Henryk Ogonowski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Henryk Ogonowski
Ilustracja
Henryk Ogonowski (1913)
Data i miejsce urodzenia

10 lub 14 grudnia 1880
Lwów

Data śmierci

7 grudnia 1955

Miejsce spoczynku

Cmentarz w Śremie

Zawód, zajęcie

nauczyciel

Narodowość

polska

Stanowisko

dyrektor Gimnazjum w Śremie (1920–1922, 1923-1947)

Faksymile
Multimedia w Wikimedia Commons

Henryk Ogonowski herbu Ogończyk (ur. 10 lub 14 grudnia 1880 we Lwowie, zm. 7 grudnia 1955) – polski nauczyciel.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 10[1] lub 14[2] grudnia 1880 we Lwowie[2][3]. W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej podjął pracę nauczyciela od 23 września 1906[2]. Reskryptem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 22 września 1906 jako kandydat stanu nauczycielskiego został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku[4]. W szkole uczył języka greckiego, języka polskiego, języka łacińskiego[5][6][7][2][8][9][10]. W drugim półroczu roku szkolnego 1910/1911 przebywał na urlopie[11]. Po powrocie od roku szkolnego 1911/1912 był także zawiadowcą polskiej biblioteki uczniowskiej[12], a od roku 1912/1913 był c. k. nauczycielem[13][14]. Rozporządzeniem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 2 czerwca 1914 został zatwierdzony w zawodzie nauczycielskim jako rzeczywisty nauczyciel i otrzymał tytuł c. k. profesora[15][16]. Od początku pobytu w Sanoku był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1912)[17][18]. Pełnił funkcję sekretarza związku okręgowego Towarzystwa Szkoły Ludowej w Sanoku[19].

Po wybuchu I wojny światowej od 20 września 1914 wraz z bliskimi przebywał w Dornbirn[20]. Tam był działaczem Komitetu Wychodźczego, zaś w ramach Centralnego Komitetu Wychodźczego dla Przedarulanii z siedzibą w Bregencji wspólnie z prof. Władysławem Traunfellnerem zebrał 41 uczniów i organizował dla nich kształcenie gimnazjalne na zasadzie lekcji o charakterze prywatnym[21]. Od roku szkolnego 1915/1916 ponownie uczył w sanockim gimnazjum[22][23][24]. Na początku września 1919 decyzją Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia otrzymał VIII klasę rangi w zawodzie[25]. Po nastaniu II Rzeczypospolitej uczył w sanockim gimnazjum w pierwszym roku szkolnym 1918/1919, po czym rozporządzeniem Rady Szkolnej Krajowej z 13 września 1919 został zwolniony z etatu celem objęcia obowiązków nauczycielskich w Wielkopolsce[26][27]. Tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości znalazł się w grupie kilku sprawdzonych profesorów sanockiego gimnazjum, których skierowano do pracy w polskich szkołach na obszarze byłego zaboru pruskiego[28].

Ze stanowiska profesora w Państwowego Gimnazjum w Inowrocławiu z dniem 1 kwietnia 1920 został przeniesiony na stanowisko dyrektora w Państwowego Gimnazjum Męskiego im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie[29]. Od tego czasu szkoła ta przybrała wyłącznie polski charakter[30]. W tej szkole uczył języka łacińskiego, języka greckiego, języka polskiego[31]. Był delegatem do Rady Szkolnej Powiatowej[32]. Stanowisko dyrektora pełnił do 31 grudnia 1922, po czym został zwolniony celem objęcia funkcji wizytatora w Okręgu Szkolnym Białostockim, po czym na własną prośbę został zwolniony z dniem 30 kwietnia 1923 z poleceniem powrotu na posadę dyrektora Gimnazjum w Śremie[33]. Stanowisko dyrektora pełnił w kolejnych latach 20. i 30.[34][35][36][37][38][39][40][41][1][42]. Wszedł w skład komitetu organizacyjnego zjazd gimnazjum w Śremie w dniach 4-5 września 1922[43]. 19 listopada 1931 odbyła się w śremskim gimnazjum uroczystość z okazji jubileuszu 25-lecia pracy pedagogicznej Henryka Ogonowskiego[44]. Należał do społecznego komitetu Powszechnych Wykładów Uniwersyteckich[45], współpracował z zarządem głównym Powszechnych Wykładów Uniwersytetu Poznańskiego[46]. Dzięki jego inicjatywie i staraniom w 1928 (w trakcie roku szkolnego 1927/1928) została założona w gimnazjum uczniowska orkiestra dęta, zorganizowana przez Stanisława Ciesielskiego (późniejszego dyrygenta), która stała się jedną z czołowych w kraju[47][48].

