Iwoporek anyżkowy
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
iwoporek anyżkowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Haploporus odorus (Sommerf.) Bondartsev & Singer Mycologia 36(1): 68 (1944) | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 | |
.jpg)
Iwoporek anyżkowy (Haploporus odorus (Sommerf.) Bondartsev & Singer) – gatunek grzybów z rodziny żagwiowatych (Polyporaceae)[2].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Haploporus, Polyporaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[2].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1826 r. Søren Christian Sommerfelt nadając mu nazwę Polyporus odorus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu Appollinaris Semenovich Bondartsev i Rolf Singer w 1941 r.[2]
- Fomitopsis odora (Sommerf.) P. Karst. 1881
- Fomitopsis odoratissima Bondartsev 1950
- Polyporus odorus Sommerf. 1826
- Trametes odora (Sommerf.) Fr. 1838
Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r, Franciszek Błoński w 1896 r. opisywał ten gatunek jako żagiew pachnąca a Stanisław Domański w 1967 r. jako jednopor pachnący[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Wieloletni, do podłoża przyrastający bokiem. Ma kopytkowaty lub okrągławy kształt i osiąga rozmiary 6 × 15 × 8 cm. Powierzchnia górna początkowo o barwie bladopłowej, z czasem brudnobrązowej, w końcu niemal czarnej. Powierzchnia hymenialna początkowo biaława, potem jasnopłowa, gładka, słabo strefowana. Pory okrągłe, bardzo drobne (4–5 na 1 mm)[5].
Wydziela silny zapach anyżu[5].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy trimityczny. Strzępki generatywne cienkościenne, rzadko rozgałęzione, ze sprzążkami, o średnicy 2–3,5 μm. Strzępki szkieletowe bez przegród, hialinowe, rzadko rozgałęzione, o średnicy 3–5 um. Strzępki łącznikowe bez przegród, bardzo słabo rozgałęzione, hialinowe, o średnicy 3–5 um, grubościenne (mają ściany o średnicy 1,5–2,5 um)[5]. Podstawki z 4 sterygmami, dość długie i smukłe, o wymiarach (15–) 18–22 × 5,5–6,0 μm. Cystyd brak. Zarodniki jajowate do elipsoidalnych, hialinowe, drobne, ale wyraźnie kiełbaskowate, o rozmiarach 5–6,5 × 3–4,5 μm[6].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Znany jest tylko w Europie i Ameryce Północnej. Występuje w rejonach północnych tych kontynentów, na północ od 52 stopnia szerokości geograficznej. W Ameryce podano ponad 20 jego stanowisk, wszystkie w Kolumbii Brytyjskiej. W Europie występuje głównie na Półwyspie Skandynawskim, poza tym znane są tylko pojedyncze stanowiska w Polsce i Estonii[5]. Również inne źródła zagraniczne podają występowanie tego gatunku w Polsce[7], jednak według Stanisława Domańskiego nie występuje on w Polsce. Jedyne znane w piśmiennictwie naukowym stanowisko na terenie Polski podał F. Błoński, ale było to w 1896 r[4].
Rośnie tylko na wierzbie[5].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Jest kilka podobnych nadrzewnych hub. Najbardziej podobny jest również na wierzbach rosnący i również wydzielający zapach anyżu wrośniak anyżkowy (Trametes suaveolens), ale iwoporek anyżkowy odróżnia się specyficznymi cechami. Jego zapach anyżowy jest bardzo silny i utrzymuje się również po wysuszeniu owocnika, a zarodniki są niedekstrynoidalne i drobnokolczaste[5]. Ponadto wrośniak anyżkowy jest jednoroczny, biały i większy[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Haploporus odorus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2020-11-19] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2017-09-29] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
- ↑ a b c d e f Mushroom Observer. Haploporus odorus. [dostęp 2017-09-29].
- ↑ Mycobank. Haploporus odorus. [dostęp 2017-09-29].
- ↑ L. Ryvarden, R.L. Gilbertson. European Polypores. 1. Syn. Fung. Fungiflora, Oslo, 1993
- ↑ Piotr Łakomy, Hanna Kwaśna: Atlas hub. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2008. ISBN 978-83-7073-650-7.