Duchaczek leśny
| Abrawayaomys ruschii[1] | |||
| Cunha & Cruz, 1979[2] | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Abrawayaomys | ||
| Gatunek |
duchaczek leśny | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Duchaczek leśny[5] (Abrawayaomys ruschii) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący w Ameryce Południowej.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Duchaczek leśny żyje w południowo-wschodniej Brazylii, na południe wzdłuż wybrzeża od stanu Espírito Santo, oraz w południowej części zasięgu w głąb lądu, do prowincji Misiones w północno-wschodniej Argentynie. Nie ma pewności co do jego obecności w brazylijskim stanie São Paulo[4].
Zasięg występowania w zależności od podgatunku[6]:
- A. ruschii ruschii – znany z rozproszonych stanowisk w południowo-wschodniej i południowej Brazylii, od Minas Gerais i Espírito Santo po Santa Catarina.
- A. ruschii chebezi – znany z kilku stanowisk w skrajnie wschodnim Paragwaju, północno-wschodniej Argentynie i pobliskiej południowej Brazylii.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj i gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali w 1979 roku brazylijski paleontolog Fausto Luiz de Souza Cunha oraz brazylijski zoolog José Francisco da Cruz nadając im odpowiednio nazwę Abrawayaomys i Abrawayaomys ruschii[2]. Holotyp pochodził z Parque Estadual do Forno Grande (20,5°S, 41,6°W), w Castelo, w Espirito Santo, w Brazylii[7]. Jedyny przedstawiciel rodzaju duchaczek[5] (Abrawayaomys)[6].
Badania przeprowadzone w 2017 roku wykazały, że A. chebezi powinien być traktowany jako synonim A. ruschii[8] jednak autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World traktują A. chebezi jako podgatunek A. ruschii zalecając bardziej dogłębną analizę morfometryczną i genetyczną[6].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Abrawayaomys: dr. J. Paul Abrawaya, amerykański biolog; gr. μυς mus, μυος muos „mysz”[2].
- ruschii: Augusto Ruschi (1915–1986), brazylijski przyrodnik[2].
- chebezi: Juan Carlos Chebez (1962–2011), argentyński przyrodnik[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Jest to średniej wielkości przedstawiciel bawełniaków; długość ciała (bez ogona) 89–135 mm, długość ogona 85–142 mm, długość ucha 16–20 mm, długość tylnej stopy 28–32 mm; masa ciała 25–63 g[9]. Ma zaokrągloną głowę, małe zaokrąglone uszy i ogon od nieco krótszego do dłuższego niż reszta ciała. Ubarwienie strony grzbietowej i brzusznej jest brązowe, ze słabo zaznaczoną różnicą odcienia; w sierści grzbietu znajdują się też szczeciniaste włosy[3].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Jest spotykany w zaroślach bambusowych i lasach wtórnych, a także w nizinnym lesie równikowym. Prowadzi naziemny tryb życia[4].
Populacja[edytuj | edytuj kod]
Duchaczek leśny zamieszkuje duży obszar i w latach 2008–2015 odkryto nowe miejsca jego występowania. Żyje w kilku obszarach chronionych. Zagraża mu wylesianie i niszczenie sprzyjającego środowiska, w szczególności lasu atlantyckiego. Trend zmian jego liczebności nie jest znany. Duchaczek leśny jest uznawany za gatunek najmniejszej troski[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Abrawayaomys ruschii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e F.L.S. Cunha & J.F. Cruz. Novo gênero de Cricetidae (Rodentia) de Castelo, Espírito Santo, Brasil. „Boletim do Museu de Biologia Prof. Mello Leitão, Série Zoologia”. 96, s. 1–2, 1979. (port.).
- ↑ a b c U.F.J. Pardiñas, P. Teta & G. D’Elía. Taxonomy and distribution of Abrawayaomys (Rodentia: Cricetidae), an Atlantic Forest endemic with the description of a new species. „Zootaxa”. 2128, s. 39-60, 2009. (ang.).
- ↑ a b c d U. Pardinas, P. Teta & A. Percequillo, Abrawayaomys ruschii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-25] (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 247. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 390. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Abrawayaomys ruschii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-25].
- ↑ A.R. Percequillo, C.A. de Carvalho Braga, M.V. Brandão, E.F. de Abreu-Júnior, J. Gualda-Barros, G.M. Lessa, M.R.S. Pires & E. Hingst-Zaher. The genus Abrawayaomys Cunha and Cruz, 1979 (Rodentia: Cricetidae: Sigmodontinae): geographic variation and species definition. „Journal of Mammalogy”. 98 (2), s. 438–455, 2017. DOI: 10.1093/jmammal/gyw228. (ang.).
- ↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 410–411. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).