Po zakończeniu II wojny światowej powrócił do Śremu[49]. W 1945 otrzymał przechowywany w latach wojny sztandar szkoły[50]. Kierował gimnazjum w Śremie do 1947[51]. Zmarł 7 grudnia 1955[1]. Został pochowany na cmentarzu parafialnym przy kościele Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej w Śremie[1].

Miał syna Zbigniewa (ur. 1910)[52], córkę Marię (ur. 1912, nauczycielka)[53]

Osobę Henryka Ogonowskiego przywoływał pozytywnie w swoich wspomnieniach z gimnazjum w Sanoku Jan Ciałowicz w 1958[54].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

austro-węgierskie

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

  • Adam Konopnicki – nauczyciel gimnazjum w Sanoku, od 1919 przeniesiony do gimnazjum w Śremie

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Henryk Ogonowski. sremfara.pl. [dostęp 2018-05-13].
  2. ↑ a b c d Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 121.
  3. ↑ Danuta Płygawko, Adam Podsiadły, Ewa Bąk, Słownik biograficzny Śremu, Śrem: Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy im. H. Święcickiego, 2008, s. 243-245, ISBN 978-83-916617-8-9, OCLC 297709006.
  4. ↑ 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 5.
  5. ↑ 26. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1906/1907. Sanok: 1907, s. 3.
  6. ↑ XXVII. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1907/8. Sanok: Fundusz Naukowy, 1908, s. 3, 7, 48.
  7. ↑ XXVIII. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1908/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1909, s. 2.
  8. ↑ XXIX. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1909/10. Sanok: Fundusz Naukowy, 1910, s. 2.
  9. ↑ XXX. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1910/11. Sanok: 1911, s. 2.
  10. ↑ XXXI. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1911/12. Sanok: 1912, s. 2-3.
  11. ↑ XXX. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1910/11. Sanok: 1911, s. 27.
  12. ↑ XXXI. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1911/12. Sanok: 1912, s. 2.
  13. ↑ XXXII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1912/13. Sanok: 1913, s. 2.
  14. ↑ XXXIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1913/14. Sanok: 1914, s. 3.
  15. ↑ XXXIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1913/14. Sanok: 1914, s. 9.
  16. ↑ W tym czasie do gimnazjum uczęszczał Kazimierz Wiktor Ogonowski, ur. 08.10.1895 w Lisku, który zdał egzamin dojrzałości w 1914. XXVII. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1907/8. Sanok: Fundusz Naukowy, 1908, s. 60. XXVIII. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1908/9. Sanok: Fundusz Naukowy, 1909, s. 63. XXIX. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1909/10. Sanok: Fundusz Naukowy, 1910, s. 80. XXX. Sprawozdanie Dyrektora c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1910/11. Sanok: 1911, s. 53. XXXII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1912/13. Sanok: 1913, s. 85. XXXIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1913/14. Sanok: 1914, s. 58, 70.
  17. ↑ Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 2009-11-29. [dostęp 2016-04-17].
  18. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 146, 149. ISBN 978-83-939031-1-5.
  19. ↑ Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Szkoły Ludowej za rok 1913. Kraków: 1914, s. 156.
  20. ↑ Księga pamiątkowa i adresowa wygnańców wojennych z Galicyi i Bukowiny 1914-1915 oraz Album pamiątkowe. Cz. 3. Prowincya i Bukowina. Wiedeń: 1915, s. 142.
  21. ↑ Księga pamiątkowa i adresowa wygnańców wojennych z Galicyi i Bukowiny 1914-1915 oraz Album pamiątkowe. Cz. 3. Prowincya i Bukowina. Wiedeń: 1915, s. LVII, LIX.
  22. ↑ XXXIV. Sprawozdanie Dyrekcyi c.k. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1915/16. Sanok: 1916, s. 2, 7, 13.
  23. ↑ W piśmiennictwie austriackim zapisywany w języku niemieckim jako Heinrich Ogonowski. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1916, s. 1021.
  24. ↑ XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata: 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: 1921, s. 2, 13, 24.
  25. ↑ Część urzędowa. „Gazeta Lwowska”. Nr 208, s. 1, 10 września 1919. 
  26. ↑ XXXV. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Sanoku za rok szkolny 1920/1921 wraz z dodatkiem za lata: 1917, 1918, 1919 i 1920. Sanok: 1921, s. 37.
  27. ↑ Józef Stachowicz: Gimnazjum Męskie w latach 1880–1958. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 57.
