115.
- ↑ a b c Domaszewicze, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 2: Województwa brzesko-litewskie, nowogrodzkie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993, s. 201, ISBN 83-04-03784-X, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ Wykaz z nazwami majątków oraz z imionami i nazwiskami ich właścicieli z województw: Nowogródzkiego, Białostockiego, Poleskiego, Wileńskiego, Wołyńskiego. [dostęp 2015-09-26].
- ↑ Wieś Domaszewicze na stronie Radzima.net. [dostęp 2015-09-26].
- ↑ Барановичский станкостроительный завод. [dostęp 2015-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-26)].
- ↑ Domaszewicze na stronie Radzima.org. [dostęp 2015-09-26].
- ↑ Домашевичи na stronie Atlas Białorusi. [dostęp 2015-09-26]. (ros.).
- ↑ a b Дамашэвічы, Domaszewicze, Домашевичи. W: Леанід Міхайлавіч Несцярчук: Замкі, палацы, паркі Берасцейшчыны. Mińsk: БЕЛТА, 2002, s. 65. ISBN 985-6302-37-4. [dostęp 2015-09-26]. (biał.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Domaszewicze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 115.