IRAS 23166+1655
 Spiralna mgławica IRAS 23166+1655 oraz gwiazda pierwszego planu. Gwiazdy układu LL Pegasi są niewidoczne (HST). | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ | |
| Rektascensja |
23h 19m 12,39s |
| Deklinacja |
+17° 11′ 35,4″ |
| Odległość | |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Alternatywne oznaczenia | |
| 2MASS J23191260+1711331, RAFGL 3068 | |
IRAS 23166+1655 – spiralna mgławica uważana za mgławicę preplanetarną znajdująca się w konstelacji Pegaza. Została odkryta w zakresie promieniowania podczerwonego przez satelitę IRAS. Odległość do niej szacuje się na około 1 kiloparsek[1].
IRAS 23166+1655 to bardzo nietypowa mgławica. Jest ona związana z gwiazdą węglową należącą do niewidocznego w świetle widzialnym układu podwójnego LL Pegasi (zwanego również AFGL 3068)[1][2]. Gwiazda ta pozbywa się zewnętrznych warstw swojej atmosfery, wchodząc w stadium mgławicy planetarnej. Nawijając wokół siebie z bezprecedensową regularnością cztery lub pięć warstw, mgławica tworzy olbrzymią spiralę rozciągającą się na około jedną trzecią roku świetlnego[3]. Druga gwiazda jest gorętsza i bardziej niebieska[1][2]. Układ LL Pegasi jest skryty za gęstymi chmurami pyłu i gazu, lecz widoczny jest w zakresie promieniowania podczerwonego[1][2]. Odległość między składnikami wynosi około 109 au[1].
Tempo ekspansji gazu w spirali (50 000 km/h) wskazuje, że kolejne warstwy pojawiają się co 800 lat, co pokrywa się z okresem orbitalnym gwiazd układu LL Pegasi[4]. Ponieważ mgławica ta tworzy się wokół niewidocznego w świetle widzialnym układu podwójnego, źródłem jej światła jest prawdopodobnie odbite światło pobliskich gwiazd[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Mark Morris et al.: A Binary-Induced Pinwheel Outflow from the Extreme Carbon Star, AFGL 3068. [w:] Planetary Nebulae in our Galaxy and Beyond Proceedings IAU Symposium No. 234 [on-line]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2006. [dostęp 2016-05-30]. (ang.).
- ↑ a b c Courtney Seligman: Planetary Nebulae and White Dwarfs. [w:] Online Astronomy eText [on-line]. [dostęp 2016-05-30]. (ang.).
- ↑ a b Niezwykła spirala LL Pegasi w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia
- ↑ An extraordinary celestial spiral. [w:] Hubble [on-line]. ESA, 2010-09-06. [dostęp 2016-05-30]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- IRAS 23166+1655 w bazie SIMBAD (ang.)