  28. ↑ Józef Stachowicz. Profesorowi Michałowi Urbankowi podzwonne. „Rocznik Sanocki”. Tom VII, s. 201, 1995. 
  29. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za lata szkolne 1919/20, 1920/21, 1921/22, 1922/23, 1923/24, 1924/25, 1925/26, 1926/27, 1927/28. Śrem: 1928, s. 7, 10.
  30. ↑ Urszula Ciesielska, Jerzy Kondras: Towarzystwa muzyczne i orkiestry. W: Życie muzyczne w Śremie (1880-2012). Praca zbiorowa. Śrem: Biblioteka Publiczna im. Heliodora Święcickiego w Śremie, 2013, s. 143, seria: Śrem w Małych Monografiach. ISBN 978-83-932164-1-3.
  31. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za lata szkolne 1919/20, 1920/21, 1921/22, 1922/23, 1923/24, 1924/25, 1925/26, 1926/27, 1927/28. Śrem: 1928, s. 8, 12, 15, 17.
  32. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za lata szkolne 1919/20, 1920/21, 1921/22, 1922/23, 1923/24, 1924/25, 1925/26, 1926/27, 1927/28. Śrem: 1928, s. 17, 21, 24, 27, 29.
  33. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za lata szkolne 1919/20, 1920/21, 1921/22, 1922/23, 1923/24, 1924/25, 1925/26, 1926/27, 1927/28. Śrem: 1928, s. 21.
  34. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za lata szkolne 1919/20, 1920/21, 1921/22, 1922/23, 1923/24, 1924/25, 1925/26, 1926/27, 1927/28. Śrem: 1928, s. 24, 27, 29, 33.
  35. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 231.
  36. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za 10-lecie 1918/19 - 1928/29. Śrem: 1929, s. 31.
  37. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za rok szkolny 1929/30. Śrem: 1930, s. 5, 8, 11, 23, 52, 53, 58.
  38. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za rok szkolny 1930/31. Śrem: 1931, s. 10.
  39. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za rok szkolny 1931/32. Śrem: 1932, s. 21.
  40. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za rok szkolny 1933/34. Śrem: 1934, s. 32.
  41. ↑ Śrem. Matura. „Nowy Kurjer”. Nr 140, s. 7, 19 czerwca 1935. 
  42. ↑ W Gimnazjum w Śremie uczniami byli: Zbigniew Ogonowski (matura w 1927), Maria Ogończyk-Ogonowska (matura w 1930). Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za lata szkolne 1919/20, 1920/21, 1921/22, 1922/23, 1923/24, 1924/25, 1925/26, 1926/27, 1927/28. Śrem: 1928, s. 32, 60. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za 10-lecie 1918/19 - 1928/29. Śrem: 1929, s. 87. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za rok szkolny 1929/30. Śrem: 1930, s. 59, 63.
  43. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za 10-lecie 1918/19 - 1928/29. Śrem: 1929, s. 28.
  44. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za rok szkolny 1931/32. Śrem: 1932, s. 18.
  45. ↑ Adam Podsiadły: Śremianin w rektorskiej todze. Heliodor Święcicki (1854-1923) lekarz, naukowiec, profesor Uniwersytetu Poznańskiego. Śrem: Biblioteka Publiczna im. Heliodora Święcickiego w Śremie, 2010, s. 66, seria: Śrem w Małych Monografiach. ISBN 978-83-927807-6-2.
  46. ↑ 3267 słuchaczy na 32 wykładach. „Nowy Kurjer”. Nr 70, s. 10, 25 marca 1932. 
  47. ↑ Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Generała Józefa Wybickiego w Śremie za lata szkolne 1919/20, 1920/21, 1921/22, 1922/23, 1923/24, 1924/25, 1925/26, 1926/27, 1927/28. Śrem: 1928, s. 58.
  48. ↑ Urszula Ciesielska, Jerzy Kondras: Towarzystwa muzyczne i orkiestry. W: Życie muzyczne w Śremie (1880-2012). Praca zbiorowa. Śrem: Biblioteka Publiczna im. Heliodora Święcickiego w Śremie, 2013, s. 96, seria: Śrem w Małych Monografiach. ISBN 978-83-932164-1-3.
  49. ↑ Urszula Ciesielska, Jerzy Kondras: Towarzystwa muzyczne i orkiestry. W: Życie muzyczne w Śremie (1880-2012). Praca zbiorowa. Śrem: Biblioteka Publiczna im. Heliodora Święcickiego w Śremie, 2013, s. 158, seria: Śrem w Małych Monografiach. ISBN 978-83-932164-1-3.
  50. ↑ Urszula Ciesielska, Jerzy Kondras: Towarzystwa muzyczne i orkiestry. W: Życie muzyczne w Śremie (1880-2012). Praca zbiorowa. Śrem: Biblioteka Publiczna im. Heliodora Święcickiego w Śremie, 2013, s. 144, seria: Śrem w Małych Monografiach. ISBN 978-83-932164-1-3.
  51. ↑ Historia i Patron. losrem.pl. [dostęp 2018-05-13].
  52. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 367 (poz. 65).
  53. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 369 (poz. 86).
  54. ↑ Jan Ciałowicz: Przed półwieczem (wspomnienia i refleksje). W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 194, 197.
  55. ↑ a b Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 637.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Henryk_Ogonowski&oldid=71919547”