Homalonychus

Homalonychus
Marx, 1891
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	szczękoczułkowce
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Infrarząd	Araneomorphae
(bez rangi)	Entelegynae
(bez rangi)	Dionycha
Rodzina	Homalonychidae Simon, 1893
Rodzaj	Homalonychus
Typ nomenklatoryczny
Homalonychus selenopoides Marx, 1891

Homalonychus – rodzaj pająków, jedyny z monotypowej rodziny Homalonychidae. Obejmuje dwa gatunki występujące w pustynnych rejonach środkowo-zachodniej Ameryki Północnej. Pająki te wędrują po piaszczystych glebach i częściowo zagrzebują się w nich. Z wyjątkiem dojrzałych samców stosują kamuflaż z poprzyczepianych do szczecinek ziarenek podłoża.

Taksonomia

Rodzaj ten wprowadził w 1891 George Marx. W 1893 Eugène Simon umieścił go we własnej podrodzinie Homalonychinae, która w 1924 została wyniesiona do rangi rodziny przez Aleksandra Pietrunkiewicza. Ludovico di Caporiacco w 1948 zaklasyfikował do Homalonychidae rodzaj Megapyge wraz z monotypową podrodziną Megapyginae. Vincent Roth przeniósł jednak w 1984 Megapyge do ukośnikowatych. Jörg Wunderlich w 2004 obniżył Homalonychidae rangę do podrodziny w obrębie lenikowatych, jednak poglądu tego nie uznaje Norman I. Platnick.

Jedynym rodzajem rodziny pozostaje Homalonychus, obejmujący 2 opisane gatunki:

• Homalonychus selenopoides Marx, 1891
• Homalonychus theologus Chamberlin, 1924

Trzeci gatunek: indyjski H. raghavai Patel et Reddy, 1991, został umieszczony w tym rodzaju niepoprawnie, jednak nie został jeszcze przeniesiony do innego. Prawdopodobnie należy on do lenikowatych.

Morfologia

Ciało samców osiąga 6,5 do 9 mm, a samic 7 do 12,8 mm długości. U samic i niedojrzałych samców ciało gęsto pokrywają piłkowane lub owłosione szczecinki, do których przyczepiają się drobinki podłoża. Ubarwienie jest pomarańczowo-brązowe z nakrapianym karapaksem i ciemniejszymi: sternum, narządami gębowymi, nadustkiem i bokami części głowowej. Część głowowa karapaksu dobrze wyodrębniona, wyposażona w ośmioro oczu. Najszersze miejsce karapaksu znajduje się naprzeciwko głębokiej, podłużnej bruzdy tułowiowej. Szczękoczułki są małe, proste, o gładkich krawędziach i pozbawionych piłkowania kłach jadowych. Endyty czworokątne, skośnie ścięte i silnie zbieżne. Narządy gębowe bez serruli. Odnóża z kolcami i wieloma drobnymi szczecinkami, zakończone parą odseparowanych, bezzębnych pazurków. Trichobotria tworzą pojedynczy rządek na goleniach i nadstopiach. Na wierzchu ud cztery ciemne kropki. Opistosoma dłuższa niż szeroka, z sześcioma kądziołkami przędnymi, pozbawiona stożeczka. Narządy rozrodcze samic z dużym epigyne i dwoma spermatekami o kształcie okrągłym do owalnego. Samce mają kosokształtny embolus, funkcjonalny konduktor utworzony przez przedłużenie krawędzi tegulum, wyrostek grzbietowy u nasady cymbium oraz dużą, rzemykowatą apofizę medialną, połączoną błoną z nasadą bulbusa.

Zachowanie i występowanie

Homalonychidae nie tworzą sieci, lecz wędrują po podłożu. Preferują gleby piaszczyste, na których tle maskują się dzięki przyczepionym drobinkom substratu i w których często częściowo się zagrzebują. Zwyczaje rozrodcze pozostają nieznane. Pojedynczy kokon jajowy znaleziono w kwietniu, jednak nie został on opisany. Dorosłe osobniki żyją co najmniej 2 lata.

Przedstawiciele rodziny występują w północno-zachodniej części Meksyku i południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych, m.in. w pustynno-krzewiastych rejonach pustyń Sonora i Mojave. Spotykane są w ciągu całego roku, ale najwięcej okazów pochodzi z pierwszej jego połowy.